I bob. Mumtoz adabiyot tarixida yaratilgan e’tiqod va fiqhga oid asarlarning oʻziga xos oʻrni

Tadqiqotda qo‘llanilgan metodikaning tavsifi shundan iboratki, ushbu ilmiy ishni yozishda O‘zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti Islom Karimov va hozirgi davlat rahbarimiz Shavkat Mirziyoyevning tarixni haqqoniy yoritish to‘g‘risida bildirgan fikrlari, shuningdek, islomshunoslik, manbashunoslik sohasida tadqiqot olib borgan respublika va xorij olimlarining ilmiy tajribalari, birlamchi qo‘lyozma va toshbosma manbalar hamda ularning zamonaviy nashrlarini taqqoslab, ularga tanqidiy munosabat bildirish ham tadqiqot uchun ilmiy-uslubiy asos bo‘ldi.
Jumladan, tadqiqotda ijtimoiy-siyosiy va madaniy-ma’naviy jarayonlar tarixiylik, xolislik tamoyillariga tayangan holda tahlil qilindi. Ishda qiyosiy-tipologik va paleografik-kodikologik, nazariy va empirik metodologiyaga murojaat qilgan holda, taqqoslash, tavsiflash, vaziyat tahlili, SWOT va bashorat metodlaridan ham foydalanildi.
Shuningdek, tadqiqotda Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti, Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik ilmiy tekshirish instituti, fundamental kutubxona, Alisher Navoiy, O‘zMU ilmiy kutubxonalaridan keng foydalanildi. Tadqiqotni amalga oshirishda qo‘lyozma fondlar hamda asarga matn jihatidan yaqin manbalar tadqiqot ishining manbai bo‘lib xizmat qildi.
Tadqiqot natijalarining nazariy va amaliy ahamiyati unda ko‘tarilgan masalaning katta ahamiyatga ega ekanligi bilan izohlanadi. Ilmiy ishning xulosalari va undagi ma’lumotlar islom fiqhi, tarixi va manbashunosligi bo‘yicha tadqiqotlar olib borishda, shu mavzuda maxsus kurslar o‘qishda ilmiy-nazariy manba bo‘lib xizmat qiladi. Tadqiqotdan tarix, dinshunoslik, fiqh, islom tarixi va manbashunosligi, islom aqidasi va kalom, falsafa fanlarini o‘qitish va shariat masalalarini o‘rganishda ham foydalanish mumkin. Ishdan manbashunoslik nazariyasiga tadqiqotlarda, darslik va uslubiy qo‘llanmalar yaratishda, seminarlarda foydalanish maqsadga muvofiq. Shuningdek, XX asr oxiri - XIV asrning boshlaridagi Movarounnahrning ijtimoiy-siyosiy, madaniy va ma’rifiy hayoti haqidagi tarixiy voqealarni yoritishda katta ahamiyat kasb etadi.
Dissertatsiya xulosalari XIV-XIX asrlarda O‘rta Osiyo madrasalaridagi ta’lim tizimi, ularda o’qitilgan darsliklar haqida ham muayyan tasavvur paydo qiladi. Ishdagi yangiliklar Movarounnahrda yozilgan islom manbalari, fiqhiy asarlar haqidagi ma’lumotlarni yanada kengaytiradi va to‘ldiradi.
Shuningdek, mazkur tadqiqot ishi ma’ruza matnlarini tuzish, amaliy mashg‘ulot ma’ruzalarini tayyorlash, ilmiy-uslubiy qo‘llanmalarni yaratishda asqotishi mumkin.