Guliston davlat universiteti ishlab chiqarish texnologiyalari fakulteti oziq-ovqat texnologiyalari kafedrasi

Sovun kesish uskunalari
Shnek – pressdan chiqayotgan sovun brusini kesish sovun bo`lagining sifat sonini hisobga olgan holda va tamg`alashda minimal miqdorda chiqindi chiqarishni e’tibordan qochirmagan holda bajariladi. Shnek – presCHing konusidan chiqayotgan sovun brusogi ko`ndalang kesimi yuzasini o`zgartirish bilan yoki ikki yondosh kesimlarning orasidagi masofani o`zgartirish bilan sovun brusining o`lchamlari o`zgartiriladi.
Kesishning solishtirma qarshiligi sovunning qattiqligi, kesuvchi asbobning xarakteri va geometrik o`lchovlariga bog`liq.
Sanoatda xo`jalik va atir sovunlarni kesish uchun har xil mashinalar qo`llaniladi. Kesuvchi mexanizm sovun brusogi bilan sinxron harakatlanadi. Navbatdagi pichoq sovun brusogiga keltiriladi. Sovun harakat qilgan sari pichoq chuqurroq kiradi va berilgan o`lcham bo`yicha to`liq bo`lakchaga kesadi. Sovun kesimi silliq va sovun bo`lakchasining yuzasiga nisbatan to`g`ri burchak ostida bo`ladi. Brusok chiqishining tezligi oshishi bilan kesish soni ham ortadi, lekin sovun bo`lakchalarining o`lchamlari va massasi sovun naviga ko`ra berilgan qiymatlarda doimiy bo`lib qoladi. Sovun kesish mashinalari yarim yoki to`liq avtomatlashtirilgan bo`ladi.


R otorli sovun kesish avtomati (10-rasm) shnek – pressdan chiqayotgan atir sovun brusini 100 g massali, uzunligi 0 yoki 78 mm bo`lakchalarga kesish uchun xizmat qiladi. Sovun brusi 1-rolgangga, keyin 2-kesuvchi mexanizmga uzatiladi. U 5-elektrodvigateldan harakatlanayotgan ikkita 4-uzluksiz zanjirlardan tuzilgan.
10-rasm. Rotorli sovun kesish avtomati:
1-rolgang;
2-kesuvchi mexanizm;
3-kronshteyn;
4-zanjir;
5-elektrodvigatel;
6-rolgang;
7-konveyer.
Zanjirga plastina – pichoqli 3-quyma kronshteynlar mahkamlangan. Zanjirning ostki shaxobchasi 10<sup>0</sup> burchak ostida qiyalangan. Sovun brusi 7-konveyyerda harakatlanayotganda, unga pichoqlar kirib kesaboshlaydi va kesish paytida bir vaqt ichida 3-4 pichoq qatnashadi. Kesilgan sovun bo`lakchalari 6-rolgang bilan sovun o`rash avtomatiga uzatuvchi konveyerga o`tadi. Rotor avtomatining ish unumi minutiga 160-170 ta sovun bo`lakchalarini tashkil etadi. Avtomatning kesuvchi mexanizmi xavfsiz ishlashi uchun usti tiniq organik oynadan yasalgan to`siq bilan yopilgan.