Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы

3. В. М у х а м е д о и л . Заметкн по лекснке туркменского
яаыка /но нисьмеп
11
ым нсточннкам/. „Труды инстнтута языкозпа-
Н
1
П
1
АИ Туркм. СС:Р“. иып IV Ашхабад, 1962, 170-бет.
т
А. II. Д у л ь з о п . Термнны ролстнл и свонства н ялыках
Нарымскок) коля и Прнчу.чымья. .Ученые запнскн Томского гос-
педпнстнтута". т. XI, 1954, 65, 75-бет.
■п
X. Г. Юс у п о в . Аталган мийнетн, 127-128-бстлер.
*7,‘ •'!. А. 11 о к р о н с к л я. Жокарыда аталглп мнйнетн, 32-бет.
140
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

порларыида „дяди“ мәинсинде скеилиги» айтыў қызық- 
л ы “-Т!‘—деп көрсетеди.
„Лпа“ (буган косымша 
„айапа") термипи түркий 
тиллериинц кыпшақ | рунасындағы—өзбек, казақ, қара- 
калнақ, уйгыр тнллерп ушын характерли екенлигин 
ескерген жагдайда,-71’ „айаиа“ сөзипиц қубла диалектте 
жийи ушырасыўын, баска туўысканлық термчнлер ка- 
тарыман орын алыўын дйгыў лазым.
Сицлн
Кубла дналектгеги „
си қ ли
“ туўыскаплық термини 
жергиликли ўәкиллердиц сөйлеў тилннде ер адамлар 
тәрепинен ҳаял-қызларды атаўға байланыслы соз болып 
табылады ҳәм әдебий тнлдеги „қарындас* сөзнниц маз- 
мунын бередн. 
яС и қли “
термининнц тийкарғы мэниси 
—ҳаял-қызлардыц (туўысқан якн туўысқап емес) жас 
өзгешелигине байланыслы бири екиншисин атайтугын 
термин. Аталган диалектте сөйлеўшилер „сицли“ сө- 
зин гәпгиц рети келгенде қәлеген ўақытга қоллана бе- 
реди. Буны төмендегидей мысаллардан көриў мүмкнн: 
Бирэўи өзимниц сиқлимниц қызы
(Н.-хан). 
П]ымбай-
дық қаласында өзимниқ сиқлилерим бар. Базирбай-
дық сиқлисин алы п берди
(Акк.).
Демек, „сицли" сөзи ер адамға байланыслы айты- 
лады да, ол „қарындас" сөзиниц синоними регииде қа- 
растырылады. Өз 
ретинде „қарындас* туўысқанлык 
термининиц қолланылыўындағы қызықлы жагдайды 
мына мысалдан көриўге болады; 
Бердимбепювтық
ҳэй эли ни қ қарындасы
(И.-хан). Истнц аныгыпда, ҳаял 
адамнын қарыидасы емес, ал сннлнси, сонлықтаи да 
контексттен бул сөздиц (қарындас) қолланылыўыидағы 
өзгешеликтн Цкөремиз.
„СицлгГ сөзиниц тарнйхый жагын карастырсақ. ол 
ергеден киятырған сөз. Орхоп ескерткпшлерпнде 
81
цМ 
„кпши қарындас“, „кншп сицлн“ туринде ушыраса- 
ды.-71 Түркий тиллерпнде „сицлн“ термини фонетнка-