Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы

1 Иоиросы лналскгдлогии тюркских ялыкон. 
[>аку, 
1953, 7,
181-185-6. Нонросы мстодов изучснии тюркских наыкоц. Лшхабал,
1901, 222-225 6. Иоиросы рааиигия литсрагуриых нтыкоп народов
СССР. Ллма-Л|а, 1901, 7 -<>,37;1-376.бстлер.
1
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

кэцпила кубла дпалект •лексикасыидагы пахташылык, 
жер нслеў нслери, баў-бакша, мал шарўашылығы, суў 
хожялыгы, үИ хожалығы, жан-жаныўарларга, куслар- 
ға, өсимлнклер дүньясына, үй буйымлары, үскенелери, 
қурылысқа, темнршилнк ислернне, жол-катнаска, ўа- 
кыт бөлеклерине ҳ,т. б. тиккелей қатнасы бар сөзлер 
келтнрилди Туўысканлық карым-қатнасыкларды сыпат- 
лаўшы диалектлнк сөзлер ушын айрыкша орын ажы- 
ратылды, кубла диалекг лекснкаеындағы гейпара ту- 
ўысқанлық терминлери карақалпак әдебий тнли ҳәм 
опыц арқа диалектиндеги сәйкес сөзлерге салыстыр- 
ғаида бир қатар өзгешеликке ийе. Мәселен, қубла 
диалектте 
енэ
сөзинин әдебий тилде 
ана, ата
сөзиииц— 
әдебий тилде 
эке, счцли-
сөзиннц әдебнй тилде 
қа-
рындас, үкэ
сөзинин әдебнй тилде 
ини, қозылаў
сөзи- 
нин әдебий тилде 
жас босаныў, туўыў
усаған пари- 
антларынын бар екенлигин көриўге болады.^
Диалект жайласкап мәкандағы топопимикалык ата- 
малардын қолланыў өзгешеликлерин, олардын этимо- 
логиялық тәреплерип ашып бериў ушын бир канша 
топонимикалық атама сайлап алынды, оларға анализ 
жасалды. Жумыста затлардыц түр-гүсине, сапасынз, 
санына, ҳәр қыйлы нс-ҳәрекетлерге қатнасы бар сөз- 
лер менен бир катарда, диалектлик архаизм, тарийхый 
сөзлер, неологизмлер, синопимлер, антоннмлер, омо- 
пимлер, метонимия, сннекдоха ҳәм эвфемизм сөзлер- 
диц. қубла диалект лексикасында сәўлелеииўи каралды.
. Қубла диалектте басқа тнллерден сөз аўысыў про- 
цеси де байкалады. Ондай сөзлер өзбек, түркмен, 
а| аб-парсы ҳәм рус тиллеринен аўыскан.
Жумыста кубла диалект лекснкасынын әдебий тил- 
ге қатпасы, арка ҳәм қубла диалект арасындағы бай- 
ланыс, нзоглоссалар ҳәм дублстлпк вариантлар ҳаққын- 
да сөз етилдн
Жокарыда баян етилген жағдайларды қубла диа- 
лект лексикасы ушын әҳмийетли мәселелер деп санай- 
мыз. Қубла дналект лексикасын арнаўлы сөз етиўде