Гормонал препаратлар (давоми) буйрак усти бези гормонларининг препаратлари

ЖИНСИЙ ГОРМОНЛАРНИНГ, УЛАР УНУМЛАРИНИНГ,
СИНТЕТИК ЎРИН БОСУВЧИ ВОСИТАЛАРНИНГ ВА
АНТАГОНИСТЛАРИНИНГ ПРЕПАРАТЛАРИ
АЁЛЛАР ЖИНСИЙ БЕЗЛАРИ ГОРМОНЛАРИ ПРЕПАРАТЛАРИ
Тухумдонда гормонлар фолликулалар (эстрогенлар) ва сариқ танача (гестагенлар) томонидан синтез қилинади. Тухум ҳужайраларнинг ривожла- ниш жараёнида пайдо бўладиган эстрадиол асосий фолликуляр гормон ҳи- собланади. Эстрадиолдан организмда (жигарда) эстрон ва эстриол ҳосил бў-лади ва улар қон ҳамда пешоб таркибида аниқланади. Кимёвий тузилиши бў-йича улар стероидларга мансуб. Эстрогенлар жинсий аъзолар ва иккиламчи жинсий белгилар шаклланиши учун зарур. Ҳайз циклининг биринчи ярмида уларнинг таъсирида эндометрийнинг пролиферация жараёни кечади.
Тухум ҳужайра етилганида фолликула ёрилади – овуляция юз беради. Фолликула ўрнида сариқ танача пайдо бўлади. Унинг асосий гормони прогес-терон ҳисобланади. Жигарда у прегнандиолга айланади ва пешоб таркибида ажралади. Гестагенлар ҳам стероид бирикмалар қаторига киради. Гестагенлар ҳайз циклининг иккинчи ярмида бачадон шиллиқ қаватининг навбатдаги шаклланишига (секретор фаза), туҳум ҳужайранинг уруғланганида эса – децидуал парда ва йўлдошнинг шаклланишига ёрдам беради. Натижада ҳоми-ланинг она қорнида ривожланиши учун шароитлар яратилади. Шунинг учун сариқ танача гормонини ҳомиладорлик гормони ҳам дейилади. Йўлдош ҳам гестаген ва эстроген гормонлар синтез қилинадиган манба бўлиб ҳисобла-нади. Унда хоссалари жиҳатидан гипофиз олдинги бўлагининг хорионик гонадотроп (лютеинловчи) гормонига ўхшаш бўлган гормон ишлаб чиқарила-ди. Агарда уруғланиш юз бермаса, унда сариқ танача ортга қайтади ва ҳайз кўриш – бачадон шиллиқ қаватининг ажралиб тушиши кузатилади. Жинсий гормонлар ишлаб чиқарилиши гипофиз олдинги бўлагининг гонадотроп гормонлари орқали бошқарилади.
Эстрогенлар ва гестагенлар ҳужайра ичидаги махсус рецепторлар билан боғланиб таъсир қилади. Уларнинг асосий таъсир локализацияси – ҳу-жайра ядроси бўлиб, у ерда эстроген- ёки гестаген-рецептор комплекси ДНК билан ўзаро таъсирлашиб оқсил синтезига таъсир кўрсатади. Энг кўп миқ-дордаги эстроген ва гестаген (прогестаген) рецепторлар бачадонда, қинда, кўкрак безларида, шунингдек, гипоталамусда ва гипофиз олдинги бўлагида жойлашган бўлади.