3) to g 1 bosim i, z a m in va qirg'o qlardagi grunt bosim i h a m d a insh o o tn in g
yuqori biefidagi c h o 'k i n d i l a r bosim i;
4) m u z la rd a n hosil boN adigan yuk lar va t a ’sirlar — statik ( m u z q a tla -
m in in g kengayishi) h a m d a d in a m ik (m u z li o q im la rd a m u z la rn in g urilishi);
5) s h a m o l bosim i;
6) q o r bosim i;
7) tr a n s p o r t va k o ‘taruvchi m e x a n iz m la rd a n hosil boN adigan k u ch ;
8) k e m a la r d a n hosil boNadigan yuklar;
9) y e r q im irla sh d a p ay d o boNadigan seysmik t a ’sirlar;
10) y u k la rd a n , tra n s p o rt vositalaridan hosil boNadigan
v aq tin c h a lik h a r
xil kuchlar.
YuBSS
lish.ss"
PBSS
ITT
ГЯ:
1.4-rasm.
S u v d im lash in s h o o tig a t a ’s ir qiluvchi k u c h la r s x e m a s i.
G id ro te x n ik a inshootlarida asosiy va m u h im yuklarning birikmasi h a m d a
t a ’siri Q M Q b o 'y i c h a h iso b la n a d i va i n s h o o tn in g sinfiga k o 'r a m in im a l
y o 'l q o 'y a r lik zaxira koeffitsiyenti belgilanadi.
1 . 2 . 2 . I n s h o o t v a jih o z la r o g ‘irliklari
In s h o o t va undagi q u rilm a la r og'irliklari qurilish m ateriallari zichligi
h a m d a loyihaviy chizm adagi o 'lc h a m la r asosida aniqlanadi. Ba’zi bir hollarda
ta x m in iy h is o b -k ito b la r u c h u n ( m a s a la n , zatvorlar og'irligini a n iq la sh d a )
e m p irik f o rm u la la rd a n foydalaniladi.
K onstm ksiyalardagi b eto n zichligi va terilgan to s h ustuvorligini ularning
o g 'irliklari t a ’m inlaydi h a m d a u tajriba y o 'li bilan 0,005 t / m 3 a n iq lik k a c h a
a n iq la n a d i. L o y ih an in g b o s h la n g 'ic h b o sq ic h id a b e to n zichligi t a x m in a n
2,4 t / m 3 va t e m i r - b e t o n u c h u n 2,5 t / m 3 qabul .qilinadi.
____
2 — G id r o te x n ik a
in s h o o tla r i
1 7
|
Jciviston M I\
1 . 2 . 3 . G id ro s ta tik va g id ro d in a m ik b o s im la r , filtra ts iy a
o q im ining i n s h o o t f lu t b e ti g a t a ’siri
S uvning gidrostatik bosim i gidravlikadagi m a ’lu m fo rm u la la r y o rd a m id a
aniqlanadi. C h u c h u k suv zichligi 1 m 3 qabul qilinadi, suvda m uallaq zarralar
m avjud b o ‘lsa, unin g zichligi 1 — 1,1 t / m 3 va undagi yuqori qiym atlarni
h a m tashkil qiladi.
In sh o o tg a t a ’sir etuvchi g id ro d in a m ik bosim suvning h a ra k a t tezligiga
b o g ‘liq. G id r o d in a m ik bosim o q im tezligida pulsatsiya
hosil qiladi va u
ta d q iq o t asosida e m p irik fo rm u la la r y o r d a m id a aniq lan ad i.
F iltra tsiy a oqim ining in sh o o t llu tb e tig a t a ’siri. In s h o o t z a m in id a g i va
qirg‘oqlaridagi filtratsiya suvlari quyidagilarni keltirib c h iq arad i: 1) yuqori
b ie f (suv o m b o r i) d a n suvning oqib chiqishi; 2) filtratsiya suvi in sh o o t tagiga
p a std a n yuqoriga t a ’sir qiladi va u filtratsiya bosim i ( b a ’zi h o lla rd a qarshi
b o sim ) deb ataladi; 3) filtratsiya suvlari in sh o o t
zam inidagi grun tlard ag i
t u z l a m i n g erishi va filtratsiya o q im i orqali pastki biefga c h iq a rib yuboradi
h a m d a bu hodisani
kim yo viy suffoziya
deyiladi; q u m , lyoss va lyossim on
q a tla m la r tarkibidagi m ayda z a rra lar filtratsiya suvlarining k u c h i t a ’sirida
k o ‘c h a d i , u l a r n i p a s t k i b i e f g a c h i q a r i b h a m d a i n s h o o t z a m i n i n i
kuchsizlantirib avariya holatiga olib keladi. Bu ja r a y o n
m e x a n ik suffoziya
deyiladi.
I n s h o o t ishonchliligi va m u s ta h k a m lig in i t a ’m in la sh u c h u n m axsus
c h o r a la r k o ‘riladi. Buning u c h u n filtratsiya y o ‘li uzunligi uzaytiriladi va bu
o ‘z nav b atid a filtratsiya tezligini kam aytiradi h a m d a suffoziya ja ra y o n in i
q ism a n y o 'q o ta d i.
Filtratsiya y o ‘li sh unday uzaytiriladiki, bosim ning j u d a k o ‘p qismi inshoot
yuqori biefi z a m in id a g i g ru n t qarshiligini yengishga s a rf qilinadi. B uning
u c h u n yuqori biefda suv o ’tk az m a y d ig a n m aterialli p o n u r ,
vertikal sh p u n tli
d ev o rlar yoki s h p u n tla r o ’m a tila d i (1 .5 -rasm ).
Zatvor
Download
Do'stlaringiz bilan baham: 
