Gidrotexnika

N a z o ra t savo llari
1. G idro te xnika va gid ro te xn ika in s h o o tla ri tu sh u n ch a sin i ta ’rifla b be rin g.
2. G idro te xnika in sho otlari tasn ifini keltiring .
3. Suv o 'tka z u v ch i va tu ta sh tiru vch i in sh o o tla rg a qaysi in sho otlar kiradi?
4. G idro uze lga ta ’ rif bering.
5. G id ro tizim la r nima?
6. T o 'g 'o n la rn i tasn iflab bering.
15

---

7. T o 'g 'o n la r ba la n d lig ig a qa rab qaysi tu rla rg a bo 'lin a d i?
8. Insh ootning loyihasi de ganda nim ani tushunasiz?
9. Loyiha bo sqichi va texnik loyihani izohlang.
10. Q urilish m e ’yorlari va qo id ala rini ta ’ riflang.
1 . 2 . S U V D I M L O V C H I G I D R O T E X N I K A I N S H O O T L A R I G A
T A ’S I R E T A D I G A N K U C H L A R
1 . 2 .1 . I n s h o o tla r g a t a ’s ir e t a d i g a n k u c h la r v a yu k la r
Qurilish konstruksiyalari, b in o zam in lari va in sh o o tla rn i loyihalashda 
doim iy va vaqtinchalik
(uzoq va qisqa m uddatli m u h im ) yuklar h a m d a t a ’sirlar 
( h a ro ra t, nam lik , seysm ik) va b o s h q a la r hisobga olinadi.
D o im iy y u k la r
o'z\n\n%
m e ’yoriy va u n d a n yuqori q iy m a tla rid a in sh o o t 
qurilishi h a m d a uni foydalanish davrida doim iy t a ’sir qiladi. D oim iy yuklarga 
i n s h o o tn in g o ‘z o g ‘irligi va u n d a g i d o im iy q u r i l m a l a r ( tr a n s f o r m a to r , 
g idroagregat va b.); to g 1 bosim i, yuzaga t a ’sir qiluvchi g ru n t bosim i; n o rm a l 
d im la n g a n s a th d a filtratsiyaga qarshi h a m d a drenaj qurilm alar; kesim lardagi 
b e to n , t e m i r - b e t o n konstruksiyalarining qurilish choklaridagi gid rostatik, 
filtratsiya va g'o vak lard ag i suv bosim i h a m d a qarshi bosim kiradi.
Vaqtinchalik y u k la r 
[r\$>\\oo\.(\ar\
foydalanishning m a ’lu m davrlarida t a ’sir 
qilmasligi m u m k in .
V a q tin c h a lik u z o q m u d d a tli y uklarga in s h o o t z a m in i va k o n s t r u k ­
siy a sin in g d e f o r m a t s i y a s i d a n yoki h a r o r a t t a ’s ir id a n hosil b o ‘la d ig a n
g r u n tn in g (asosiy b o s im d a n tashqari) q o 's h i m c h a bosim i h a m d a yig'ilib 
q olgan c h o ‘k in d ilar bosim i kiradi.