G. S. Tursinbayeva, G. M. Duschanova, J. S. Sadinov

Anafazada
sentromeralar ham bо‘linadi va har bir xromosoma 
ikkita xromatidlarga ajraladi. Hosil bо‘lgan yosh yoki yangi 
xromosomalar urchuq iplari yordamida yadroning qutblariga tortiladi. 
Yangi 
xromosomalarning 
g‘ovaklanishi 
rо‘y 
beradi. 
Xromosomalarning hujayra qutblariga yetib borishi bilan telofaza 
boshlanadi. Bu bosqich profazaning teskarisidir, ya’ni urchuq 
yо‘qoladi va chо‘zila boshlaydi. Ularning shakli ham noaniq bо‘lib 
qoladi. Ular ishchi holatidagi xromatinlarga aylanadi.
Sitokinez
. Odatda telofazadan keyin ekvatorial tekislikda tо‘siqlar 
hosil bо‘ladi, ya’ni hujayraning bо‘linishi kuzatiladi. 
Hujayra 
plastinkasi
deb ataladigan tо‘siqning vujudga kelishi ham ancha 
murakkab jarayondir.
Meyoz organizmning ayrim hujayralarida kuzatiladi. Bu 
organizmning voyaga yetishi bilan bog‘liq. Uning xarakterli belgisi 
hujayraning bо‘linish vaqtida xromosomalar sonining ikki marta 
kamayishidadir. Meyoz bо‘linishi yadroning ketma-ket ikki marta 
bо‘linishidan iborat bо‘lib, birinchi geterotipik bо‘linish ancha 
murakkab о‘tadi, ya’ni bunda xromosomalar reduksiyasi kuzatiladi. 
Ikkinchi gomotipik bо‘linish esa tipik mitotik bо‘linish kabi о‘tadi. 
33

---

Natijada 4 ta gaploid hujayra (spora yoki gameta) hosil bо‘ladi. 
Birinchi bо‘linishning profazasida bir necha bosqichlar ajratilib, 
ularda xromosomalarning shakllanishi, gomologik xromosomalarning 
juft–juft bо‘lib yaqinlashishi, ularning matashuvi va ajralishi hamda 
hosil bо‘lgan qо‘sh xromosomalar ma’lum shaklni olgan holda 
ekvatorial joy olishi kuzatiladi. Profazaning oxirida yadro qobig‘i va 
yadrosi yо‘qoladi. Metofazada qо‘sh xromosomalarning axromatin 
urchuq yordamida hujayra qutblariga ajralishi boshlanadi, anafazada 
esa qо‘sh xromosomaning yarmi, ya’ni oddiy xromosoma urchuq