G. S. Tursinbayeva, G. M. Duschanova, J. S. Sadinov



Download 10,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet161/185
Sana18.07.2022
Hajmi10,76 Mb.
#818879
1   ...   157   158   159   160   161   162   163   164   ...   185
Bog'liq
Botanika kitob

Sinkarp 
mevalar (yunon. si n – birgalikda; karpos – meva) – eng 
kо‘p uchraydigan mevalar guruhidir. Morfologik jihatdan sinkarp 
mevalar kо‘sak yoki chanoq va qо‘zoqcha, qanotli, rezavor yoki 
yumshoq meva va boshqa kо‘pgina xillardan iborat. 
Kо‘sak yoki chanoq – kо‘p urug‘li meva. Ular ikkita va undan kо‘p 
meva bargchalardan tashkil topadi. Bir uyli yoki kо‘p uyli bо‘ladi. 
300


Bunday mevalar loladoshlar, sigirquyruqdoshlar, ituzumdoshlar
zubturumdoshlar, chinniguldoshlar, toldoshlar, binafshadoshlar, 
kо‘knordoshlar, qо‘ng‘iroqdoshlar, pashmakdoshlar va boshqa bir 
necha oilalarda uchraydi. Ularning ochilishi xususiyati har xil bо‘ladi. 
Chunonchi, qopqoqchalar (mingdevona, semizо‘t, zubturum va 
boshqalarda), teshikchalar (kо‘knor, qо‘ng‘iroqgulda), tepatishchalar 
(chinnigul, navrо‘zgullarda), ustki uchidan pastki uchigacha uzunasiga 
о‘tadigan yoriqchalar (mingdevona, orxisdoshlar, binafsha
piyozdoshlar va boshqalarda) vositasi bilan ochiladi (160-rasm). 
Bо‘linadigan mevalar. merikarpiy (yunon. meris – bо‘lakcha, 
parcha; karpos – meva) – ikki yoki kо‘p uyli pastki va о‘rta 
tugunchadan hosil bо‘ladi, yetilgandan keyin ikki yoki bir necha 
bо‘laklarga 
bо‘linadi. 
Masalan, 
tugmachagul, 
gulxayri, 
soyabonguldoshlar, labguldoshlar va boshqalarda bо‘ladi. 
Merikarp mevalar
orasida birurug‘li ayrim bо‘g‘imlarga bо‘linib 
ochiladigan mevalar soyabonguldoshlar oilasining kо‘pchilik 
vakillarida uchraydi. Nihoyat, merikarpiy mevalarni yana bir xili 
labguldoshlar, kampirchopondoshlar oilalarining vakillarida uchraydi. 
Bunday mevalar senobiy deb ataladi. Senobiy ustki tugunchadan hosil 
bо‘ladi, uning ikkita meva barglari uzunasiga va kо‘ndalangiga 
bо‘lingandan keyin tо‘rt bо‘lakli meva rivojlanadi. Har bir bо‘lak 
mevada bitta urug‘ bо‘ladi (masalan, lagoxilus-kо‘kparang, rayhon va 
boshqalarda). 
301



Download 10,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   157   158   159   160   161   162   163   164   ...   185




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish