Ensiklopediyasi

BERING VITUS
(1681 — 1741)
Kech kuz. Tinch okeanning shimoliy qismi­
da kuchli dovul avjida. Kema goh to'lqinlar 
qanotida 
uchadi, 
goh 
suv q a ’riga 
ag'darilguday boladi. Osmonni qalin bulut 
burkab olgan, dengizchilar quyoshni, yulduz- 
larni ko'rishm a g a n ig a allaqancha kun 
bo'lgan. Amerikaning yangi kashf etilgan shi- 
moli-g'arbiy sohillari ortda qoldi, oldinda- 
serto'lqin okean kengliklari. Birdan navbatchi- 
ning hayqirg'i eshitiladi: «Yer!» Hamma yuqo- 
riga ko'tarildi, hatto lavsha kasalligidan o'lim 
yoqasida turgan odam lar ham emaklay 
boshlashdi. Og'ir xasta kapitan-komandor Vi­
tus Bering ham o'z kayutasidan chiqdi.
Vitus Bering... Barcha dunyo xaritalarida 
nomi qolgan kashfiyotchilardan biri. U Daniya-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

da tug'ilgan, lekin yoshligida rus podshosi 
Petr I flo tig a hizm atga kirgan. Bering 
mashaqqatli dengiz yurishlarida ishtirok et­
gan, birinchi bo'lib, Osiyo va Am erika 
o'rtasidagi bo'g'oz suvlaridan suzib o'tgan. 
Har ikki materikning shimolda tutash emasli- 
gi, ularni bo'g'oz ajratib turishi shunday isbot- 
langan edi.
Mana, ikki kema Shimoliy Amerikaning 
noma’lum sohillari tomon yo'lga chiqdi. Ular 
Kamchatkadagi Petropavlovsk gavanidan 
safar boshlashganida ochiq havoli, osoyish- 
ta iyun tonglaridan biri edi. Lekin ko'p o'tmay, 
kuchli dovullar boshlandi. Noma’lum va 
notinch suvlarda dengizchilar rosa qiynalish- 
di. Nihoyat, bir oy o'tgach, ular Yerni — Alyas- 
kaning janubiy sohilini ko'rishdi.
Kuz tobora yaqinlashib kelmoqda edi. Ob- 
havo kun sayin yomonlashardi. Dengizchilar 
lavsha kasalligi bilan og'riy boshlashdi. 
Bering uyga qaytishga oshiqardi: u kuzgi 
bo'ronlar, tumanlar va begona sohilda noiloj 
qishlashdan cho'chirdi. Ortga qaytayotganida 
ekspeditsiya yangi — Aleut tizmasi va keyin- 
roq matros Shumagin nomiga qo'yilgan orol- 
larni kashf etdi.
Lavsha esa avjiga chiqardi. Dengizchilar 
omon qolishdan umidlarini uza boshlashdi.
Ana shunda uzoqda quruqlik ko'rindi, bu 
dov-daraxtsiz bir orol edi. Bering suzishda 
davom etishni xohlardi, lekin kema ekipaji 
undan shu yerda qishlab qolishni iltimos qil­
di. Bering, garchi bu to'xtash uning uchun 
so'nggisi ekanini tushunib turgan bo'lsa-da, 
rozilik bildirishga majbur bo'ldi.
1741 -yilning 8-dekabrida oltmish yoshli 
kapitan-komandor Vitus Bering vafot etdi.
U dafn etilgan orolga Bering nomi berildi. 
Osiyo va Amerika qit’alari o'rtasidagi bo'g'oz 
va Tinch okeanning Bering boshliq kemalar 
suzib o'tgan qismi Bering nomi bilan atalgan.