Dunyo mamlakatlarida turizmni rivojlantirishning nazariy uslubiy asoslari

- Cercanias (qizil) - yirik shaharlarda mahalliy yo‘lovchi poezdlari;
- Regionales (to‘q sariq) - tezligi va narxi bo‘yicha avtobus yo‘nalishlariga o‘xshash shaharlararo yoki mintaqaviy ekspress va delta poezdlar;
- Largo recorrido (kulrang) - tezyurar poezdlar.
Qulaylik darajasiga qarab Diurno, Intercity (1C), Estrella (*), Talgo, Talgo Pendular, Talgo 200 (T200), Trenhotel kabi turlarga bo‘linadi.
Ispaniyada turizm Savdo, turizm va kichik biznes bo‘yicha davlat kotibiyati orqali Iqtisodiyot vazirligi tomonidan amalga oshiriladi. Vazirlik Davlat kotibiyatiga qo‘shimcha ravishda Turizm markaziy direksiyasiga ma’muriy masalalar va umumiy siyosat yo‘nalishi bo‘yicha bo‘ysunadi. Paradores mehmonxonalar tarmog‘i jami 83 ta mehmonxonaga ega bo‘lib, tarixiy va arxivga oid binolarda joylashgan. Ikkita ko‘rgazma va Kongress markazi Madrid va Malagada hisoblanadi. Turespaka Ispaniya turizm instituti hisoblanadi. Turespaka chet ellik sayyohlarni jalb qilish, chet elda ispaniya kurortlarini reklama qilish va reklama qilish bilan shug‘ullanadi. Ushbu tashkilot Ispaniyada ma’lumot markazlari va dunyoning 21 ta mamlakatida 29 ta vakolatxonalariga ega. Institut to‘liq davlat budjeti hisobidan moliyalashtiriladi.
- Italiya. Italiya davlati keluvchi turistlar umumiy soni bo‘yicha Yevropada uchinchi o‘rinni egallaydi. Italiya o‘zining xilma-xil arxitektura yodgorliklari, madaniyati, rassomlik va haykaltaroshlik san’ati bilan dong taratgan mamlakatdir. Italiyaga ko‘proq Fransiya, Germaniya, Shveysariya, Avstriya, Xorvatiya, Sloveniya, Serbiya va Chernogoriya mamlakatlari fuqarolari tashrif buyuradilar. Mamlakatda turistlar ko‘proq Venesiya, Florensiya, Pizu va Rim shaharlariga borishga intiladilar. Turistlarning to‘xtovsiz oqimi Vatikanga borib ziyorat amallarini bajo keltirish uchun harakat qiladilar.
Italiya - Yevropa sivilizatsiyasining beshigi bo‘lib, u iloji boricha o‘z o‘tmishini saqlab qoldi va me’moriy yodgorliklarni tiklash uchun millionlab yevro mablag‘ sarflamoqda. Pizaning qasr minorasini tiklash italiyalik soliq to‘lovchiga 25 mln. yevroga tushdi. Rimdagi tinchlik qurbongohi 20 mln. yevro qiymatidagi shisha materiallar bilan qoplangan. Italiya turizmiga biznes, sog‘lomlashtirish, plyaj va madaniy kabi mashhur turlar kiradi. Tashqi sayohatni yaxshi ko‘radiganlar chang‘i sporti, tog‘ cho‘qqilarini zabt etishdan juda ko‘p taassurotlarni olish uchun bu yerga keladilar.
Italiyada Turizm vazirligi Ishlab chiqarish vazirligiga bo‘ysunadi. Bo‘limning asosiy vazifalari qatoriga mintaqaviy tur ma’muriyatlari faoliyatini muvofiqlashtirish, milliy xarakterdagi me’yoriy hujjatlarni ishlab chiqish, statistik ma’lumotlarni o‘rganish va qayta ishlash, shuningdek xalqaro faoliyatni olib borish, ya’ni hukumatlararo bitimlar, xalqaro tashkilotlar va Yevropa Ittifoqi bilan aloqalarni amalga oshirish kiradi.
Shu bilan birga, Italiyani xalqaro turizm bozorida namoyish etishda markaziy o‘rinni Milliy turizm ma’muriyati egallaydi. Uning asosiy vazifalari bo‘lib reklama va axborot ishlari, marketing tadqiqotlari va mahalliy sayyohlik ma’muriyatlarining tashqi faoliyatini muvofiqlashtirish hisoblanadi. Ma’muriyat Turizm bo‘limiga bo‘ysunadi, ammo to‘liq budjet hisobidan moliyalashtiriladi. Unda 200 nafar xodim ishlaydi, shu jumladan 26 ta mamlakatda 20 ta vakolatxona xodimlari ishlaydilar.
Italiyada qishloq turizmi ko‘pincha dehqon turizmi deb ataladi va bu Italiya modeli bo‘lib hisoblanadi. Italiyada turistik dasturlar asosan quyidagi mavzular bo‘yicha tuziladi:
- tabiat va sog‘liq;
- an’anaviy gastronomiya;
- sport.
Mamlakatda turistik mahsulotlarni ishlab chiqilgan maxsus va ixtisoslashgan qishloqlar mavjud. Masalan, K’yaniy, Umbriya va sitsiliya provinsiyalari faqat “tabiat va sog‘liq” yo‘nalishiga moyil turistlarni qabul qiladi.
Vinochilik turizmi Fransiyaga o‘xshab, turistlar vino tayyorlash uchun bog‘bonga yordam beradi, bog‘bon ish haqiga uzum beradi va uzumni achitish jarayoni va vinoga aylanish texnologiyasini o‘rgatadi. Dengiz yoqasiga asosan baliq ovlashga chiquvchi turistlar va Abruppoga esa zaytun yog‘iga qiziquvchi turistlar tashrif buyuradilar.