13-mavzu. Shveysariya menejment modeli reja: Shveysariya Konfederatsiyasining umumiy tavsifi

13-MAVZU. SHVEYSARIYA MENEJMENT MODELI
REJA:
1. Shveysariya Konfederatsiyasining umumiy tavsifi
2. Shveysariya iqtisodiy rivojlanishining xususiyatlari
3. Shveysariya ishbilarmonlik madaniyati va boshqaruv uslubi
1. Shveysariya Konfederatsiyasining umumiy tavsifi
Shveysariya (mamlakatning to‗liq rasmiy nomi - Shveysariya Konfederatsiyasi) – maydoni (41,3 ming km2) va aholisi (2019 yil 8,5 mln kishi) bo‗yicha nisbatan kichik davlat bo‗lib, Yevropaning markazida joylashgan. Shvey-sariya Konfederatsiyaga 1291 yil 1 avgustda, Uri, Shvits va Untervalden kantonlari o‗zaro birgalikdagi mudofaa siyosatiga aloqador «abadiy ittifoq» imzolaganda asos solingan.
Shveysariya Konfederatsiyasi asoschisi bo‗lgan dastlabki uch kanton ittifoqiga qo‗shilgan kantonlar soni asta-sekinlik o‗sib bordi.
Ko‗p millatlilik Shveysariyaga xos bo‗lgan xususiyat hisoblanadi. Mamlakatda tub aholining 2/3 qismi istiqomat qiladi, ular uchun nemis tili ona tili hudud; 20%ga yaqin shveysariyaliklar fransuz tilida so‗zlashadigan Romandiyada (La Romandie) yashaydi; 10% shveysariyaliklar italyan tilida so‗zlashadian yagon kanton Tichinoda yashaydi; nihoyat, 1% SHveysariya fuqarolari qadimiy roman tilining ettita shevasida so‗zlashadi.
Shunday qilib, Shveysariyada to‗rtta til mavjud bo‗lib, shundan uchtasi (nemis, fransuz va italyan tili) rasmiy hisoblanadi. Bundan tashqari, Shveysariya hududida 20,6% chet elliklar doimiy yashaydi, Jenevada esa chet ellik fuqarolar aholining 43,4%ini tashkil qiladi.
200 yildan beri betaraflikni saqlab kelayotgan Shveysariya ko‗plab xalqaro tashkilotlar uchun shtab-kvartira hisoblanadi. Jenevada BMTning Yevropadagi shtab-kvartirasi, jumladan, mos keluvchi gumanitar va madaniyat yo‗nalishidagi institutlarning bosh ofislari, shuningdek, boshqa ayrim xalqaro tashkilotlar joylashgan.
Bu erda, masalan, YUNISEF, YUNKTAD, Jahon sog‗liqni saqlash tashkiloti, Qizil Xoch, Elektr aloqasi xalqaro ittifoqi, Jahon savdo tashkiloti joylashgan.
Lozanna shahrida Xalqaro olimpiya qo‗mitasi, Bazelda – Xalqaro hisob- kitoblar Banki, Syurixda – FIFA shtab-kvartirasi, Nionda – UEFA shtab-kvartirasi joylashgan. SHveysariya hududida xalqaro muzokaralar bo‗lib o‗tadi va muhim bitimlar imzolanadi.