Bosim bilan haydash va issiqlik mashinalari

3.2- rasm. Ikki tomonlama ishlaydigan plunjerli nasosning tuzilishi
1- 2 so’ruvchi klapanlar; 3-4 uzatuvchi klapanlar; 5- plunjer; 6- sal’nik

Plunjerli nasoslarda esa zichlash halqalari o’rnatilmaydi va nasos uzunligi diametriga nisbati ancha katta bo’ladi. Plunjerli nasoslarda silindrning ichki yuzasi silliq bo’lishi shart emas.

Plunjerli nasoslar yordamida ifloslangan va qovushqoqligi ko’p bo’lgan suyuqliklarni uzatish uchun, va yuqori bosimlar hosil qilish uchun ishlatiladi.


PORSHENLI NASOSNI INDIKATOR DIAGRAMMASI
Bir tomonlama harakatli porshenli nasosning sxemasi va indikator diagrammasi 3.3-rasmda keltirilgan.
Porshen o’ng tomonga harakatlaganda silindr ichidagi bo’shliqning hajmi, klapanli qutusi tomonidan oshadi va so’ruvchi klapan K₁ orqali, uzatuvchi quvuridan kelayotgan suyuqlik bilan to’ldiriladi. Bunda klapan qutisidagi bosim, atmosfera bosimidan past bo’ladi. Bunga sababchilar: so’ruvchi quvuridagi gidravlik qarshiliklarning mavjudligi, tortib olinadigan suyuqlik yuzasi, silindr o’qidan past joylashishi va shu yuza ustidagi bosimning kichikligidir.
Porshen o’ngga harakatlanishida bosimning o’zgarishini 4-1 chizig’i tasvirlaydi. 4-1 so’rish chizig’i; 1-2, dan gacha bosim o’sishi (klapanlar: ), 2-3 =const bo’lganda suyuqlik uzatilishi, 3-4 bosimni pasayishi (klapanlar: ).
Indikator diagrammasi, porshenni ikkita yurish yo’lidagi, silindir va klapan qutisidagi bosimning o’zgarishini ko’rsatadi.
Haqiqiy indikator diagrammasi, nazariydan, so’rish va haydash jarayonlarning, bosh va oxirgi qismlarida, “tebranishlar” mavjudligi bilan farqlanadi. Bu tebranishlarning sodir bo’lishi, nasos klapanlarni inersiya kuchlarning ta’siri va klapan yuzalarning egarlariga zich joylashishini bildiradi. Shuning uchun, masalan, bosimli klapanni egaridan chiqarish uchun (nuqta 2), klapanlar qutisidagi bosim, klapan inersiya kuchini yengadigan va klapanni egaridan chiqaradigan bosimga ega bo’lishi kerak.