|
5-bilet
Savollar
1.Korporativ boshqaruv tushunchasi
2.Aksiadorlik jamiyati korporativ boshqaruvning instutsional asoslari
3. Boshqaruv jarayonining axborot ta’minoti.
Javoblar:
1 Korporativ boshqaruvning barcha mamlakatlardagi barcha holatlarga taalluqli yagona ta'rifi mavjud emas. Hozirgacha taklif qilingan ta'riflar asosan muassasa yoki muallifga, shuningdek, mamlakat va huquqiy an'anaga bog'liq. Masalan, bozorni tartibga soluvchi organ, Qimmatli qog'ozlar bozori bo'yicha Rossiya Federal komissiyasi (FCSM) tomonidan ishlab chiqilgan korporativ boshqaruv ta'rifi korporatsiya direktori yoki institutsional investor tomonidan berilishi mumkin bo'lgan ta'rifdan farq qilishi mumkin.
Xalqaro moliya korporatsiyasi (IFC) va uning “Rossiyada korporativ boshqaruv” loyihasi korporativ boshqaruvni “kompaniyalarni boshqarish va nazorat qilish tuzilmalari va jarayonlari” sifatida belgilaydi. Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (OECD), 1999-yilda “Korporativ boshqaruv tamoyillari”ni nashr etgan, korporativ boshqaruvni “kompaniyalar boshqaruvi va nazorat qilinadigan ichki mexanizmlar” deb taʼriflaydi, bu esa kompaniya direktorlar kengashi oʻrtasidagi munosabatlar tizimini nazarda tutadi. , aktsiyadorlar va boshqa manfaatdor shaxslar. Korporativ boshqaruv - bu kompaniyaning maqsadlarini va ushbu maqsadlarga erishish vositalarini belgilash, shuningdek, ushbu jarayonni nazorat qilish uchun ishlatiladigan tuzilma. Yaxshi korporativ boshqaruv boshqaruv kengashi va menejerlarni kompaniya va aktsiyadorlar manfaatlariga mos keladigan maqsadlarga erishish uchun tegishli rag'batlantirishni ta'minlashi kerak. Bu, shuningdek, samarali monitoringni ta'minlashi kerak, shu bilan firmalarni resurslardan samaraliroq foydalanishga undaydi.
2. Aksiyadorlar jamiyati – daromad topish maqsadida hissadorlik tamoyiliga binoan uyushgan sherikchilik jamiyati. Aksiyadorlar jamiyati boshqa sherikchilik korxonasidan farqliroq, muomalaga nominal qiymati koʻrsatilgan aksiyalar chiqarish va uni sotish yoʻli bilan tarqatish bunday jamiyatning moliyaviy negizini tashkil etadi. Aksiya egalari dividend shaklida daromad oladilar. Aksiyadorlar jamiyatining ochiq va yopiq jamiyat shaklidagi koʻrinishlari bor:
Yopiq aksiyadorlar jamiyati – aksiya egalari maʼlum guruh, masalan, taʼsischilarning oʻzi bilan cheklanadi. Aksiyalar faqat ularning oʻrtasida tarqatiladi.
Ochiq aksiyadorlar jamiyati – jamiyat aksiyalari erkin sotiladi va sotib olinadi, aksiyadorlar soni cheklanmagan, xohlagan va aksiya olishga puli bor yuridik yoki jismoniy shaxs, shu jumladan, ajnabiy shaxslar uning aʼzosi boʻla oladi.
Aksiyadorlar jamiyati pulni bir yerga toʻplab biznesga qoʻyish uchun tuziladi. Uning tashkilotchilari taʼsischilar deb yuritiladi. Taʼsischi firmalar, banklar, davlat va ayrim fuqarolar boʻlishi mumkin. Aksiyadorlar jamiyatining afzalligi shundaki, u mayda pulni toʻplab yirik pulga aylantirish, yaʼni kapital boʻla oladigan pulga aylantirishdan, mayda puldorlarning pulini ham biznesga qoʻyishdan iborat. Aksiyadorlar jamiyatini boshqarishning oliy organi – aksiyadorlar majlisi, soʻngra – direktorlar kengashi va quyi boʻgʻini – boʻlinmalar boshqarmasidan iborat. Aksiyadorlar majlisi aksiyadorlar jamiyati
yillik hisobotini, nizomdagi oʻzgarishlarni, daromadning taqsimlanishini, foyda-zarar hisob-kitobini, taftish natijalari, rahbarlarni saylash masalasini koʻrib chiqadi va tegishli qarorlar qabul qiladi.
3. Boshqaruv jarayonini axborot bilan taminlash
Axborot xabardorlik, biror hodisa yoki biror kishi faoliyati haqida xabarga ega bo’lish
manosini bildiradi. Axborot boshqaruv tizimiga uni rivojlantirish va takomillashtirish maqsadida
faol tasir etish uchun zarur malumotlar yig’indisidan iboratdir. Etarli va aniq axborotga ega bo’lmay
boshqarish mumkin emas.
İshlab chiqarish axboroti boshqaruvchi va boshqariluvchi tizimlar o’rtasida aloqa usulidir.
Boshqaruvchi tizim boshqariladigan tizimdan ishlab chiqarish holati va uning xo’jalik faoliyati
to’g’risida axborot oladi. Boshqaruvchi tizim olingan axborot asosida boshqariluvchi tizim
faoliyatiga baho beradi, boshqarishni yanada takomillashtirish maqsadida ko’rsatma, farmoyishlar
chiqarib, boshqariluvchi tizimga ijro uchun yuboradi.
Axborot boshqaruv tizimida alohida bo’g’in hisoblanadi. Unga qator o’ziga xos xususiyatlar
mansub. Bular axborot boshqaruvining barcha bo’g’inlari va vazifalarini qamrab olishga bog’liqdir.
Axborot, bu — boshqaruv apparati faoliyatining ham dastlabki nuqtasi, ham natijasi, shuningdek,
amalga oshirilayotgan harakatlar mavjudlik sharti, mustahkamlash usuli. Axborot xajmi ortishi
bilan boshqaruv axborotining sifat ko’rsatkichlarga bo’lgan talabi ham ortib boradi.
Boshqarish jarayoni boshqaruv qarorlarini qabul qilish maqsadida axborot to’plash, uzatish
va qayta ishlash, boshqaruv buyruqlari ko’rinishida axborot berish va uni ijrochilarga etkazishdan
iborat.
Axborotning quyidagi turlari mavjud: statistik, tezkor, iqtisodiy hisob, moliya, taminot,
kadrlar bo’yicha, texnologik, konstruktorlik, marketing, ijtimoiy va boshqalar.
İshlab chiqarishni boshqarishda iqtisodiy axborot alohida o’rin egallaydi, chunki u
kishilarning moddiy boyliklarni ishlab chiqarish, taqsimlash, ayirboshlash va istemol qilish
jarayonidagi mnosabatlarini aks ettiradi. Shu bilan birga fan-texnika taraqqiyoti asosida ishlab
chiqarish rivojlanishini aks ettiruvchi ilmiy-texnikaviy axborot ahamiyatini ham takidlab o’tish
lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |
