Biologik faol moddalar texnologiyasi

 
YOg‗larning biologik funksiyalari
18
Комилов Х.М., Рахимов М.М., Д.Ю. Абдуллабекова. Биотехнология асослари. Тошкент. EXTREMUM 
PRESS, 2010.477 б. 

---

61 
Amaliyotda lipidlarni ajratib olishda ko‗pincha ekstraksiyaning ikki asosiy usulidan 
foydalaniladi, bu usullar yordamida deyarli barcha sinfga mansub lipidlarni sifatli ajratib olish 
mumkin. 
Eng keng tarqalgan usul bu Folch usulidir, unga ko‗ra ekstraksiya 
xloroform-metanol(2:1)
aralashmasi bilan olib boriladi, bunda hisob bir qism to‗qimaga 20 qism ekstraksiyalovchi aralashma
olinadi. 
Bu usul neytral lipidlar diatsilglitserofosfolipid va sfingolipidlarning katta miqdorini olishga 
imkon beradi. Lizofosfolipidlar eritmaga faqat qisman o‗tadi, nisbatan qutubli nordon lipidlar esa 
ekstraktni suv va tuz eritmalari bilan yuvish jarayonida yo‗qolib ketadi. 
Biroq qayta ekstraksiyalash jarayoni orqali va yuvish jarayonini cheklash yo‗li bilan ularni 
miqdorini oshirish mumkin. 
Boshqa usul 
Blayem
va 
Dayer
tomonidan taklif etilgan bo‗lib, bunda lipidlar ekstraksiyasi 
xloroform-metanol (1:1) 
aralashmasi yordamida amalga oshirilib, bunda hisob bir qism to‗qimaga ikki 
qism aralashma olinadi. 
Biroq bu holda, suv bilan yuvish jarayonida nisbatan qutubli nordon fosfolipid va 
lizofosfolipidlar suv fazasiga o‗tib ketadi.
Lipidlarning kimyoviy tabiatiga qarab ajratib olishning modifikatsiyalangan usullari qo‗llaniladi. 
Xloroform-metanol aralashmasini 
xloroform-2%-li sirka kislotasining metanoldagi eritmasiga 
almashtirish 
orqali qutubli lipidlarning chiqish miqdorini oshirish mumkin. Natijada bu maqsadalar 
uchun 
xloroform-metanol-1M HCl kislotasi (4:2:3) 
aralashmasi qo‗llaniladi.