1. Fizikaviy usul yordamida nordon gazlarni ajratib olish. Dietanol amin orqali nordon gazlarni tozalash

Mavzu: Tabiiy gazni fizik va kimyoviy usul bilan nordon komponentlardan tozalash.

Reja:

1. Fizikaviy usul yordamida nordon gazlarni ajratib olish.
2. Dietanol amin orqali nordon gazlarni tozalash.
3. Gaz va suyuqlik aralashmasini ajratishni fizikaviy asoslari.
4. Amin eritmasini tayyorlash va saqlash.

Mamlakatimizda yoqilg’I-energetika resurslaridan foydalanish samaradorligini oshirish uchun quyidagi yo’nalishlarda chora-tadbirlar amalga oshirishga ustuvor ahamiyat berilmoqda:

Gaz, elektr energiyasi, issiqlik energiyasi va suv yetkazib berish va saqlash tizimini modernizatsiya qilish orqali bu resurslarimizning texnik yo’qotilishi miqdorini kamaytirish.
Gaz, neft, ko’mir qazib chiqarish texnologiyalarini takomillashtirish, Issiqlik elektr stansiyalarini modernizatsiya qilish, ulardagi energiya hosil qiluvchi va uzatuvchi qurilmalarni zamonaviylari bilan yangilash, kichik gidroelektrostansiyalarni va yagona energotizimga ulash asosida energiya resurslari hajmini oshirish va tannarxini kamaytirish.
Gaz va neft xomashyosidan qo’shimcha mahsulotlar, jumladan, polietilen, polipropilen, kimyoviy mahsulotlar ishlab chiqarish hajmini oshirish.

Fizikaviy usul yordamida nordon gazlarni ajratib olish. Biz qayd qilib o’tganimizdek ko’pgina jarayonlarda qo’shimcha maxsulot sifatida gazlar hosil bo’ladi. Agarda bosim yuqori bo’lsayu, harorat past bo’lsa olingan maxsulotni gaz qismi yengilroq “quruq” bo’lib C₃-C₄ qismi suyuq maxsulotda erigan bo’ladi.
Katalitik reforming jarayonida reaktorda hosil bo'ladigan gazlar yuqori bosimli separatorda benzindan ajraladi. Seporatordagi bosim reaktordagi bilan barobar 3mPa ga tengdir. Shu sababli separatorda ajralib chiqayotgan gazning tarkibini asosan yengil - "quruq" gazlar tashkil qiladi va uning 80-85 % vodorod gazdan iboratdir. Gazlarning og'ir qismi esa asosan benzinda erigan holda qoladi. Ularni ko'p qismi keyingi past bosimda ishlovchi seporatorda ajralib chiqadi. Qolgan qismi esa tindirish kalonasida ajraladi.
Boshqa gidrogenezatsion qurulmalarida ham gazlar shu tariqa ajratiladi.
Katalitik kreking jarayoni yuqori haroratda va ATN bosimda olib borilganligi uchun seporatordan ajralib chiqqan gazlarni kompressor yordamida quruq va yog'li gazlarga ajratiladi va navbatdagi jarayonlarga yuboriladi