bilet bakteriyalar va ko‘k-yashil suv o‘tlarning tuzilishi, ahamiyati va xilmaxilligi haqida ma’lumot bering. Postembrional rivojlanish xillarini va assidiya metamorfozini tushuntiring. Katta yoshdagi odam organizmi tomirlarida litr qon



Download 1,66 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/46
Sana02.07.2022
Hajmi1,66 Mb.
#729148
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   46
Bog'liq
9-sinf imtihon javoblari biologiya

1-savolga javob

Suv — tirik organizmlar tarkibida uchraydigan va tabiatda keng tarqalgan anorganik modda. Uning miqdori
keng doirada o‘zgarib turadi. Tish emali hujayralarida 10% ga yaqin, o‘simlik hujayralarida esa 90%
dan ko‘proq suv bo‘ladi. Ko‘p hujayrali organizmda suvning o‘rtacha miqdori 80% ni tashkil etadi. 
Hujayrada suvning ahamiyati juda katta. Tirik organizmlar uchun suv nafaqat ular hujayrasinining
zaruriy tarkibiy qismi, balki yashash muhiti hamdir. Suvning vazifalari ko‘p jihatdan uning kimyoviy
va fizikaviy
xusu siyatlari bilan aniqlanadi. Bu xususiyatlar asosan suv molekulasining kichikligi va ular ning 
qutblanishi hamda bir-biri bilan vodorod bog‘lanishi orqali amalga oshiriladi. Suv katta issiqlik sig‘imiga
va issiqlikni yaxshi o‘tkazish xususiyatiga ham ega. Shuning uchun hujayra ichidagi harorat deyarli 
o‘zgarmaydi yoki hujayra atrofidagi muhitga nisbatan juda kam darajada farqlanishi mumkin. Suv toza 
kimyoviy modda sifatida ham o‘ta muhim ahamiyatga ega. Bir qator katalizatorlar ta’sirida suv gidroliz 
reaksiyalarini amalga oshiradi. Bu reaksiyalarda suvning OH

va H
+
guruhlari turli xil molekulalarning erkin 
valentligiga birikadi. Natijada yangi xususiyatga ega bo‘lgan yangi modda hosil bo‘ladi. 
2-savolga javob

N.I.Vavilov ekspeditsiya natijalari asosida seleksiya nazariyasi uchun muhim hisoblangan, umumiy 
xulosalarni ishlab chiqdi. Madaniy o‘simliklarning kelib chiqishini 7 markazga bo‘ladi. Bu markazlar
butun dunyo bo‘ylab tarqalgan. Bularga Janubiy Osiyo tropik markazi (50% madaniy o‘simliklar, shu
jumladan sholi, shakarqamish va sabzavot ekinlari vatani), Sharqiy Osiyo markazi (bu yerlardan 20%
dan ortiq madaniy o‘simliklar tarqalgan, jumladan soya va tariq vatani hisoblanadi), Janubiy­G‘arbiy Osiy
markazi (14% madaniy o‘simliklar, shu jumladan bug‘doy, suli, dukkaklilar, zig‘ir, sabzi va boshqalar 
vatani), O‘rta Yer dengizi markazi (11% ma da niy o‘simliklarning, karam, qand lavlagi, beda vatani), 
Abissiniya (Efio p i y a ) markazi (arpa, banan, kofe daraxti va boshqalar vatani), Markaziy Amerika
(oshqovoq, loviya, makkajo‘xori, qalampir, g‘o‘za, kakao daraxti vatani), Janubiy Amerika markazi
(kartoshka, ananas, tamaki vatani) kiradi. Hozirgi vaqtda markazlar soni 12 tagacha ko‘paytirilgan.

Download 1,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   46




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish