"bank ishi" kafedrasi

Standart.
Ushbu aktivlar bo‘yicha qarzlarning o‘z muddatida to‘lanishi shubxa 
tug‘dirmaydi. Qarz oluvchi moliyaviy jihatdan barqaror hisoblanadi, u etarli miqdorda 
kapitalga, yuqori daromadlilik darajasiga hamda barcha mavjud majburiyatlar, jumladan, 
mazkur qarzni qondirish uchun etarli pul mablag‘lari oqimiga ega. Qarz oluvchi amalda 
bajariladigan, jumladan, bozorda raqobatlasha olish, yaxshi mahsulot ishlab chiqarishga 
doir strategik rejani taqdim etadi va o‘z mahsulotlari uchun marketing rejasiga ega bo‘ladi. 
Qarzdor mavqeini baholash kreditga doir to‘lovlar tarixi, garovning bozorda sotilishi 
(mulk va ko‘chmas mulk, kafolat) kabi omillarni o‘z ichiga qamrab oladi. Garov "yaxshi 
ta’minlangan" kredit mezonlariga mos keladi. Garov amaldagi qonunchilikka muvofiq 
notarial jihatdan puxta tasdiqlangan bo‘lishi va zarur hollarda tegishli mulk bitimini 
ro‘yxatdan o‘tkazish uchun belgilangan tartibda ro‘yxatga olinishi lozim. Bank kredit 
qaytarilmagan holda cheklovlarsiz va erkin ravishda uni garov hisobidan undirib olishi 
mumkin. Ta’minotga doir taqdim etilayotgan barcha hujjatlar qonunchilikda belgilangan 
tartibda rasmiylashtirilishi kerak. 
"Стандарт" deb tasniflangan kreditlarda ular qaytarilmasligi alomatlari bo‘lmaydi. 
Foizlar muddati o‘tgan ssudalar "YAxshi" deb tasniflanishi mumkin emas. 
Substandart.
Substandart. toifaga kiritilgan aktivlar berilishida ikkilamchi to‘lov 
manbasi (kafolat yoki garov bilan) puxta ta’minlangan bo‘lishi lozim. Umuman olganda 

---

191 
qarzdorning moliyaviy ahvoli barqaror hisoblanadi, lekin ayrim noqulay vaziyatlar yoki 
yo‘nalishlar mavjud bo‘lib, agarda ular bartaraf etilmasa, qarzdorning kreditni o‘z vaqtida 
to‘lash qobiliyatiga nisbatan shubha uyg‘onishi mumkin. SHu bilan birga moliyaviy ahvol 
yoki garovni nazorat qilish borasida bir muncha shubhalar bo‘lishi mumkin. Kredit 
hujjatlarida etarlicha axborot bo‘lmagan yoki garov ta’minoti bo‘yicha hujjatlari 
bo‘lmagan "Standart" kreditlar (aktivlar) ham "Substandart. " aktivlar sifatida tasniflanishi 
mumkin. "Standart" sifatida tasniflangan aktivlar bo‘yicha bank qaytarilmagan asosiy qarz 
summasining 10 foizi miqdorida zaxiralar tuzishi shart.