Аmаliy mashg’ulotlаr mavzulari 1-amaliy mashg‘ulot ekologiya fanining bo’lumlari. Mashg‘ulotning maqsadi

Nazarot savollari. 
 
1. Ekotizm nima?
 
2. Qanday ekotizmlarni bilasiz? 
3.Biotsenoz haqida tushuncha bering? 
4. Trofik, topik va fabrik aloqalar haqida tushuncha bering? 
5. Biogeotsenozga ta’rif bering? 
6. Hayvonlar o‘simliklar urug‘larini qanday yo‘llar orqali tarqatadi? 
7. Ekotizm va biogeotsenozning farqini aytib bering? 
8.Biotsenoz nech guruhga bo’linadi? 
15-
 
4-AMALIY MASHG‘ULOT
16-
 
ABIOTIK VA BIOTIK OMILLAR. 
Mashg‘ulotning maqsadi. 
Abiotik, biotik va boshqa omillarning organizmlarga 
ta’siri haqida tushuncha berish. Ekologik omillarning o‘simlik va hayvonlar hayotidagi 
ro’llarini asoslab berish. 
Mashg‘ulotning qisqacha mazmuni: 
Hayot muhiti deb organizmlarni o‘rab 
turuvchi va ular bilan doimiy munosobatda bo‘ladigan tabiatning bir qismiga aytiladi. 
Muhit elementlarining turlar moslanishi reaksiyasini chaqiruvchi faktorlari 
ekologikomillar deyiladi. Organizmlarning muhitga moslashuvi adaptatsiya deyiladi. 
Moslashuv tiriklikning asosiy xususiyatlaridan biri bo‘lib, mavjudotlarining yashab 
qolishi va ko‘payishini ta’minlaydi (2-jadval). 

---

2-jadval 
Ekologik omillarni quyidagi guruhlarga ajratiladi. 
Omillar guruhi 
Omillarning xususiyatlari 
I. Abiotik turkumlar 
Iqlimiy 
Yorug’lik, harorat, namlik, havo harakati, bosim Mexanik
tarkibi, 
namligi, 
sig’imi,
havo 
o’tkazuvchanligi, zichligi 
Relef, 
dengiz 
sathidan 
balandligi.
Qiyalik ekspozitsiyasi. 
Havoning gazli tarkibi, suvning 
tuz 
tarkibi, tuproq yeritmalarining tarkibi va kislotaligi. 
Edafogen 
(“edafos” - tuproq) 
Orografik 
Kimyoviy 
II. Biotik turkumlar 
Fitogen Zoogen Mikrobogen 
O’simlikka mansub organizmlar Hayvonlar 
Viruslar, eng oddiy baktyeriyalar, rikket-siyalar (kasallik 
paydo qiluvchi baktyeriyalar) 
Inson faoliyati 
Antropogen