“Agronomiya Qishloq xo’jaligi ekinlari, seleksiyasi va urug’chi ta’lim yo’nalishi bitiruvchisi Boboyorov Xidir Jumanazar o’g’lining

G‘o‘za xar xil navlari tolasining texnologik sifat ko‘rsatkichlari.

№	G‘o‘za navlari	Tola chiqimi, %	Tolaning texnologik sifat ko‘rsatkichlari
			Shtapel vazn uzunligi mm	Uzilish kuchi, gk	Nisbiy uzilish kuchi, gk\teks	Tola tipi
1	Surxon-14(andoza)	35,1	36,5	4,5	26,5	II
2	Surxon-16	34,4	36,8	4,4	25,7	II
3	Surxon-103	35,8	37,3	4,5	27,0	II
4	Termiz-202	35,2	34,1	4,4	26,4	II-III
5	Termiz-111	36,1	37,5	5,1	27,2	II
6	Yolatan-14 Al	34,2	34,8	4,6	26,1	II

V. IQTISODIY SAMARADORLIK
Ingichka tolali g‘o‘za ingichka tolali navlarining iqtisodiy samaradorlik ko’rsatkichlari
G‘o‘za ingichka tolali xar hil navlarining iqtisodiy samaradorlik 1 s. mahsulot tan narxi 1 gektardan olingan yalpi daromad, bir gektardan olingan shartli shartli sof daromad, va rentabillik darajasi ko‘rsatgichlari aniqlandi.
Samaradorlik ko‘rsatgichlarini aniqlash uchun shu fermer xo‘jalikda g‘o‘zadan 33 sentner hosil yetishtirish uchun sarflangan jami 13752800 so‘m miqdor asos qilib olindi . Iqtisodiy samaradorlik ko’rsatgichlarni hisoblashda navlar bo‘yicha hosildorlik miqdorining o‘zgarishiga qarab bir sentner qo‘shimcha hosilni yig‘ishtirish uchun umumiy xarajatga 1000 so‘m miqdordagi pul miqlori qo‘shib hisobga olindi. Sababi o‘rganilayotgan barcha navlar bir xil tuproq sharoitda o‘stirilgan. Parvarishlash ishlari ham bir xil bo‘lgan. Shular inobatga ollinganda faqat hosilni yishtirishda , qo’shimcha hosini yig‘ish uchun har bir sentnerga 1000 ming so‘m qo‘shib yozilib boshqa samaradorlik ko’rsatgichlari aniqlanadi.
O‘rganilgan ma’lumotlar ko‘rsatishicha bir xil tuproq sharoitida o‘stirilgan har xil navlar hosildorligining oshishi bilan maxsulotning tannarxi, olingan yalpi daromad, shartli sof daromad va rentabillik darajasining o‘zgarishi kuzatildi. Navlar hosildorligining oshishi bilan bir sentner maxsulotning tannarxi 413638 so‘mdan 354524 so‘mgacha pasayishi kuzatildi. Bu ma’lumot bo‘yicha bir sentner maxsulot tan narxi eng kam 354524 Termiz-111 namunasida, eng ko‘p ko‘rsatgich 413638 so‘m Termiz-202 navida kuzatildi. Ingichka tolali xar hil navlardan olingan sof daromad 6897879 so‘mdan 10488455 so‘mgacha kattalikda bo‘ldi. Bu ma’lumotlar bo‘yicha ham eng ko‘p Termiz-111 namunasidan olindi. O‘rganilgan navlar bo‘yicha rentabillik darajasi 52-75 % gacha bo‘ldi va eng katta ( 52-75 %) miqdordagi rentabillik darajasi Surxon-103,Termiz 111 navlarida bo‘lishi kuzatildi. Qisqacha xulosa qilinganda ingichka tolali navlar bo‘yicha G‘o‘zaning Surxon-103, Termiz-111 nav namunalari bo‘yicha yaxshi samaradorlikka erishiladi. Sof foyda 6.8 mln. dan 10.0 mlngacha sof daromad olinadi. Rentabillik darajasi 52-75% gacha bo‘ldi.
10-jadval