Abbatisa – ayollar katolik monastirlarining boshqaruvchilari. Abbatlik

Kollegiya (lot.collegium – birodarlik, hamjamiyat) – 1) XII asr oxiri Parijda gospitallar qoshida kambagʻal oʻquvchilar uchun tashkil etilgan yotoqxona koʻrinishidagi xayriya muassasasi. Bu yerda asosan u yoki bu viloyatdan kelgan shkolyarlar istiqomat qilgan. Ushbu muassasalar boy kishilarning, qirollarning, shaharlarning va shu kabilarning xayriya mablagʻlari hisobiga tashkil etilgan; 2) Talabalar uchun oʻquv muassasasi va yotoqxona. Birinchi shunday K. (Sarbonna) 1257-1258-yillarda fransuz qiroli Lyudovik IXning kapellani boʻlgan Rober de Sarbon tomonidan Parij universitetining ilohiyot fakultetida tahsil oluvchi 16 nafar kambagʻal talabalar uchun (har bir “millat”dan 4 nafardan) tashkil etilgan. Bu K.da talabalarga kursi, turar joy berilishi bilan birga, ularning dars xonasi vazifasini bajargan (magistrlar bu yerda ilohiyotni oʻrganishgan, dars berish ham K.ning oʻzida amal-ga oshirilgan. Vaqtlar oʻtishi bilan K.larga toʻlov hisobiga oʻziga toʻq talabalarni ham qabul qila boshlagan). Rohiblik ordenlari tomonidan ham oʻrta asrlarda K.lar tashkil etilgan. Avval boshda K.larda oʻqish tizimida universitetnikidan andoza olingan, keyinchalik oʻz kurslarini yaratgan. XV asr oʻrtalariga kelganda K.lar universitetlarga nisbatan mashhurroq darajaga erishgan. K.lar ayniqsa Angliyada (XIII asrdan boshlab) taraqqiy qilgan. Oksford va Kembridj universitetlarida tashkil etilgan K.lar (kollejlar) tipi an’anaviy koʻrinishda hozirgacha saqlanib qolmoqda.
Kolonat (lot.colonatus, colonus – ziroatkor) – bevosita ishlab chiqaruvchi va yirik yer egasi oʻrtasidagi ishlab chiqarish munosabatlarining alohida shakli boʻlib, soʻnggi Rim imperiyasi davrida keng tarqalgan. U qulchilik xoʻjaligining inqirozi va qulchilik mehnatining iqtisodiy samarasizligi natijasida paydo boʻlgan. K. feodal qaramlikka oʻtish shaklidan biri hisoblangan. Huquqiy holatiga koʻra kolon garchi qulga yaqin tursada, ammo oʻz shaxsiy xoʻjaligiga egaligi va hosil ulushidan yer ijarasi toʻlovini berishi jihatidan feodal qaram dehqonga yaqin turgan. Dastlab K. qulchilik munosabatlarining koʻrinishlaridan biri boʻlgan. IV-V asrlarda kolonlar kelib chiqishi, huquqiy va ijtimoiy ahvoli turli xil boʻlgan qishloq aholisining qaram guruhiga aylangan.