6-ma’ruza. Mavzu: Tekislikdagi to’g’ri chiziq tenglamalari


Egri chiziq va sirt tenglamasi haqida tushuncha



Download 238 Kb.
bet10/21
Sana19.01.2022
Hajmi238 Kb.
#392024
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   21
Bog'liq
tekslik (1)

Egri chiziq va sirt tenglamasi haqida tushuncha.


Biz to’g’ri chiziq hamda ikkinchi tartibli egri chiziqlar bilan tanishdik. Ko’rdikki to’g’ri chiziq tenglamasi dekart koordinatalari x va y ga nisbatan birinchi darajali tenglama yordamida, ikkinchi tartibli egri chiziqlar esa ularga nisbatan ikkinchi darajali algebrik tenglamalar yordamida aniqlanadi. Boshqacha aytganda x va y ga nisbatan birinchi darajali tenglama 0xy tekisligidagi to’g’ri chiziqni aniqlaydi, ularga nisbatan ikkinchi darajali algebrik tenglama esa shu tekislikdagi ikkinchi tartibli egri chiziqlarni aniqlashi mumkin. Endi 0xy tekislikdagi istalgan egri chiziq tenglamasi tushunchasini kiritamiz.

Faraz qilaylik x va y ni bog’lovchi F(x; y) = 0 tenglama berilgan bo’lsin.



1–ta‘rif. 0ху tekislikning koordinatalari F(х,y)=0 tenglamani qanoatlantiruvchi nuqtalarining geometrik o’rni shu tenglama yordamida aniqlanadigan egri chiziq deb ataladi.

F(х, y)=0 tenglama ana shu egri chiziqning tenglamasi deb ataladi.

Demak, egri chiziq tenglamasi deb dekart koordinatalari x va y ni bog’lovchi shunday F(x,y)=0 tenglamaga aytiladiki egri chiziqning istalgan nuqtasini koordinatalari bu tenglamani qanoatlantiradi va egri chiziqda yotmagan hech bir nuqtaning koordinatalari bu tenglamani qanoatlantirmaydi.

Boshqacha aytganda 0xy tekislikdagi istalgan egri chiziq uning tenglamasi deb ataluvchi F(x, y)=0 tenglama yordamida aniqlanar ekan, ya‘ni F(x, y)=0 tenglama 0xy tekislikdagi egri chiziqni aniqlaydi.

Shunga o’xshash F(x;y;z)=0 (12.1) tenglama ham 0xyz fazodagi koordinatalari shu tenglamani qanoatlantiruvchi sirtni aniqlaydi. (12.1) tenglama ana shu sirtning tenglamasi deb aytiladi, x,y,z esa dekart koordinatalari deyiladi.

Izoh. Istalgan F(x;y)=0 tenglama har doim egri chiziqni va F(x;y;z)=0 tenglama har doim sirtni aniqlaydi deb o’ylash noto’g’ri.

Endi fazodagi analitik geometriya bilan tanishishga kirishamiz.



    1. Download 238 Kb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   21




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish