5-mavzu. Kelib chiqishi mikrobli xavflar Mavzu rejasi

5. Trixotetsen, zearalenon va patulin bilan zaxarlanish


Trixotetsenlar bilan zaxarlanish. Xozirgi paytda 40 ortiq trixotetsen miktoksinlari (TTMT) ma’lum.
Trixotetsen yadrosini strukturasiga bog‘liq xolda TTMT 4 guruxga bo‘linadi: A, V, S, D.
TTMT rangsiz kristal kimyoviy stabil birikmalar bo‘lib suvda yomon eriydi. A turdagi mikotoksinni toksikligi V turdagisiga nisbatan yuqori, D turdagisi past toksinlikga ega.
TTMT ni produtsiyalaydigan mikroskopik zamburug‘lar tabiatda aniq saprofitlar (Stachybotrys alternans) va fitopatogen (Trichoderma roseum, Myrothecium verrucaria) turlari bilan keng tarqalgan. Fusarium ni xar xil turlari bu toksinlarni produtsiyentlari xisoblanib ular o‘zgarayotgan yashash sharoitlariga moslasha olish qobiliyatiga ega. Fusarium jinsidagi zamburug‘lar tabiiy sharoitlarda toksinni yuqori namlik va past xaroratlarda intensiv to‘playdi. TTMT lardan T-2-toksinning F.sporotrichiella tomonidan maksimal sintezi 8-14 ⁰S da kuzatilsa, dezoksinivalenolni F.nivale kulturasida optimal sintezlanishi xarorati 24-27 ⁰S ni tashkil qiladi. Toksin xosil qilinish jarayoniga kultivatsiya qilinadigan muxitning kimyoviy tarkibi ham ta’sir qiladi.