|
T
p
-
birinchi zaxvatkalagi birinchi zveno i sh i boshlanishi vaqtidan boshlab oxirgi
zvenoning oxirgi zaxvatkadagi i shi tugagungacha bo‘lgan davr.
Xususiy potokni ishga tushirish davri birinchi zvenoning birinchi zaxvatkadagi ishi
boshlanishi vaqtidan to ushbu zaxvatkada oxirgi zveno ish tugatgungacha bo‘lgan
vaqtgacha davom etadi. Ushbu vaqt davomida xususiy potokning barcha tarkibiy
zvenolari ishga kirishadi. Ixtisoslashtirilgan potokka tatbikan ishga tushirib davri
birinchi zvenoning birinchi xususiy Lotokdagi ishi boshlanishi vaqtidan to ushbu
zaxvatkada oxirgi xususiy potokning oxirgi zvenosi ishi boshlangungacha bo‘lgan
davrdan iborat.
102 rasmda ikki kavatli asfaltbeton koplamali yo‘l qurilishida ikkita xususiy
potoklar ikki smenada ishlaganda ixtisoslashtirilgan potok ishini boshlashga misol
keltirilgan (1-3 va 4-5).
102-rasm. Ikki qatlamli asfalt-beton koplama qurilishida ikki
smenali ish asosida potokni yo‘lga kuyish grafigi.
a - zaxvatkalar teng bo‘lgan da; b - ikkitsshi zaxvatkalarda; 1 ~ asosni tozalash va tayyorlash; 2
- kuyi satlamni tortish; 3 - ko‘ti satlamni tayyorlash; 4 — yusori satalmni tortit; 5 - yusori
satlamni sushimcha salinlashtirish.
Ishni tugatish davri deganda birinchi zveno oxirgi zaxvatkadagi ishni tugatib,
ushbu oxirgi zaxvatkada potokning oxirgi zvenosi ishni tugatgungacha boshqa
ob’ektga ishlash uchun ketadigan vaqtga aytiladi.
YAkunlangan ish jarayoni uchastkasi yoki keyingi elementlarni bajarish uchun
tayyorlab kuyilgan konstruktiv yo‘l elementa zadel deb ataladi. Zadellar keyingi
bulinmalar ishini ta’minlash uchun zaxira sifatida kerak. Mavsumiy va joriy zadellar
mavjud. Mavsumiy zadel deganda, masalan, tayyor (mavsumiy) kompleks
unumdorligiga mo‘ljallangan tayyor yo‘l poyi uchastkasi ko‘rinishidagi yo‘l
to‘shamaini qurish bo‘yicha avtomatlashtirilgan komplekt ishini ta’minlovchi zadel
tushuniladi. Bunday zadel, komplekt ishini ta’minlashdan tashqari, yo‘l to‘shamai
qurilishidan bir yil oldin kurilgan yo‘l poyi sifatini oshiradi.
Mavsumiy zadel deganda qishda yo‘l to‘shamai asosini qurish uchun yilning
kulay davrida (yozda, kuzda) yo‘l poyini barpo etish bo‘yicha zadellar tushuniladi.
Joriy zadel deganda mazkur ish jarayoni yoki yo‘l elementa bo‘yicha zveno yoki
brigadaning uzluksiz ishini ta’minlash uchun qabul kilingan zaxvatka uzunligiga
karrali bo‘lgan uchastka tushuniladi.
Zadel uchastkasi uzunligi turli ishlar uchun bittadan bir nechta zaxvatkagacha
bo‘lishi mumkin. U ishlar turlariga qarab maxsus grafik bo‘yicha belgilanadi.
Ishlar ketyga-ketligi grafigi bir va ikki smenali ishlar uchun tuziladi.
Yo‘l ishlarini unumdorligi bo‘yicha tanlab olingan mashinalar bilan
kompleks mexanizatsiyalashning ilojisi bo‘lmagan xollarda turli potoklarda va turli
zaxvatkalarda zaxvatka uzunligi bo‘yicha bir xil mahsulotni bermaydigan
mashinalar ishlaydi. Bu ayniksa deyarli xar bir piketda er ishlari hajmlarining
uzgarib turishi okibatida kiyinchiliq tugdiradi. SHuning uchun er ishlari
zaxvatkalarda fizik hajmlarda (kub.m) bir xil unumdorlik hisobida tashqil etiladi.
Yo‘l to‘shamai qatlamlarini qurishda piketlardagi va zaxvatkalardagi ishlar hajmlari
deyarli bir xil bo‘lib, ammo turli zaxvatkalarda ishlarni bajaradigan mashinalar u
unumdorligi bo‘yicha fark qiladi. Bu shunga olib keladiki, bir kator zaxvatkalarda
unumdorligi yuqorirok mashinalar smena topshirigini kiskarok muddatlarda bajarib
bo‘ladi va ulardan to‘liq foydalanilmaydi.
Yo‘l qurilishi ishlarini tashqil qilishning potoksiz usullari.
Qurilishning
potoksiz usullari shundan iboratki, qurilishi rejalashtirilgan yo‘lning xamma si
aloxdda uchastkalarga bulinadi va ularda turli tashqilotlar ishlaydi. Har bir
uchastkadagi bajariladigan er ishlaridan tortib koplama qurilishigacha bo‘lgan ishlar
bitta tashqilotga topshiriladi. Har bir uchastkada mahalliy sharoitlardan kelib chikib,
qurilish bulinmasi uz ixtiyoridagi ishlab chiqarish vositalari va kadrlardan
foydalanib barcha ishlarni to‘tash uchastkadagi ishlar qanday borishidan kat’iy nazar
mustakil olib boradi. Barcha bulinmalar kkrilish ishlarini bir vaqtda, belgilangan
muddatda tugatishlari kerak. Potoksiz usuldagi ishlar grafik tarzda 103-rasmda
tasvirlangan. Avval A dan V gacha bo‘lgan barcha uchastkalarda sun’iy inshootlar
kuriladi (muddat I), keyin yo‘l poyi (muddat II), yo‘l to‘shamai asosi (III), koplama
(IV), yo‘l sharoitlari (V) kuriladi. Uchastkalarni bir xil ish hajmlari hamda ularni
bajarishning bir xil sharoitlari bo‘yicha taksimlash ancha kiyin bo‘lishi mumkin,
shuning uchun mehnat va ishlab chiqarish vositalari xarajatlari uchastkalar o‘rtasida
fark qiladi. Uchastkalar raxbarlarining tajribasi va /ashkiliy kobiliyatlarida ham
farklar bo‘lishi mumkin, bu esa uchastkalardagi ishlarning turli muddatlarda, ammo
belgilangan direktiv muddatdan kechiktirmasdan bajarilishiga olib keladi (yuqori T
s
chizig‘i).
Do'stlaringiz bilan baham: |
