1. Silikat texnologiyasi. Keramika va shishalar ishlab chiqarish texnologiyasi

 gipsi
yoki
 alebastr
deb ataladi. 
Gips suv bilan qorishtirilgandan keyin tezda quyuqlashib qoladi. Gipsning qotish 
jarayonida uning hajmi 1 % chamasi kengayadi. Bu undan me’morchilik buyumlari 
tayyorlashda, yoriqlarni berkitishda va boshqa maqsadlarda ishlatishga qulaylik tug’diradi. 
Qurilish gipsi quyuqlanishining boshlanishi 4 minutdan keyin, ohiri esa 6 minutdan 30 
minutgacha bo’lishi mumkin. 
Kolloid eritma hosil qiluvchi, yarim suvli gipsning zichligi 2,5 - 32,8 g/sm
3
, uyum 
tarzida hajmiy massasi 0,8—1,1 g/sm
3
ga tengdir. 
Suv ta’sir etuvchi inshootlarda qurilish gipsini ishlatib bo’lmaydi. 
Kimyoviy nuqtai nazardan gipsning qotish jarayoni uning gidratlanishi bilan 
boshlanadi, ya’ni bunda yarim molekulali suvli gips qaytadan kristall holatdagi ikki suvli 
gipsga aylanadi: 
CaSO
4
• 0,5H
2
O + 1,5 H
2
O = CaSO
4
• 2H
2
O 
Aslida gipsning qotishi uchun kam suv talab qilinsa ham, gips qorishmasini qulay 
joylanuvchan qilish uchun suv miqdori ko’p olinadi. Buyumning mustahkamligini oshirish 
uchun undagi ortiqcha suv quritish yo’li bilan yo’qotiladi. 
Gipsli bog’lovchilarni tashishda, saqlashda ularga nam ta’sir etmasligi kerak. Ochiq 
joyda gipsni bir oydan ortiq saqlash mumkin emas. Aks holda uning mustahkamligi 20% 
gacha kamayadi. Gips saqlaydigan omborlarning pollari, albatta, yog’och tahtalardan 
qurilgan bo’lishi kerak. 
Gidravlik bog’lovchi materiallar. Gidravlik ohak.
Tarkibida 8 dan 20
%
gacha 
tuproq bo’lgan mergelli ohaktoshni pishirib, gidravlik ohak olinadi. Shaxtali yoki 
aylanuvchi humdonlarga solingan ohaktoshni 800—1000 °C temperaturada pishiriladi va 
tegirmonlarda tortilib, qurilishga yuboriladi. 
So’ndirib va tuyilib olingan gidravlik ohakni suv bilan qorishtirilgandan so’ng ohak 
hamiri hosil bo’ladi. Uning quyuqlanish vaqtidan keyingi qotish jarayoni suvda yoki nam 
ta’sirida ham to’xtamaydi. 
Gidravlik ohakning zichligi 2,2—3,0 g/sm
3
, hajmiy massasi 500—800 kg/m
3
.