1-mavzu. «Pedagogik fanlarni oʻqitish metodikasi» fanining predmeti, maqsad va vazifalari. Reja

7. Bilimlarni oʻzlashtirishning 4-darajasi. 4-daraja (AIV). Agar vazifa (masala)da faoliyatning maqsadi umumiy tarzdagina ma’lum boʻlsa, maqsadga erishish uchun vaziyatni ham, harakatni ham ishlab topish talab etilsa, bu ijodiy tipdagi mahsuldor faoliyatdir, buning natijasida faoliyatning ob’ektiv yangi moʻljal asosi yaratiladi. Faoliyatni bajarish jarayonida ob’ektiv yangi axborot olinadi. Bunda kishi oʻziga ilgaridan ma’lum boʻlgan sohada “qoidasiz” harakat qiladi, harakatning yangi qoidasini yaratadi, ya’ni ijodiy (tadqiqotchilik) faoliyatini bajaradi. Tadqiqotchilik va yaratuvchanlikni taqozo qiladigan faoliyatlar bunga misol boʻla oladi.
5. Ta’lim maqsadlarini oydinlashtirish. Jamiyatning ta’lim sohasisdagi buyurtmasi (maqsadi) umumiy tarzda “Ta’lim toʻgʻrisida”gi Qonuni, Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi va boshqa me’yoriy hujjatlarda oʻz aksini topgan. Hatto oʻquv dasturlarida koʻrsatilgan maqsadlar ham umumiy tarzda bir-ikkitadan jumladan iborat boʻladi, ulardan aniq bir narsani anglash qiyin. Agar jamiyat – davlat buyurtmasidan – ta’lim tizimining maqsad va vazifalariga, undan shu oʻquv yurtining, oʻquv pred-metining, uning boʻlimlari, mavzulari, ayrim oʻquv masalalarining maqsadi, vazifasiga qarab borilsa, oʻziga xos maqsadlar tizimi (daraxti) hosil boʻladi.
Maqsadni ta’lim mazmuniga binoan belgilash. Oʻqituvchi odatda mashgʻulotning maqsadini mashgʻulotning maqsadini “Birinchi bobning mazmunini oʻzlashtirish”, “Bobur lirikasini oʻrganish” kabi belgilaydi. Bunda ta’lim maqsadi oʻrganilayotgan predmetning, bilimning mazmunini koʻrsatadi. Maqsad bunday ifodalanganda ta’lim maqsadiga erishilganligini aniqlab boʻlmaydi. Keltirilgan misollardagi “maqsadlar” mavhum ulardan maqsadga erishilganligini oʻlchab, aniqlab boʻlmaydi.
Ta’lim maqsadini oʻqituvchi faoliyati orqali aniqlash. “Boburning badiiy-pedagogik merosini oʻrgatish”, “10 ichida qoʻshish amaliga doir misollar ishlatish”. Maqsadni bunday qoʻyishda e’tibor oʻqituvchining faoliyatiga qaratiladi. Bunda ham pedagog faoliyatining natijasini aniqlash qiyin.