1-Мавзу: “Электрон бизнес асослари” фанининг предмети ва билиш усуллари (2 соат)

Nazorat uchun savollar

1. 
   Elektron biznes tizimlarida optimallashtirish vazifalarini hal qi­lishga ko‘p maqsadli yondashuvning mohiyati nimada?
   
2. 
   Elektron biznes tizimlarida qanday axborot texnologiyalaridan foydalaniladi?
   
3. 
   Elektron magazinning optimal dasturiy ta’minotini tanlash usuli-ni ta’riflab bering.
   
4. 
   Elektron magazinning optimal dasturiy ta’minotini tanlab olish chog‘ida qanday mezonlarni hisobga olish kerak bo‘ladi?
   
5. 
   Elektron magazinlar uchun optimal dasturiy vositalarni tanlab olish chog‘idagi hisob-kitoblarning asosiy tartib-taomillari qanday mohi-yatga ega?
   
6. 
   Internet-marketing nima?
   
7. 
   Internet-marketing mazmunini ta’riflab bering.
   
8. 
   Internet-marketingning asosiy komponentlarini ayting va ularga ta’rif bering.
   

6-mavzu. Elektron biznesda marketing sotuv jarayoni.

1. 
   Elektron biznesda sotuv siyosati
   
2. 
   Shtrix kodlashtirilgan axborot tizimi va uning turlari. (Internet muhitida to‘lovlarni amalga oshiruvchi tizimlar)
   
3. 
   Tovarlar va xizmatlar etkazish tizimi
   

Elektron biznesda sotuv siyosati

Buyurtmalar yig’ish jarayoni, to’lovlar o’tkazish, xaridorlar ma’lumot bazasining o’sib borilishi hisobiga vositachilik tashkilotlari xizmatlaridan foydalanmaslik imkoniyati internet afzalligidir.
Bundan tashkari vositachi tashkilotlarning narxi qismining tovarlar yakuniy narxidagi pasayish ahamiyatli afzallik bo’lib, u sotuvlarning an’anaviy texnikasida 50 % va ko’proq bo’lishi mumkin. Biroq bu erda firma va off-layn biznesida bu firmaning yuzaga kelgan distribyuterlik va dillerlik tarmoqlari tarzidagi taksimot tizimi o’rtasida ziddiyat vujudga keladi. Shuning uchun ayrim kompaniyalar internet-sayt orqali texnikani bevosita emas, o’z sheriklari orqali sotishga majbur bo’lishadi. Biroq ba’zi firmalar, xususan Dell, texnika sotuvini yakuniy foydalanuvchiga bevosita sotuvini tanlab, realizastiya qiladilar, xaridor kerakli kompyuter texnikasini etkazib berilish bilan buyurish mumkin. Narxlar pasaytirilishi tarzida ancha raqobat afzalligiga erishib, Dell AKSh da o’z sinfida eng sotiluvchi brendga aylangan.
Internetda sotuvlar hajmining oshirilishi quyidagi imkoniyatlarni amalga oshirish hisobiga erishilishi mumkin.
Sotuvlar jarayonini quyidagilar orqali yaxshilash:
- iste’molchilarni yangi mahsulotlarni ishlab chiqish jarayoniga jalb etish. Masalan, «Ford» kompaniyasi on-layn tartibida tanlangan iste’molchilardan ma’lumot oladi;
- istalgan mahsulotlar talab etilgan vaqtda taklif etiluvchi maqsadli iste’molchilarni yaxshi tanlanishi, buning uchun xususan, xaridlar yo’nalishi o’rganiladi;
- bozor iste’molchilarning iqtisodiy on-laynga erishilishi va xizmat ko’rsatilishi bo’yicha yangi imkoniyatlardan foydalanish;
- taqdim etiluvchi mahsulotlarning afzalligini yaxshirok ko’rsatish;
- iste’molchilar betarafligini mustaxkamlash uchun ular fikrlarini, o’rganish natijalarini namoyish etish.
Iste’molchilar xarid tajribasini quyidagilar orqali kengaytirish:
- iste’molchilarga ular talablarini eng ko’p daraja kondiruvchi mahsulotlar to’g’risida maslahatlar berish;
- iste’molchilar talablarini eng to’la qondirilishni ta’minlash uchun qo’shimcha mahsulotlar etkazib beruvchilar bilan aloqalar o’rnatish;
- iste’molchilarga o’z tizimli talablarini tuzishga yordam ko’rsatish.
Iste’mol tajribasini quyidagilarni taqdim etish orqali takomillashtirish:
- sotib olingan mahsulotlardan foydalanish bo’yicha ma’lumo;
- iste’molchilar talablari va ular amaliyotidan kelib chikib quvvatlovchi xizmatlar.
Internetning katta afzalligi - paydo bo’lgan muammoni hal etish zaruratining paydo bo’lishiga karab xar kuni va sutka davomida turli xizmatlar taqdim eta olish imkoniyatidir. Ma’lum muammolarni bartaraf etish masofadan kompyuter diagnostikasi yordamida amalga oshiriladi.
Tovar realizastiyasi tizimi jihatlaridan biri xaridor o’z xaridini amalga oshiradigan joydir. Internetda an’anaviy sotuvdan farkli sotuvning jismoniy o’rni yo’q. Iste’molchilar bilan o’zaro ta’sir amalga oshiriluvchi borliqning virtual nuqtasi bor xolos. Jismonan, web-server yoki web-sahifalar internetning istalgan web- serverida joylashishi mumkin.