Chuzilish uchun bajariladigon mushklar u yoki bu bugimning xarakatini oshirib ma'lum amplitudada bajariladi.Uning maxsus ta'siri intensivligi mushaklarning faol taranglashishi, ogrik xissi, inersiyalovchi va dastlabki xolat bilan ulchanadi. Bu turdagi mashklar tukimalar va teri elastikligi pasayganda bugimlar xarakatchanligi susayganda bajariladi.
Muvozanatdagi mashklar.Xarakat koordinatsiyasini takom millashtrish yurishni yaxshilash, xamda buzilgan funksiyalarni tiklash maksadida kullaniladi. (MNS kasalliklarida, linfa kon aylanishi buzilganda, vistibulyar apparat kasalliklarida).
Reflektor mashklar boshka mushak guruxlari taranglashishi bilan boshka ma'lum gurux mushaklariga ta'sir etish mashklari.
Idiomator mashklar oyok kullar xolatini uzgartirmagan xolatda aktiv kurinishda aloxida mushak guruxlarga impulslar yuborish bilan xarakatlanadi. Bunday mashklar mushaklar kiskarishini chakirib ularning ish faoliyatini yaxshilash va mustaxkamlash uchun xizmat kiladi. Bunday mashklar yotok rejimidagi bemorlarga ( immobilizatsiyadagi, falaj va parezlarda) tavsiya kilinadi.
Ritmoplastik mashklar. kupincha bemorlar shifoxonadan chikib ketayotganda tavsiya kilinadi, bunda tiklanish boskichi tayanch –xarakat sistemasini tulik funksional kobilyatini tiklash asosiy maksad xisoblanadi. Yana nevrologik amaliyotda (nevrozlarda) xam kullaniladi. Mashklar musika ostida ritmik, tana xolatda bajarilib, bemor umumiy xolatiga oliy nerv faoliyatining tipiga boglik ravishta kullaniladi.
Gimnastik predmetlar va snaryadlar kullab bajariladigan mashklar.Bunda gimnastik tayokchalar, tuplar, gontel, snaryadlardan foydalaniladi.
Sport- amaliy mashklari.
Bularga yurish, yugurish, suzish, urmalash, eshkak eshish va boshkalar kiradi. DBT amaliyotida yurish mashki eng kup kullaniladi. Yurish mashki tayanch kobiliyatini tiklovchi, yurish stereotipini yaxshilovchi, oyok mushaklari mustaxkamligini oshiruvchi, bugimlar xarakatchanligini yaxshilovchi, kompensatsiyani shakllantiruvchi, vegetativ funksiyani stmullovchi xususiyatiga ega. Yurish yuklama bilan yoki oddiy yurish xolatida kullanilishi mumkin.Yurish oyoklarga kuyilayotgan yuklamalarning darajasi bilan ulchanadi. Ularga bemor tana vazni, kadamlarining tempi va uzunligi, vakt yulning relefi kiradi.
Uyinlar.
DJT da 4ta yuklamasi oshib boruvchi uyinlar farklanadi:
1) joyida
2) kam xarakatli
3) xarakatli
4) sportiv .
Uyinlar tanlab ta'sir kilish xususiyatiga ega, bemorning erkin sifatlariga uzining ta'sirini utkazadi. Uyinlar funksiyalarni normallashtirish yoki turli kompensatsiyalarni mustaxkamlash maksadida kullaniladi.
Tabiyatning tabiiy omillari.
DJT da tabiiy omillar jismoniy mashkka karaganda kam urin egallaydi (kuyosh, xavo, suv). DJT da tabiiy omillardan soglomlashtirish va organizmni chiniktirish maksadida kullaniladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |