1. Davolash jismoniy madaniyat asoslari. Davolash jismoniy madaniyat uslubi umumiy tasnifi. Davolash jismoniy madaniyat vositalari

Davolash badan tarbiyasining shakllari va vositalari

DJT utkazishning asosiy shakllari.

a)ertalabki gigiyenik gimnastika,
b) DG muolajasi,
v) terrenkur,
g) sayr, ekskursiya va yakin turizm,
Ertalabki gigiyenik gimnastika.
Ginastika jarayonida barcha organ va sistemalar faoliyati kuchayadi, bularning umumiy tonusi ortadi, kayfiyati yaxshilanadi. Mashkni va jismoniy yuklama mikdorini tanlashda bemor yoshiga, kasalligining xususiyatiga, funksional buzilishlar darajasiga xamda taxminiy shugullana olish kobiliyatiga e'tibor karatishi lozim. Gigiyenik mashklarni bajarishda kuyidagi ketma-ketlik tavsiya etiladi.
1) Tortilishdagi mashklar kul va tana xarakati bilan ritmik nafas fonida bajariladi.
2) Kul, oyok va tana uchun mashklar sekin –asta bugimlarga yuklamani oshirib borish, ya'ni bugimlar xarakat amplitudasini oshirib borish bilan davom ettiriladi.
3) Kul va oyok gavda uchun beriladigan uygunlashgan mashklar nafas mashklari bilan birga turlicha dastlabki xolatlarda bajariladi ( turib, utirib, yotib).
4) Utirib turish, yurish, sakrash tipidagi mashklar.
5) Oyok- kullar muskullarini bushashtirgan xolda bajaruvchi tinchlantruvchi mashklar.Kul xarakatlari bilan oddiy yurish.
Nafas mashklari.
Mashklar sekin- asta barcha mushaklar katnashishi bilan davom ettiriladi.
Davo gimnastikasi muolajasi. Bu tur DJT utkazishning asosiy shakli bulib xisoblanadi. Xar –bir muolaja 3ta bulimdan tashkil topadi: kirish, asosiy, yakuniy.
Kirish bulimi: bemor organizmini muntazam parvarishda usib boruvchi jismoniy yullanmaga tayyorlab borishga asoslanadi. Nafas mashklari va mayda kichik gurux muskullarida, bugimlarida bajariladigan mashklardan foydalanadi. Asosiy bulim vakti orasida bemor organizmiga shugullantiruvchi ( umumiy va maxsus) ta'sir etiladi. Yakuniy mashklar davrida mayda va urta mushak va bugimlar guruxiga ta'sir etib bajariladigan mashklar va nafas mashklari umumiy jismoniy zurikishni kamaytiradi.
DJT muolajasini utkazish usuli.
Muolaja utkazishda kuyidagi koidalarga amal kilish kerak.

1. 
   Mashklar xarakteri, fiziologik yuklama, dastlabki xolat va mikdori bemorning umumiy xolatiga, yoshi xususiyatlariga, shugullanganlik xolatiga mos bulishi kerak.
   
2. 
   Jismoniy mashk muolajasi bemor butun organizmiga ta'sir etishi kerak.
   
3. 
   Muolajada umumiy va maxsus ta'sir uygunlashgan bulishi kerak.
   
4. 
   Muolajani tuzishda muntazamlik va ketma- ketlik prinsipiga amal kilish kerak. Bu yuklamaning usib borishida va kamayishida optimal fiziologik egrilik kurinishida ifodalanishi kerak.
   
5. 
   Jismoniy yuklama bajarishga jalb etiluvchi mushak guruxlarida navbatlashib utkaziluvchi mashklarni tanlash va kullash maksadga muvofik.
   
6. 
   Davolovchi kursda kunda bajarilayotgan mashklarni kisman yangilash va murakkablash kerak. DJT muolajasida 10-15% ni eski mashklar tashkil etib, ular xarakat kunikmalarini mustaxkamlashni ta'minlaydi, shu bilan birga ketma-ket ravishda usullarni murakablashtrish va turli kurinishlarda bajarish olib boriladi.
   
7. 
   Davo kursini 3-4- kunlarida bemorga uy sharoitida bajariladigan mashklar urgatiladi.
   
8. 
   Muolajada uslubiy material xajmi bemor xarakati rejimiga mos kelishi kerak. Jismoniy mashklarni tugri kullash jismoniy yuklamani taksimlanishi yuklamaning optimal fiziologik egriligi katnashuvida amalga oshiriladi. Yukoridagi egrilik organizmning butun muolaja davomida jismoniy mashklarga nisbatan reaksiya dinamikasi tushuniladi. Jismoniy yuklamaning taksimlanishi DJT da kup chukkili egrilik kurinishida uz ifodasini topadi.