1-dars Kimyoning asosiy tushunchalari

Atom tuzilishi mavzusidan 2-darajali masalalar.
1. = + x +y . Ushbu yadro reaksiyasida x va y qiymatlarini toping.
A) 5,4 B) 7,4 C) 8,3 D) 6,3
2. Mn 2+ kationidagi elektronlar soni X 3- anionidagi elektronlar sonidan 5 taga ko`p bo`lsa, X
elementini aniqlang. A) Sb B) N C) As D) P
3. Qaysi qatorda zarrachalarning massasi kamayib boradi?
A) bor atomi, Si atomi, vodorod molekulasi
B) tritiy, deytriy, protiy ioni
C) elektron, neytron, proton
D) 40 Ar, 39 K, 40 Ca
4. X +2 ioni tarkibidagi elektronlar soni Y -2 ioni tarkibidagi elektronlar sonidan 2 taga ko`p.
Bunga ko`ra X -2 ioni tarkibidagi elektronlar soni Y +2 ioni tarkibidagi elektronlari sonidan
nechtaga ko`p?
A) 6 B) 10 C) 8 D) 14
5. ni bilan bombardimon qilinsa, qanday zarrachalar hosil bo`ladi?
A) va B) va C) va D) +y
6. Nuklidning massasi 2,2 marta protonlar sonidan katta. Neytronlar soni 12 ga teng. Elementni
ko`rsating.
A) Mg B) Ne C) Na D) Si
7. Yadro zaryadi +24 bo`lgan element atomida elektron ko`chishi natijasida qaysi kvant sonlari
qiymati o`zgaradi?
A) bosh, orbital, spin B) bosh, magnit, spin
C) bosh, orbital, magnit D) barchasi o`zgaradi.
8. = + x +4 yadro reaksiyasida Th va E o`zaro izoton bo`lsa, E tarkibidagi
elektron va protonlar yig`indisini toping.
A) 168 B) 230 C) 162 D) 164
9. ²³⁵ A → ¹⁴⁴ B + ⁸⁹ C +2 yadro reaksiyasida A elementning izotopi tarkibidagi neytronlar soni
B elementi izotopi tarkibidagi neytronlar sonidan 55 taga ko`p. C element izotopi tarkibidagi
neytronlar sonidan esa 90 taga ko`p bo`lsa, B element izotopi tarkibidagi neytronlar sonini
toping.
A) 18 B) 88 C) 19 D) 66
10. = + x +y Ushbu yadro reaksiyasida 11,9 mg uran izotopining yemirilishi
natijasida 10,9 mg radon izotopi hosil bo`lsa, x y dan 1,25 marta katta bo`lsa, radon izotopidagi
atom massasini toping?
A) 218 B) 286 C) 214 D) 228
11. Quyidagi yadro reaksiyasi berilgan ₉₂ U →x α + y _- β+ ₈₆ Rn + 10hv ushbu yadro reaksiyasida
2,4 mg U dan 2,16 mg Rn hosil bo`lgan. 3,61∙10 19 ta betta zarracha hosil bo`lgani ma`lum bo`lsa,
U va Rn atom massasini toping.
A) 120; 108 B) 240; 216 C) 480; 432 D) 120; 422
12. So`ngi elektronning kvant sonlari orqali elementning davriy sistemadagi o`rnini aniqlang.
n=3 l=2 m l =-1 m s =-1/2
A) 4 – davr va VII B guruhcha C) 4 – davr va VIII B guruhcha
B) 3 – davr va V B guruhcha D) 3 – davr va IV B guruhcha
13. Pu→xα + y _- β+Th. Ushbu yadro reaksiyasida 97,6 g plutoniy izotopining yemirilishi
natijasida 92,8 gr toriy izotopi hosil bo`lsa, toriyning neytronlar sonini aniqlang. (x=1,5y).
A) 142 B) 132 C) 124 D) 158
14. X
15. izotopi neytronlar bilan nurlantirilganda protonlar va yangi elementlarning izotoplari
hosil bo`ldi. Bu qaysi elementning izotopi ekanligini aniqlang.
A) B) C) D)
16. Quyidagi berilgan to`lib borish tartibi to`g`ri bo`lgan elektron konfiguratsiyasida x, y, va z
uchun mos harfni aniqlang: 5s, 4x, 5y, 6z
A) x = a; y = p; z = s B) x = d; y = p; z = s C) x = s; y = d; z = a D) x = p; y = 6; z = d
17. Qanday ikki xil oksidlanish darajasidagi yod atomining elektron formulalari inert gaz
ksenon va palladiyning elektron formulasiga o`xshash bo`ladi?
A) I ^- ; I ⁺ B) I ^- ; I ⁺³ C) I ⁺⁵ ; I ⁺⁷ D) I ^- ; I ⁺⁷
18. ⁵⁴ Fe + X→ ⁵⁵ Co +
yadro reaksiyasida qanday zarracha qatnashadi?
A) α zarracha B) β zarracha C) proton D) deyteriy
19. Quyidagi elementlarning qaysilarida s va p elektronlar soni teng emas?
1. uglerod 2. Kislorod 3. Kremniy 4. Magniy
A) 1,2 B) 1,3 C) 2,4 D) 2,3
20. Tashqi va tashqaridan bitta oldingi pog`onalardagi elektronlar soni teng bo`lgan elementlarni
ko`rsating.
A) neon va kripton B) kripton va ksenon C) argon va neon D) beriliy va kripton
21. Co 3+ ionida qancha toq elektronlar mavjud?
A) 5 B) 2 C) 3 D) 4
22. X +2 kationidagi elektronlar soni Y - anionidagi elektronlar soniga teng. X va Y dagi protonlar
sonlari nisbati 4:3 bo`lsa, X elementni aniqlang.
A) Ba B) Mn C) Mg D) Ca
23. Normal sharoitda juftlashmagan elektronlar soni eng ko`p bo`lgan elementni aniqlang.
A) kaliy B) fosfor C) ftor D) kalsiy
24. Tartib nomeri 30 bo`lgan elementning nechta energetik qobig`i to`lgan?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
25. IV davrning 5 guruhidagi p elementning nechta elektroni bor?
A) 18 B) 33 C) 28 D) 31
26. Quyida keltirilgan elementlarning qaysi biri elementlarning 3 – oilasi tarkibiga kiradi?
1. vodorod(Z=1) 2. Geliy(Z=2). 3. Neon (Z=10). 4. Ftor(Z=9)
A) 1 va 3 B) 1 va 2 C) 2 va 3 D) 3 va 4
27. Nima sababdan – β yemirilishda element atomi davriy sistemadagi o`zidan keyin turgan
element izotopiga aylanadi?
A) yadroga pozitron biriktiradi va elektron ajratib chiqaradi.
B) yadrodagi 1 ta proton neytronga aylanadi va elektron ajralib chiqadi.
C) yadro 1 ta protonni biriktirib oladi va elektron ajralib chiqadi
D) yadrodagi 1 ta neytron protonga aylanadi va elektron ajralib chiqadi.
28. 1) ³² S; 2) ³² P; 3) ³¹ P atomlarini mos ravishda
a) izotop b) izoton c) izobarlarga ajrating.
A) a – 2,3; b – 1,2; c – 1,3
B) a – 2,3; b – 1,3; c – 1,2
C) a – 2,3; b – 1,2; c – 1,3
D) a – 1,3; b – 2,3; c – 1,2
29. Elektron qulagan elementlarni toping.
1. vanadiy; 2. nikel; 3. xrom; 4. niobiy; 5. mis; 6. titan; 7. molibden; 8. radon; 9. palladiy.
A) 1,3,5,7 B) 2,3,5,8 C) 3,4,5,9 D) 3,5,6,8
30. Elementning oksidlanish darajasi +3 bo`lganda, elektronlar soni 10 ta bo`lsa, uning nuklonlar
( p, n) soni qancha bo`ladi?
A) 13, 14 B) 13, 13 C) 14, 14 D) 13, 15
31. 31 X va 32 Y izotop atomlarining neytronlar soni yig`indisi 33 ga teng bo`lsa, X elementning
davriy sistemadagi o`rnini toping.
A) 2 – davr, VII A – guruhcha B) 3 – davr, V A – guruhcha
C) 3 – davr, VI A – guruhcha C) 3 – davr, VII A – guruhcha
32. E n ionining elektron tuzilishi 1s ² 2s ² 2p ⁶ 3s ² 3p ² ko`rinishida bo`lgan elementning davriy
jadvaldagi o`rni 3 – davr, VII A – guruhcha bo`lsa, ion zaryadini aniqlang.
A) – 2 B) – 3 C) +1 D) +3
33. Quyidagilardan qaysilarining guruhlarda joylashishi tashqi pog`onadagi elektronlar soniga
mos keladi? 1) seziy, 2) skandiy, 3) stronsiy, 4) selen, 5) volfram.
A) 2, 3, 5 B) 1, 2, 3 C) 2, 4, 5 D) 1, 3, 4
34. “Og`ir” karbonat angidridning molekulasi “og`ir” suv molekulasida 2,4 marta og`ir bo`lsa,
ularning tarkibidagi kislorod izotopini toping.
A) ¹⁶ OB) ¹⁷OC) ¹⁸OD)¹⁹ O
35. E anion saqlagan kislotaning molyar massasini aniqlang, agarda uning elektronlar soni
32 ta bo`lsa.
A) 62 B) 78 C) 82 D) 129
36. = + x +y . Ushbu yadro reaksiyasida 11,9 mg uran izotopining yemirilishi
natijasida 10,9 mg radon izotopi hosil bo`lsa, x y dan 1,25 marta katta bo`lsa, uran izotopidagi
atom massasini toping?
A) 238 B) 286 C) 214 D) 228
37. X +3 ioni tarkibidagi elektronlar soni Y -3 ioni tarkibidagi elektronlar sonidan 1 taga ko`p.
Bunga ko`ra X -2 ioni tarkibidagi elektronlar soni Y +2 ioni tarkibidagi elektronlari sonidan
nechtaga ko`p?
A) 8 B) 6 C) 11 D) 15
38. Quyidagi berilgan to`lib borish tartibi to`g`ri bo`lgan elektron konfiguratsiya uchun x, y va z
qiymatini aniqlang: 4d, xp, ys, zf
A) x = 6; y = 5; z = 4 B) x = 4; y = 5; z = 6 C) x = 5; y = 4; z = 2 D) x = 5; y = 6; z = 4
39. Element atomidag 45 ta neytron bo`lib, ular element atom massasining 56,25% ini tashkil
etadi. Bu elementdagi proton, elektron, element tartib nomeri va atom massasini toping.
A) 40; 40; 45; 85 B) 38; 38; 38; 85 C) 35; 35; 35; 80 D) 35; 36; 30; 70
40. +10α → E + A + p + 7n. Ushbu yadro reaksiyasida E izotopining massasi uran izotopi
massasidan 4/5 marta katta, A izotopi massasidan esa 2,4 marta katta. E izotop tarkibidagi
elektronlar soni A izotop tarkibidagi elektronlar sonidan 43 taga ko`p. A ni aniqlang.
A) Se B) Si C) Ge D) Ir
41. izotopini neytronlar oqimi bilan bombardimon qilinganda, geliy yadrosi ajralib chiqqan
bo`lsa, bunda yana qanday mahsulot hosil bo`ladi?
A) natriy B) ftor C) litiy D) berilliy
42. E ⁿ ionining elektron tuzilishi 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 ko`rinishida bo`lgan elementning davriy
jadvaldagi o`rni 4 – davr, III B – guruhchada bo`lsa, ion zaryadini aniqlang.
A) – 2 B) – 3 C) +1 D) +3
43. dan hosil bo`lishida yadro qancha “α” va “ – β” zarracha yo`qotadi?
A) 3 va 3 B) 4 va 1 C) 3 va 2 D) 2 va 2
44. Elektron tuzilishi 1s 2 2s 2 2p n ko`rinishida bo`lgan E element uchun quyidagi berilgan
ifodalardan qaysi(lar) to`g`ri?
1. n = 2 bo`lganda E ning tartib raqami 14 bo`ladi.
2. E bir inert gaz bo`lganda n = 8 bo`ladi.
3. n = 5 bo`lganda E VII A – guruhcha elementi bo`ladi.
A) 2 B) 1,3 C) 3 D) 2,3
45. Agar elementning elektron konfiguratsiyalarini ifodalashda pog`onalarning tartib raqamlari
emas, atom energetik pog`onalarning harfli belgisidan foydalanilganda, platina atomining
elektron konfiguratsiyasi qanday yozilgan bo`lar edi?
A) Od 10 Ps 1 B) Od 8 Ps 2 C) Od 9 Ps 1 D) Od 9 Ps 2
46. As ⁺⁵ ionining elektron konfiguratsiyasini aniqlang.
A) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 10 B) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 4s 2 4p 3
C) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 10 4s 2 4p 3 D) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 4s 2 4p 5
47 = jarayonida quyidagilarning qaysi biri sodir bo`ladi?
A) α yemirilish B) + β yemirilish C) – β parchalanish D) elektron qamrab olish
48 bitta α va – β zarracha sochishi natijasida qaysi element izotopi hosil bo`ladi?
A) 234Pa B) 233Pa C) 234Tℎ D) 230Tℎ
49. Qaysi moddaning 1 kg miqdorida 0,2743 g elektron mavjud (elektronning massasi 9,1∙10 -31
kg) ? A) D 2 O B) NH 3 C) H 2 S D) CH 4
50. Z elementning atomida asosiy holatda elektronlar energetik pog`onalar bo`yicha quyidagicha
joylashgan: 2, 8, 5. Z ning yuqori oksididagi oksidlanish darajasi qanday?
A) +1 B) +2 C) +3 D) +5
51. Atomda elementar zarrachalarning ( p + e + n) yig`indisi 116 ga teng. Neytronlar soni
protonlar sonidan 8 taga ko`p. Elementni toping.
A) Se B) Kr C) Sr D) Cr
52. Element atomini energetik pog`onasining “f” pog`onachasida eng ko`pi bilan nechta elektron
bo`ladi?
A) 6 B) 14 C) 2 D) 10
53. Qaysi sababga ko`ra xrom atomining asosiy holati… 3d 4 4s 2 bo`lmaydi?
A) tashqi energetik manbalar ta`sirida 4s – pog`onacha elektroni 3d – pog`onachaga o`tadi
B) elektronlar bilan to`la ishg`ol etilgan d – orbital o`ziga xos xos turg`unlikka ega bo`ladi.
C) yarim to`lgan d – orbital o`ziga xos turg`unlikka ega bo`ladi.
D) Oldin 4s -, undan keyin 3d pog`onacha to`lib boradi.
54. 215 Po→ 211 Bi + x + y. ushbu yadro reaksiyasidagi x va y zarrachalarini aniqlang.
1)α; 2) – β; 3) + β; 4) p; 5) n.
A) 1,4 B) 1,5 C) 1,3 D) 1,2
55. X→Y + 2_-β yadro reaksiyasida n mol X izotopining yarmi yemirilganda 6,02∙10 23 dona
elektron hosil bo`lsa, quyidagilardan qaysi(lar) to`g`ri?
1) 0,5 mol Y hosil bo`ladi.
2) 0,5 mol X qoladi
3) boshlang`ich X miqdori 1mol
A) 2 B) 1,3 C) 2,3 D) 1,2,3
56. “Bosh gruppacha elementlar atomlarida tashqi pog`onaning elektronlar soni guruh tartib
raqamiga teng” degan qoidadan chetlashish qaysi element atomida kuzatiladi?
A) alyuminiy B) selen C) geliy D) mishyak
57. Elektron formulasi 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 4 bo`lgan element atomida qo`zg`algan holatda
juftlashmagan elektronlarning maksimal soni nechtaga teng bo`ladi?
A) 2 B) 4 C) 5 D) 6
58. Quyidagi elementlardan qaysi birining tashqi energetik pog`onasining tuzilishi… 3s 2 3p 3
elektron formulaga mos keladi?
A) B B) Cl C) P D) Mg
59. Quyidagi keltirilgan orbitallarda qaysilarida elektronlarning yadro bilan bog`lanish
energiyasi deyarli bir-biriga teng bo`ladi?
A) 4s va 3d B) 2s va 3s C) 3s va 2p D) 1s va 2s
60. Fosforning qaysi ioni tarkibidagi protonlarning massasi elektronlarning massasidan 1530
marta katta.( elektronning massasi protonning massasidan 1836 marta kichik).
A) P -3 B) P +3 C) P -1 D) P +5
61. Quyidagi atom va ionlar: Ne, Na + , F - uchun bir xil qiymatga ega bo`lgan kattaliklarni
ko`rsating.
A) elektronlar soni B) neytronlar soni C) massa soni D) protonlar soni
62. Quyidagi ionlardan qaysilari izoelektron bo`ladi.
A) Na + , O -2 , Fe 3+ , Ca 2+ B) Cr 3+ , Cl - , F - , Al 3+
C) Na + , Mg +2 , O -2 , F - D) F - , Zn +2 , Mg +2 , Al +3
63. Atomlarda quyidagi keltirilgan kattaliklardan qaysilarining soni o`zaro teng bo`ladi?
1) protonlar; 2) neytronlar; 3) yadro zaryadi; 4) elektronlar; 5) massa soni; 6) element
tartib raqami. A) 1,2,3,4 B) 3,4,5,6 C) 1,3,4,6 D) 2,4,5,1
64. Mn, B, P, Cr valent pog`onasidagi toq elektronlar yig`indisini toping.
A) 17 B) 7 C) 15 D) 5
65. Silan molekulasidagi markaziy atomining elektron konfiguratsiyasini ko`rsating.
A) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 2 B) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6
C) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 D) 1s 2 2s 2 2p 6
66. Katta davrlarda joylashgan ishqoriy va ishqoriy yer metallari atom orbitallarining elektronlar
bilan to`lib borishi qanday qonuniyatga asoslanadi?
1) minimal energiya prinsipi; 2) Pauli prinsipi; 3) Gund qoidasi; 4) Klechkovskiy qoidasi;
5) Bor nazariyasi.
A) 1,2,3,5 B) 2,3,4,5 C) 1,4,5 D) 1,2,3,4
67. X + kationidagi elektronlar soni Y - anionidagi elektronlar soniga teng. Y va X dagi protonlar
sonlari nisbati 2,25:2,75 bo`lsa, X elementni toping.
A) Na B) K C) Li D) Rb
68. Quyidagi elementlarni toq elektronlari oshib borish tartibida joylashtiring.
1. xrom; 2. Marganes; 3. Temir; 4. Fosfor; 5. Kremniy
A) 5,4,3,2,1 B) 1,2,3,4,5 C) 5,4,2,1,3 D) 3,1,2,4,5
69. Davriy jadvaldagi elementlar tartib raqamining fizik ma`nosi qaysi hollarda noto`g`ri
ifodalangan?
1. davriy jadvaldagi o`rni; 2. Atomdagi elektronlar soniga teng; 3. Yadro zaryadi teng; 4.
Proton va neytronlar soniga teng; 5. Elektron va neytronlar soni yig`indisi; 6. Yadrodagi
protonlar soni
A) 2,3,4 B) 1,2,3 C) 1,4,5 D) 1,2,6
70. HXO 4 tarkibida p + e + n = 213 bo`lsa, barcha zarrachalarning necha foizi neytronlardan
iborat? ( X elementdagi n - p =10)
A) 36,15 B) 32 C) 35,4 D) 39,1
71. 1932 yilda Chedvik berilliy atomini alfa zarrachalari bilan bombardimon qilib, uglerod
olganda qanday zarrachani kashf qilgan?
A) proton B) neytron C) elektron D) pozitron
72. Davriy jadvaldagi qaysi gruppa elementlari atomlarida toq elektronlar mavjud emas?
A) II A B) IV A C) VI A D) II A va VIII A gruppachalarida
73. X
74. Atomga 2 ta alfa zarracha yuttirilganda 1 ta γ va 1 ta + β ajralib chiqdi. Bunda atom massa
20% ga elektronlari esa 15% ga ortdi. Elementni aniqlang.
A) Cl B) Na C) O 2 D) Ca
75. Vodorodning 3 ta va kislorodning 3 ta izotoplaridan foydalanib nechta vodorod peroksid
molekulalarini hosil qilish mumkin?
A) 28 B) 18 C) 36 D) Bu javoblardan ko`proq
76. x Mn va y Fe atomlari o`zaro izoton bo`lsa, X va Y lar uchun quyidagi munosabatlardan qaysi
biri o`rinli hisoblanadi?
A) X= Y -1 B) y=x C) x=y+1 D) y=x-2
77. 90 A→ 52 B+ 38 C+9n yadro reaksiyasida A elementning izotopi tarkibidagi neytronlar soni B
elementning izotopi tarkibidagi neytronlar sonidan 57 taga ko`p, B elementning neytronlar soni
esa C elementning izotopi tarkibidagi neytronlar sonidan esa 38 taga ko`p bo`lsa, B va C element
izotoplari massalarini aniqlang.
A) 224 B) 86, 138 C) 138,86 D) 86,48
78. ₁₀₁ Md → ₈₈ Ra + xα+y_- 𝛽 10,24 mg Mendeleyev izotopi parchalanganda 0,2408∙10 20 dona
elektron hosil bo`ldi. (Md atomidagi neytronlar soni Radiynikidan 15 taga ko`p). Radiyning
neytronlar sonini aniqlang.
A) 140 B) 256 C) 228 D) 155
79. Sc, Zn, Ne atomlarida elektronga to`lmay qolgan qobiqlar soni nechta?
A) 2, 3, 2 B) 2, 2, 2 C) 2, 1, 0 D) 1, 1, 0
80. ²²² E→ ₈₇ Fr +xα+y_- 𝛽 yadro reaksiyasida 4,44 mg E parchalanganda qancha (sm 3 ) geliy
ajraladi. (Pb tarkibidagi neytronlar soni E tarkibidagi neytronlar sonidan 12 taga kam).
A) 1,792 B) 0,672 C) 0,448 D) 2,016
81. Element yadrosi zaryadini absolyut qiymatini 46,4 ∙10 -19 Kl elementni toping.
A) kremniy B) mis C) temir D) kalsiy
82. Quyidagi keltirilgan ionlar tarkibidagi p, n va e lar yig`indisini ortib borish tartibida
joylashtiring.
1) H 3 O + ; 2) O -2 ; 3) OH - ; 4) NH 4 + .
A) 1, 4, 3, 2 B) 3, 4, 1, 2 C) 2, 3, 4, 1 D) 2, 1, 4, 3
83. Fosforning 3 ta va vodorodning 2 ta izotopidan foydalanib necha xil fosfin molekulasini hosil
qilish mumkin?
A) 20 B) 12 C) 8 D) 16
84. 0,25 mol oltingugurt ioni 2,45 mg elektron saqlasa ushbu ionni aniqlang. ( elektronning
massasi protonning massasidan 1840 marta kichik).
A) S -2 B) S +4 C) S +6 D) S +2
85. 20 ta kvant yacheykasi elektronga to`la to`lgan element atom qaysi?
A) Pd B) Rh C) Ru D) W
86. n> p>e ifodani qanoatlantiruvchi zarrachani toping.
A) Cl - B) D + C) H + D) K +
87. Pa + y + β→Pb + yα + xp. Ushbu yadro reaksiyada Pa neytronlari soni Pb neytronlari sonidan
9 taga ko`p bo`lsa, x ning qiymatini aniqlang. (Pb tarkibida barcha zarrachalarning 43,8 % i
neytron).
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
88. Qalay atomining asosiy va qo`zg`algan holatlarda 5p – pog`onachasida nechtadan elektronlar
bo`lishi mumkin?
A) 4 va 3 B) 1 va 3 C) 2 va 3 D) 0 va 2
89. Yadro reaksiyasida =p+ X X – izotopini ko`rsating.
A) 26Mg B) 25MgC) 25NaD) 23Na
90. Izoelektron (teng elektronli) moddalarni aniqlang.
A) azot va uglerod(II) oksid
B) uglerod (IV) oksid va uglerod (II) oksid
C) azot va kislorod
D) vodorod xlorid va natriy xlorid
91. Qaysi metallning nitrididagi elektronlar soni uning oksididagiga qaraganda 2,5 marta ko`proq
bo`ladi?
A) Ca B) Cu C) Mg D) Al
92. Fransiy yadrosining radioaktiv yemirilishi →X + 2α+5n natijasida 0,0112 sm 3 geliy
hosil bo`lgan. Reaksiyada necha milligramm izotop qatnashgan?
Reaksiya natijasida qaysi element izotopi (X) hosil bo`lgan?
1) 0,075; 2) 0,056; 3) 0,56; 4) ; 5) ; 6)
A) 1,4 B) 3,5 C) 2,6 D) 2,4
93. Vodorodning 3 xil izotopi (1;2;3) va kislorodning 2 xil izotoplari(17;18)dan hosil bo`lgan
suv molekulalaridan necha foizi tarkibida 11 ta neytron bo`ladi?
A) 16,6 B) 25 C) 33,3 D) 41,6
94. Agar atomlardagi elektronlarning o`z o`qi atrofida aylanishini xarakterlovchi spin kvan son
(m s ) qiymatlari +1/2 va -1/2 emas, +3/2 va -3/2 bo`lganda, Fe 2+ ioni tarkibidagi barcha
elektronlarning spin kvant sonlari yig`indisi nechaga teng bo`lar edi?
A) 0 B) -3 C) +3 D) +6
95. Quyidagi element atomlaridan qaysilarida elektronlar va neytronlar soni o`zaro teng bo`ladi?
1. ftor; 2. Geliy; 3. Xrom; 4. Natriy; 5. Azot; 6. Magniy; 7. uglerod; 8. Litiy; 9. Kremniy
A) 1,2,5,6,9 B) 2,3,5,6,7 C) 3,4,5,6,8 D) 2,5,6,7,9
96. Qaysi birikmalarda protonlar sonining neytronlar soniga bo`lgan nisbati birdan katta?
A) natriy gidrid B) tellur gidrid C) litiy gidrid D) suv
97. Juftlashgan elektronlar soniga teng bo`lgan elementlar atomlarini ko`rsating.
1. natriy 2. Litiy 3. Bor 4. Kremniy 5. Uglerod
A) 2,5 B) 1,4 C) 3,5 D) 2,4
98. Elektron tuzilish 2) 8) x) y) ko`rinishida bo`lgan neytral atomda tashqi va tashqaridan bitta
oldingi pog`onalarning elektron yig`indisi 17 ta. Tashqi va tashqaridan 2 ta oldingi
pog`onalarning elektronlar yig`indisi 10 ta bo`lsa, elementni aniqlang.
A) Zn B) Co C) Ni D) Cu
99. “Mazkur davrdagi elementlarning elektronlar bilan to`lib borayotgan pog`onalar soni ayni
davr tartib raqamiga ega” degan qoidaga bo`ysunmaydigan elementni toping.
A) molibden B) nikel C) platina D) palladiy.
100. Oltingugurtning qo`zg`algan holatdagi valent elektronlarining orbital kvant sonlari
yig`indisi 5 ga teng. Shu holatdagi oltingugurtning valentligini aniqlang.
A) II B) IV C) VI D) istalgan holat uchun o`rinli
101. Elektron tuzilish 2) 8) x) y) ko`rinishida bo`lgan neytral atomda tashqi va tashqidan bitta
oldingi pog`onalarning elektron yig`indisi 18 ta. Tashqi va tashqidan ikkita oldingi
pog`onalarning elektronlar yig`indisi 10 ta bo`lsa, elementni aniqlang.
A) Zn B) Ni C) Fe D) Cu
102. Ftor va metandan iborat aralashma tarkibidagi moddalarning elektron, proton va neytronlari
yig`indisi shu aralashmadagi metanning proton va elektronlari yig`indisidan 2,7 marta ko`p
bo`lsa, aralashmadagi metanning hajmiy ulushini aniqlang.
A) 0,75 B) 0,25 C) 0,33 D) 0,65
103. d elektronlari soni 10 ta bo`lgan atomda ko`pi bilan nechta +1/2 spinli s elektron bo`ladi?
A) 4 B) 5 C) 7 D) 8
104. 1s 2 2s 2 2p 6 elektron konfiguratsiya (MgOH) 2 EO 4 tarkibidagi E ga tegishli bo`lsa, E ni
aniqlang.
A) S B) N C) P D) Cl
105. Elektonlar soni bilan farq qilmaydigan atom yoki ionlarni tanlang.
1. vodorod anioni 2. Litiy kationi 3. Geliy 4. α zarracha 5. Deytriy
A) 1,2,3,4 B) 1,2,3 C) 2,3,5 D) 1,2,4
106. Kimyoviy elementlar davriy sistemasida 88 ta element bor deb hisoblab, nechta elementda
kvant sonlari n=4 ; l=2; m l =+2, m s =-1/2 bo`lgan elektron mavjud ekanligini aniqlang.
A) 47 B) 41 C) 42 D) 43
107. Moddaning 1 kg miqdoridagi elementlarning elektronlari massasi 0,3227 gr ga teng. Shu
moddani toping. (m(e - ) = 1/1823 m.a.b)
A) NH 3 B) CH 4 C) H 2 S D) H 2 O
108. Magnit kvant son qiymati 0 ga teng bo`lgan elektronlari soni 5 ta bo`lsa, bunday elementlar
soni maksimal nechta bo`ladi.
A) 7 B) 3 C) 5 D) 8
109. Qaysi javob “orbital” tushunchasi to`g`ri ta`riflangan?
A) elektron harakatlanuvchi trayektroiya
B) atomning elektron bo`lishi mumkin bo`lgan nuqta
C) yadro atrofida elektronning bo`lish ehtimoli eng katta bo`lgan fazo
D) elektron joylashgan ma`lum energetik sath
110. Magnit kvant son qiymati 0 ga teng bo`lgan elektronlar soni 4 ta bo`lsa, bunday elementlar
soni maksimal nechta bo`ladi?
A) 7 B) 2 C) 8 D) 5
111. X 3- , Y, Z 4+ va T 2- atom va ionlari o`zaro izoelektron bo`lib ular tarkibidagi protonlari
yig`indisi 71 ga teng bo`lsa, T atomining elektron konfiguratsiyasini ko`rsating.
A) 3s 2 3p 4 B) 3s 2 3p 3 C) 3s 2 3p 6 D) 3s 2 3p 5
112. 22,4 litr(n.sh) noma`lum gaz tarkibida 9,03∙10 24 ta proton bo`lsa, uni aniqlang.
A) CO B) NH 3 C) NO D) PH 3
113. Beshinchi va oxirgi 3p x elektroni uchun barcha kvant sonlari yig`indisi 6 ga teng bo`lgan
elementni aniqlang.
A) P B) Cu C) Mn D) Cr E) Al yoki Cl
114. Qaysi pog`onacha oldin to`ladi: 6s yoki 4f va 5p yoki 4d?
A) 6s va 5p B) 6s va 4d C) 4f va 5p D) 4f va 4d
115. Noma`lum metall bromidi va oksidining molyar massalari nisbati 4,6 ga teng. Necha
gramm shu metall ftoridida 96,32∙10 22 ta neytron bor?
A) 2,1 B) 2,9 C) 3,1 D) 3,9
116. X 3- , Y, Z 4+ va T 2- atom va ionlari o`zaro izoelektron bo`lib ular tarkibidagi protonlari
yig`indisi 71 ga teng bo`lsa, Y atomining elektron kofiguratsiyasini ko`rsating.
A) 3s 2 3p 4 B) 3s 2 3p 3 C) 3s 2 3p 6 D) 3s 2 3p 5
117. Atomning qaysi holatida valent elektronlari eng katta energiyaga ega?
A) 3s 1 3p 3 3d 3 B) 3s 2 3p 5 C) 3s 2 3p 4 3d 1 D) 3s 2 3p 3 3d 2
118. Elektronning energiyasini qaysi kvant sonlar belgilaydi?
A) bosh B) orbital C) magnit D) bosh va orbital
119. Xlor atomi nechta elektron juftiga ega?
A) 8 B) 3 C) 5 D) 6
120. Kremniy atomining qo`zg`algan holatida elektronlari qaysi pog`onachalarda joylashadi?
A) p B) s,p C) p,d D) s,p,d
121. Orbital kvant son 3 ga teng bo`lgan pog`onachadagi elektronlarning maksimal soni nechaga
teng bo`ladi?
A) 2 B) 8 C) 14 D) 18
122. Qaysi elektron atomining normal holatda 3d – pog`onachasida bo`sh yacheykalar soni
ko`proq?
A) kalsiy B) titan C) xrom D) vanadiy
123. Yadrodagi musbat zaryadi ma`lum bo`lgan element atomining quyidagi xususiyatlaridan
qaysi birini mutlaqo bilib bo`lmaydi?
A) davr nomeri B) guruh nomeri C) elektronlar soni D) atom massasi
124. X n ioni Z -1 ionidan 4 ta elektron olib, X m+ ioniga 1 ta elektron berganda ionlar zaryadi
tenglashgan bo`lsa, dastlabki ionlarning zaryadlari yig`indisini hisoblang.
A) +6 B) +7 C) +8 D) +9
125. +10α→E + A + p + 7n. Ushbu yadro reaksiyasida E izotopning massasi uran izotopi
massasidan 4/5 marta katta, A izotopi massasidan esa 2,4 marta katta. E izotop tarkibidagi
elektronlar soni A izotop tarkibidagi elektronlar sonidan 43 taga ko`p. E izotopi tarkibidagi
protonlar soni A izotopi tarkibidagi protonlar sonidan nechtaga farq qiladi?
A) 48 B) 54 C) 35 D) 43
126. Toq elektronlar soni o`zaro 5/3 nisbatda bo`lgan zarrachalarni berilgan ketma ketlikda
tanlang. A) Fe 3+ va Cr 2+ B) Fe 3+ va Cr 3+ C) Fe 5+ va Cr 2+ D) Fe 2+ va Cr 2+
127. Fe 2+ kationidagi toq elektronlar soni Cr 6+ kationidagi toq elektronlar sonidan nechtaga
ko`p? A) 2 B) 4 C) 1 D) 3
128. Fe 3+ kationaidagi toq elektronlar soni Ti 3+ kationidagi toq elektronlar sonidan nechtaga
ko`p?
A) 2 B) 4 C) 1 D) 3
129. Kislorodning uchta izotopi mavjud deganda nimani tushunasiz?
1. tabiatda uchraydigan kislorod atomlarining uch xil og`irlikda uchrashini. 2. Yadrosidagi
protonlar va neytronlar sonining yig`indisi har xil bo`lgan uch turdagi atomlari mavjudligini. 3.
Neytronlar soni turlicha bo`lgan uch xil atomlari mavjudligini 4. Kislorod atomlarida protonlar
soni uch xil bo`lishini
A) 1,2,3 B) 2,3,4 C) 1,3,4 D) 1,2,4
130. Pog`onachalardagi elektronlarning maksimal soni qanday formula bilan aniqlanadi?
A) 2n 2 B) 2(2l+1) C) n 2 D) 2l +1
131. X n ioni X +6 ioniga 3 ta elektron berib, Y m+ ionidan 2 ta elektron olganda barcha ionlar
zaryadi tenglashgan bo`lsa, dastlabki ionlar zaryadlari yig`indisini aniqlang.
A) +6 B) +10 C) +8 D) +9
132. 114 – element qaysi oilaga mansub bo`lishi mumkin?
A) s B) p C) d D) f
133. Cr atomida magnit kvant son qiymati – 1 ga teng bo`lgan s, p, d, f elektronlar soni nechta?
A) 0, 4, 1, 0 B) 0, 4, 1, 2 C) 0, 4, 2, 0 D) 7, 12, 4, 0
134. Qaysi element atomining tashqi energetik pog`onasidagi elektronlari quyidagi kvant sonlar
bilan ifodalanadi? n = 4, l = 0, m l = 0, m s = +1/2. Uning elektronlar bilan to`lgan nechta 3 d
orbitallari bor?
A) K; 0 B) V; 2 C) Cr; 5 D) Ag; 1
135. Elektron bulutning shaklini qaysi kvant son belgilaydi?
A) bosh B) orbital C) magnit D) spin
136. Hg atomida magnit kvant son qiymati 0 ga teng bo`lgan s, p, d, f elektronlar soni nechta?
A) 12, 8, 6, 2 B) 12, 12, 12, 0 C) 12, 12, 12, 2 D) 12, 10, 8, 2
137. Pog`onalardagi energetik holatlar (orbitallar) sonini qaysi kvant son belgilaydi?
A) bosh B) orbital C) magnit D) spin
138. Elektronning xususiy holatini qaysi kvant son belgilaydi?
A) bosh B) magnit C) spin D) orbital
139. Elektronlar soni bir xil bo`lgan zarrachalarni aniqlang.
1) Ga 3+ 2) As 3- 3) Se 4) Br 3+ 5) Cu +
A) 1,5 B) 2,3 C) 3,4 D) 4,5
140. Atom yadrosi tarkibida elektron bo`lmasligiga qaramasdan, - β yemirilishni qanday izohlash
mumkin?
A) atomning tashqi energetik pog`onasidan elektron otilib chiqishi
B) yadro neytronining protonga aylanishi
C) yadrodagi proton va neytronlarning o`zaro birikishi
D) yadro protonining neytronga aylanishi
141. + β yemirilishida atom yadrosida qanday o`zgarish sodir bo`ladi?
A) elektron va pozitronning o`zaro birikishi
B) yadro neytronining protonga aylanishi
C) proton va neytronning o`zaro birikishi
D) yadro protonining neytronga aylanishi
142. To`rtinchi elektron pog`onada nechta energetik katakcha ( yacheyka) bo`ladi va N = 2n ²
formula bilan atomdagi qanday zarrachalar soni hisoblab topiladi?
A) 16 ta va elektron B) 32 ta va elektron C) 5 ta va neytron D) 7 ta va elektron
143. Tarkibida 0,56% toriy-232 izotopi bo`lgan mineralda 0,5% qo`rg`oshin – 208 izotopi borligi
aniqlandi. 1 kg rudadan necha l (n.sh) geliy ajralib chiqadi?
A) 3,24 B) 5,69 C) 3,89 D) 2,53
144. Nuklid massasi 1,494∙10 -26 kg bo`lib, unda 4 dona neytron bor. Ushbu nuklid uchun
quyidagilardan qaysilari to`g`ri?
a) yuqori oksidi formulasi EO;
b) yuqori gidroksidi formulasi H 3 EO 3 ;
c) atomi tarkibida 1 ta juftlashmagan elektron mavjud;
d) radiusi Li radiusidan kichik, bor radiusidan katta.
A) a,b B) b,d C) c,d D) b,c
145. E 2+ ioni tarkibida 18 ta elektron bo`lsa, E element qanday element tarkibli gidrid hosil
qiladi?
A) EH 2 B) EH C) H 2 E D) EH 4
146. Quyida keltirilgan molekula va ionlar tarkibidagi proton, neytron va elektronlar yig`indisi
kamayib borishi tartibida joylashtirilgan qatorni aniqlang. 1) Be; 2) Be 2+ ; 3) Li; 4) Li + .
A) 1,2,3,4 B) 4,2,3,1 C) 1,3,4,2 D) 4,3,2,1
147. Atomga 2 ta alfa zarracha ta`sir ettirilganda bittadan gamma va pozitron ajraldi. Atomning
massasi 20% ga, elektronlar soni 15% ga oshdi. Elementni valentligini aniqlang.
A) II B) III C) V D) I
148. 235 A→ 144 B + 89 C+2 yadro reaksiyasida A elementning izotopi tarkibidagi neytronlar soni
B element izotopi tarkibidagi neytronlar sonidan 55 taga ko`p, C element izotopi tarkibidagi
neytronlar sonidan esa 90 taga ko`p bo`lsa, C element izotopi tarkibidagi neytronlar sonini
toping.
A) 45 B) 65 C) 32 D) 53
149. Kislorodning 3 ta izotopi mavjud deyilganda nima tushuniladi?
1) tabiatdagi kislorod atomlari 3 xil massaga ega ekanligi; 2) proton va neytronlar yig`indisi
bilan farq qiladigan 3 xil kislorod atomlar bor ekanligi; 3) neytronlar soni bilan farq qiladigan 3
ta kislorod atomlar bor ekanligi; 4) protonlar soni bilan farq qiladigan 3 ta kislorod atomlari bor
ekanligi; 5) kislorodning har xil agregat holatda bo`lishi; 6) proton va neytronlar yig`indisi bilan
farq qilmaydigan 3 xil kisloroda atomlari bor ekanligi.
A) 1,2,3 B) 1,2,3,5 C) 4,5,6 D) 2,3,4,6
150. Nuklidning massa soni nuklid tarkibidagi protonlar sonidan 2,4 marta ko`p. Nuklidda 56 ta
neytron bo`lsa, ushbu nuklidni toping.
A) Sr B) Zr C) Tc D) Rh
151. Davriy sistemada ketma – ket joylashgan X, Y, Z va T element atomlari tarkibidagi
protonlar yig`indisi 66 ga teng bo`lsa, T atomining elektron konfiguratsiyasini ko`rsating.
A) 3s 2 3p 0 B) 3s 2 3p 6 C) 2s 2 2p 6 D) 3s 2 3p 3
152. . Ushbu yadro reaksiyasida 37,8 mg E parchalangan bo`lsa,
nechta alfa zarracha sarflangan? ( E va Fm o`zaro izoton)
A) 18,06∙10 20 B) 1,806∙ ∙10 20 C) 3,01∙10 20 D) 3,01∙10 21
153. E 2- ioni tarkibida 40 ta neytron bo`lib, elektron va neytronlar soni nisbati 0,875 ga teng.
Nuklidni toping.
A) 72 Ge 2- B) 74 Se 2- C) 73 As 2- D) 71 Ga 2-
154. Atomlarida ns pog`onachasidagi elektronlar ko`chishi hisobiga (n-1) d pog`onachada yarim
to`lish kuzatiladigan elementlarni tanlang. 1) texnetsiy; 2) mis; 3) xrom; 4) palladiy; 5)
molibden; 6) volfram; 7) platina; 8) oltin; 9) kumush.
A) 4,7 B) 3,5 C) 1,6 D) 2,4,8,9
155. Elektronning yadroga qulashi natijasida qanday o`zgarish kuzatiladi?
1) neyton protonga aylanadi; 2) proton neytronga aylanadi; 3) yadro zaryadi ortadi; 4) yadro
zaryadi kamayadi.
A) 2,4 B) 1,3 C) 2,3 D) 1,4
156. II valentli element fosfiddagi elektronlar soni uning sulfidiga qaraganda 0,4 marta kam
bo`lsa, necha gramm shu elemen fosfid tarkibida 138,46∙10 23 ta neytron bo`ladi?
A) 54,6 B) 45,5 C) 64,25 D) 33,5
157. X -1 va Y n lar mavjud. Agar X 4 ta elektronini Y ga bersa ularning oksidlanish darajasi
tenglashadi. Qiymatni toping?
A) n=6 B) n=9 C) n=8 D) n=7
158. A+2α→Pu+ + β. Ushbu yadroviy reaksiyada nuklondagi neytronlar soni 125/37% ga ortdi. A
element tarkibidagi neytronlar sonini aniqlang.
A) 156 B) 132 C) 114 D) 148
159. Xlor ionlarida s elektronlari teng. p elektronlari 1:2 nisbatda bo`lsa, ularning orasidan
oksidlanish darajasi kichigini toping?
A) -3 B) -5 C) -1 D) +1
160.
. Ushbu yadro reaksiyasidan E va W o`zaro izoton bo`lsa, W
tarkibidagi zarrachalarning necha % ini neytronlar tashkil qiladi?
A) 45,6 B) 22,7 C) 42,6 D) 27,2
161. Agar atomlardagi elektronlarning holatini belgilovchi magnit kvant soni –l dan + l gacha
emas, + l dan –l gacha bo`lganda, Cr +2 ioni tarkibidagi barcha elektronlarning magnit kvant
sonlari yig`indisi nechaga teng bo`lar edi?
A) 0 B) +1 C) +2 D) +3
162. Fe +3 ioni tarkibida nechta m l = +1 bo`lgan elektron mavjud?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
163. Fe 3+ ioni tarkibida nechta -1/2 spinli elektron bor?
A) 8 B) 9 C) 14 D) 15
164. Cu va Mn atomlarini to`la va qisqartirilgan elektron konfiguratsiyasida elektronlar soni
yig`indisini aniqlang.
A) 73 B) 68 C) 72 D) 70
165. Davriy sistemada ketma – ket joylashgan X, Y va Z element atomlaridan hosil bo`lgan X -3 ,
Y +4 va Z +5 zaryadli ionlari tarkibida 42 ta elektron bo`lsa, Z atomi tarkibida nechta m l = -1
bo`lgan elektron mavjud?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
166. X n ioni Y + ioniga 2 ta elektron bersa, zaryadlari teng bo`lib qoladi. “n” ning qiymatini
aniqlang.
A) +1 B) -1 C) -3 D) +3
167. Og`ir suv oddiy suvdan nimasi bilan farq qiladi?
A) qo`shimcha miqdorini ko`pligi
B) kislorodning izotop tarkibi
C) vodorodning izotop tarkibi
D) molekulasida protonlar soni har xil bo`lishi
168. ₁₀₁ Md→ ₈₈ Ra + x a+y_-1 𝛽. Ushbu yadro reaksiyasida 10,24 mg Mendeleyeviy izotopi
yemirilishi natijasida 0,2408∙10 20 ta elektron ajralgan bo`lsa, Mendeleyeviy izotopining nisbiy
atom massasini aniqlang. (Mendeleyeviydagi neytronlar soni radiynikidan 15 taga ko`p).
A) 258 B) 256 C) 228 D) 254
169. Davriy jadvaldagi nechta element n = 3, l = 2, m l = +2, m s = -1/2 bo`lgan elektronga ega
emas? A) 25 B) 26 C) 28 D) 29
170. Tarkibida umumiy zarrachalar soniga nisbatan 30% elektron saqlovchi A element izotopiga
bitta alfa zarracha ta`sir ettirildi. Natijada proton va neytron soni teng bo`lgan B element izotopi
va bitta neytron hosil bo`ldi. A elementning atom massasini aniqlang.
A) 9 B) 12 C) 7 D) 10
171. Tartib nomeri 34 bo`lgan elementning elektron qobig`ida nechta to`lgan qobiqchalar bor?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 7
172. Bir element atomidan boshqa bir element atomini olish mumkinmi?
A) qizdirib olish mumkin
B) kimyoviy reaksiya yordamida olish mumkin
C) yo`q
D) yadro reaksiyasi yordamida
173. ^A X+α→ ^B Y; ^A X→α+ ^C Z. B:C=1,5 . C= ?
A) 16 B) 20 C) 24 D) 30
174. Massasi 1 kg bo`lgan modda tarkibida 0,2743 gr elektron mavjud. Agar elektron massasi
1/1823 m.a.b ga teng bo`lsa, modda formulasini toping.
1. ammiak; 2. Metan; 3. Deyterometan; 4. Vodorod sulfid; 5. Og`ir suv; 6. Vodorod ftorid;
7. Suv.
A) 3,5,6 B) 1,2,3 C) 2,3,5 D) 1,6,7
175. Dixromat ioni tarkibini nechta proton, neytron va elektron tashkil etadi?
1. 104; 2. 114; 3. 112; 4. 106.
A) 1,2,3 B) 1,3,2 C) 1,3,4 D) 3,1,2
176. X 2+ kationidagi elektronlar soni Y 2- anionidagi elektronlar soniga teng. X va Y dagi
protonlar sonlari nisbati 5:4 bo`lsa, Y 2- ioni tarkibidagi s va p elektronlari nisbatini aniqlang.
A) 2/3 B) 3/2 C) 1/2 D) 2/1
177. Bir xil sharoitda olingan ammiak va CH 3 NH 2 hajmlari qanday nisbatda bo`lsa, ularning
birinchisidagi elektronlar soni ikkinchisidan 2 marta ko`p bo`ladi?
A) 3,6:1 B) 4,8:1 C) 5,2:1 D) 2,4:1
178. Quyidagi moddalarning qaysilarida kimyoviy bog`larda qatnashuvchi zarrachalarning biri
neon elektron qobig`iga, ikkinchisi esa argon elektron qobig`iga ega?
1. Magniy ftorid. 2. Magniy xlorid. 3. Kalsiy xlorid 4. Kalsiy ftorid 5. Uglerod(IV) xlorid
A) 1,5 B) 1,4 C) 2,3 D) 2,4
179. Quyidagi qaysi element atomida barcha elektronlarning spin kvan sonlari yig`indisi
maksimal qiymatga ega bo`ladi?
A) bariy B) azot C) qo`rg`oshin D) alyuminiy
180. Quyidagia ba`zi elementlar uchun tashqi energetik pog`ona elektron konfiguratsiyasining
bir qismi keltirilgan. Shu pog`onalarning qaysilarida d – elektronlar bo`lishi mumkin?
1) 3s 1 ; 2) 4p 4 ; 3) 5f 11 ; 4) 4f 5 ; 5) 6p 6
A) 1,2 B) 2,3 C) 4,5 D) 2,5 E) 3,4
181. A + 2α→Pu + - β . Ushbu yadroviy reaksiyada nuklondagi neytronlar soni 125/37% ga ortdi.
A element tarkibidagi neytronlar sonini aniqlang.
A) 164 B) 136 C) 148 D) 152
182. Quyidagi o`zgarishda qanday radioaktiv yemirilish yuz berganligini aniqlang.

A) + β B) hv C) α D) γ
183. ₉₁ Pa→ ₈₂ Pb+xα+y - β. Pa izotopi parchalanganda 41,6 mg Pb va 6,02∙10 20 dona elektron
hosil bo`ladi. Pa izotopidagi neytronlar sonini toping. (Pa atomida neytronlar soni Pb nikidan 19
taga ko`p).
A) 145 B) 236 C) 208 D) 126
184. Agar atomlardagi elektronlarning holatini belgilovchi magnit kvant son – l dan +l gacha
emas, +l dan – l gacha bo`lganda, Fe +2 ioni tarkibdagi barcha elektronlarining magnit kvant
sonlari yig`indisi nechaga teng.
A) 0 B) +1 C) +2 D) +3
185. E ga alfa zarracha ta`sir ettirganda D element va ikkita betta(-) ajraldi. E va D elementlar
o`zaro izoton. Agar E ning atom massasi 228 m.a.b bo`lsa va D ning barcha zarrachalarni 42,33
foizini neytronlar tashkil qilsa, D element taribidagi protonlar sonini toping.
A) 88 B) 92 C) 90 D) 94
186. 3 – energetik pog`onasida 8 ta elektron bo`lgan 56 X +7 ionining 14 gr namunasi 75,25∙10 22
dona elektron biriktirib olsa, hosil bo`lgan zarrachaning elektron konfiguratsiyasini ko`rsating.
A) … 4s 2 3d 5 B) …4s 2 3d 3 C) …4s 0 3d 5 D) …4s 0 3d 3
187. 2 ta pog`onasi va 3 ta pog`onachasi elektron bilan to`lgan elementni ko`rsating.
A) S B) Ne C) Ar D) F 2
188. 0,35 mol bo`lgan X 3 P 2 va Y 3 N aralashmasidagi X 3 P 2 ning elektronlar soni Y 3 N ning
elektronlar sonidan 18,06∙10 22 ta ko`p, elektronlar yig`indisi esa 21,491∙10 24 ga teng. Xuddi
shunday aralashma xlorid kislotada eritilganda 12,32 litr gazlar aralashmasi hosil bo`lsa, X va Y
metallarni aniqlang.
A) Ca; K B) Ca; Rb C) Ba; Na D) Ba; Cs
189. M – energetik pog`onasida 6 ta d elektroni bo`lgan atomning 56 izotop tutgan qanday
massadagi (g) namunasida 42,14 ∙10 23 dona nuklon bo`ladi?
A) 7 B) 14 C) 28 D) 21
190. E +4 ioni …2p 6 3s 2 konfiguratsiyaga ega bo`lsa, elementni aniqlang.
A) xrom B) selen C) oltingugurt D) kremniy
191. Berilgan yo`nalishda moddalar tarkibidagi elektron, proton va neytronlar yig`indisi qanday
o`zgarishini aniqlang. Ca 3 N 2 →P 2 O 3 →Na 2 S→CaF 2
a) kamayadi; b) ortadi; c) o`zgarmaydi
A) 1a, 2a, 3b B) 1a, 2c,3c C) 1a, 2a, 3c D) 1a, 2c, 3a
192. Ammiak 80% unum bilan parchalanganda hosil bo`lgan gazlar aralashmasi tarkibida
63,21∙10 23 ta neytron bor bo`lsa, necha mol ammiak parchalanmay qolgan?
A) 8,4 B) 0,25 C) 0,3 D) 2,1
193. 3 – energetik pog`onasida 6 ta d elektroni bo`lgan atomning 56 izotop tutgan 11,2 gr
namunasida necha dona neytron bo`ladi?
A) 36,12∙ ∙10 23 B) 24,08∙10 23 C) 48,16∙10 23 D) 42,14∙10 23
194. Sc 3+ ionining hosil bo`lishida yo`qotilgan elektronlarning barcha kvant sonlari yig`indisini
hisoblang.
A) 10,5 B) 11,5 C) 12,5 D) 13,5
195. Alyuminiydagi elektronlarning massasi 203 mg ga teng bo`lsa, alyuminiyning massasini (g)
aniqlang. (m e =1/1840)
A) 497 B) 300 C) 776 D) 270
196. Cu(II) ionining elektron konfiguratsiyasida nechta juftlashmagan elektron bo`ladi?
A) 5 B) 2 C) 4 D) 3 E) 1
197. Har bir energetik pog`onadagi elektronlarning maksimal sonini qaysi formula yordamida
hisoblash mumkin?
A) 3n 2 B) 4n 2
C) 2n 2 D) 2n 2 +1
198. Brom atomi elektron uzatganda valent elektronlari soni 1,75 marta kamayadi. Hosil bo`lgan
ionda necha foiz s elektronlar bor?
A) 40 B) 32 C) 25 D) 45
199. 4 – energetik pog`onasida 5 ta p elektron tutgan neytral atomning qanday massasida (g) 1,4
mol valent elektron bo`ladi?
A) 24 B) 16 C) 48 D) 32
200. Element atomning d – pog`onachasida 7 ta elektron bo`lganda, juftlashmagan elektronlar
soni nechta bo`lishi mumkin?
A) 3 B) 5 C) 7 D) 2
201. Cr +2 ionining hosil bo`lishida yo`qotilgan elektronlarning barcha kvant sonlari yig`indisini
hisoblang.
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13
202. Brom atomi elektron uzatganda umumiy elektronlar soni 1,09375 marta kamayadi. Hosil
bo`lgan ion tarkibida necha foiz s elektron bor?
A) 40 B) 32 C) 25 D) 45
203. Valentligi 6 ga teng bo`lgan oltingugurtning bog`larini hosil qilishda qaysi elektronlar
ishtirok etadi?
A) oltingugurtning s elektronlari B) bitta s va beshta p elektronlar
C) ikkita s va to`rtta p elektronlari D) uchta s va uchta p elektronlar
204. 4,48 litr(n.sh) metan namunasining massasi 3,4 gr. Metan molekulasida C ning ikkita ¹²C va ¹⁴Cizotoplari, vodorodning bitta 𝐻 izotopi bo`lsa. Namunadagi ¹⁴CH 4 ning massa ulushini
(%) aniqlang.
A) 53 B) 47 C) 36 D) 64
205. Bir, ikki va to`rt valentli elementlarning elektron konfiguratsiyasi inert gaz argonning
elektron konfiguratsiyasi kabi bo`lishi ma`lum bo`lsa, shu elementlar qatorini aniqlang.
A) kaliy, kalsiy, oltingugurt B) kaliy, kalsiy, marganets
C) kaliy, kalsiy, titan D) kaliy, kalsiy, qo`rg`oshin
206. Qisqartirilgan holatda berilgan quyidagi tenglamadagi “X” ni aniqlang. X+D= ³⁴Cl
A) 35 Cl B) 28 S𝑖 C) 32 S D) 40 Ar
207. Quyosh va yulduzlarda sodi bo`ladigan reaksiya: 4 𝐻→ 𝐻e+2 ₊₁ β
208. Elektron formulasi [ 18 Ar]3d 3 4s 2 bo`lgan elementni aniqlang.
A) Sc B) Ti C) V D) Cr
209. Deyteriy kationidagi proton, elektron va neytronlar soni?
A) 1, 0, 1 B) 2, 2, 2 C) 1, 1, 1
210. H 2 O 2 molekulasidagi kislorodning elektron konfiguratsiyasi ?
A)…2s 2 2p 6
B) …2s 0 2p 0
C) …2s 2 2p 4 D) 2s 2 2p 5
211. Uchinchi davr elementlarining atomlari eng ko`pi bilan qancha tashqi elektronga ega
bo`lishi mumkin?
A) 4 B) 8 C) 16 D) 18
212. Hali kashf etilmagan 108 – element(kashf etilgan endi) atomlarining tashqi orbitalida nechta elektron bo`ladi?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6
213. Massasi 6,179∙10 -26 kg va 5,845∙10 -26 kg bo`lgan atomlarda mos ravishda 20 va 18 ta neytronlar borligi ma`lum bo`lsa, ulardagi protonlar sonini toping.
A) 20 va 20 B) 19 va 19 C) 17 va 17 D) 18 va 17
214. Radioaktiv elementlardan biri organik tabiatga ega bo`lgan predmetlarning yoshini aniqlash uchun ishlatiladi. Agar shu elementning izotopi atmosferaning yuqori qatlamlarida azot atomi yadrosini koinot nurlar tarkibiga kiruvchi neytronlar bilan bombardimon qilinganda hosil bo`lsa va shu reaksiyada protonlar ajralib chiqishi ma`lum bo`lsa, shu izotopni aniqlang.
A) 14 N B) 12 C C) 13 C D) 14C
215. Xrom atomida elektronlar bilan to`lgan pog`ona va pog`onachalar sonini ko`rsating.
A) 3,6 B) 2,5 C) 4,7 D) 3,5
216. Quyidagi yadro jarayonlarning qaysi birida nuklonlar soni o`zgarmaydi?
1)α parchalanish; 2) + β parchalanish; 3) – β parchalanish; 4) elektronning
yadroga qulashi
A) 2, 3, 4 B) 1, 3 C) 1, 3, 4 D) 2, 4
217. Umumiy elektronlar soni 14 ta bo`lsa, ulardan nechtasi “p” elektron bo`ladi?
A) 5 B) 8 C) 4 D) 3
218. Marganesning qanday zaryadli ionida d – elektronlar barcha elektronlarning 21,7% ini
tashkil etadi?
A) 0 B) +2 C) +3 D) +4
219. Qo`zg`almagan holatda: 1. Bor 2. Mishyak; 3. Simob; 4. Xrom atomlaridagi toq
elektronlar sonini aniqlang.
A) 1, 4, 1, 4 B) 3, 5, 2, 1 C) 2, 3, 0, 5 D) 1, 3, 0, 6
220. Fosfid ionining elektron konfiguratsiyasi qaysi inert gazning, galogen va ishqoriy metall
ionlarining konfiguratsiyasiga o`xshash bo`ladi?
A) neon, ftor, litiy B) argon, xlor, kaliy
C) argon, ftor, natriy D) neon, xlor, litiy
221. MgX va SX 2 moddalar molekulalaridagi elektronlar soni 5:8 nisbatda. MgS va X 2 moddalar molekulalardagi elektronlar soni qanday nisbatda?
A) 1:1 B) 4:7 C) 3:2 D) 7:4
222. Ishqoriy metall karbonati molekulasi tarkibida 140 ta elektron bo`lsa, metallni aniqlang. A) Na B) Cs C) K D) Rb
223. E 2+ zarrachasi [Ne] 3s 2 3p 2 elektron konfiguratsiyaga ega bo`lgan element davriy
sistemaning qaysi guruhi va davrida joylashgan?
A) IIA, 2 B) IVB, 3 C) VIA, 3 D) IVA, 3
224. Qaysi zarrachalar tarkibidagi elektronlar farqi 2 ga teng?
A) N -3 va P -3 B) S 0 va Cl - C) Al + va N -3 D) Ca 2+ va Cl +
225. Uchinchi energetik pog`onasida 11 ta, to`rtinchi energetik pog`onasida 2 ta elektroni
mavjud element atomi yadrosida 27 ta neytron mavjud. Element izotopining nisbiy atom
massasini toping.
A) 50 B) 51 C) 38 D) 40
226. Quyidagi jadvaldan foydalanib X 2+ ionidagi elektronlar sonini hisoblang.

Ion	N(p)	N(n)	Ar(X)
X 2+	A	a + 6	64

A) 29 B) 30 C) 28 D) 27
227. Quyidagi jadvaldan foydalanib X atomining nisbiy atom massasini toping.

Ion	N(e - )	N(p)	N(n)
X ^-	36	a	A+10

A) 78 B) 84 C) 80 D) 82
228. Quyidagi jadvaldan foydalanib A va B ni aniqlang.

Ion	N(e - )	Elementning qaysi oilaga mansubligi
X 2+	18	A
Y 2+	10	B

A) A – s element; B – p element B) A – p element; B – s element
C) A – p element; B – p element D) A – s element; B – s element
229. Quyidagi jadvaldan foydalanib yonaki guruh elementlarini aniqlang.

Ion	Elektronlar soni
X 2+	24
Y 2+	18
Z 3+	21

A) X, Y, Z B) X va Z C) X va Y D) Y va Z
230. Qaysi elementlarning birikmalaridagi eng yuqori valentligi valent elektronlari sonidan
kichik?
1) xlor; 2) kislorod; 3) oltingugurt; 4) ftor; 5) fosfor; 6) azot
A) 2, 3, 5 B) 1, 4, 6 C) 1, 3, 5 D) 2, 4, 6
231. Jadvaldagi ma`lumotlardan foydalanib X va Y lar qanday zarracha ekanligini ko`rsating.

Zarracha	N(p)	N(p)
X	16	18
Y	20	18

A) X – kation; Y – kation. B) X –anion; Y – anion
C) X – kation; Y – anion D) X – anion; Y – kation.
232. Fosfor atomining qo`zg`almagan holati uchun mos keladigan xususiyatlarni ko`rsating.
1) 9 ta p – elektron mavjud; 2) 2 ta pog`onachasi elektron bilan to`lgan; 3) 6 ta orbital elektron
bilan to`la to`lgan; 4) tashqi qobig`ida 5 ta toq elektroni mavjud.
A) 2, 3 B) 1, 3 C) 1, 4 D) 2, 4
233. Cu 2+ ionidagi s va d elektronlar sonini hisoblang.
A) 7; 10 B) 8; 9 C) 5; 10 D) 6; 9
234. Neytral atomda barcha zarrachalarning yig`indisi 108 ga teng. Neytronlar soni protonlar
sonidan 9 taga ko`p bo`lsa, elementni aniqlang.
A) Ge B) Se C) Br D) As
235. M qobig`ida 3 ta p – elektron bo`lgan element atomidagi umumiy elektronlar sonini toping.
A) 15 B) 17 C) 16 D) 14
236. Vodorod va oltingugurtning 2 xil, kislorodning 1 xil izotoplaridan foydalanib necha xil sulfat kislota molekulasini hosil qilish mumkin?
A) 9 B) 6 C) 10 D) 12
237. Oltingugurt izotopidagi neytronlar jami zarrachalarning 36 foizini tashkil etadi. Ushbu
izotopdan foydalanib hosil qilingan 0,1 mol monoklinik oltingugurt massasini (g) aniqlang.
A) 26,4 B) 20,4 C) 27,2 D) 25,6
238. X +5 zarrachasining elektron konfiguratsiyasi – [Ne] 3s 2 . X element hosil qilgan 21,3 gr oddiy modda tarkibidagi atomlar sonini hisoblang.
A) 4,816∙10 23 B) 24,08∙10 22 C) 1,806∙10 23 D) 36,12∙ ∙10 22
239. X𝑃 4
2− ionidagi jami elektronlar soni 50 ta bo`lsa, X atomi tarkibida m l =0 va m s = +1/2
bo`lgan eng ko`pida nechta elektron mavjud?
A) 5 B) 6 C) 3 D) 4
240. Kremniy atomida n va l ning yig`indisi 3, m s = +1/2 bo`lgan eng ko`pida nechta elektron
mavjud?
A) 4 B) 2 C) 3 D) 9
241. 113 mg radiy yemirilishidan ( 226 Ra↔ 222 Rn+x) olingan x zarrachaning 80 foizi bilan
ta`sirlashganda ( 27 Al + x↔Si + 𝐻) qancha (g) kremniy izotopi olinadi?
A) 1,2∙ ∙10 -2 B) 1,2∙10 -3 C) 1,4∙10 -3 D) 1,4∙10 -2
242. Rezerford tajribasi ( birinchi sun`iy yadro reaksiyasi) uchun olingan α zarrachalarning ¼
qismi sarflanganda 12,04∙10 23 dona elektron tutgan kislorod sintez qilindi. Qolgan qismi
alyuminiy atomi bilan ta`sirlashganda qancha (g) kremniy izotopi olinadi?
A) 22 B) 22,5 C) 23,25 D) 21
243. Ruteniyning toq elektronlari uchun barcha kvant sonlari yig`indisini hisoblang.
A) 21,5 B) 28 C) 32 D) 35,5
244. 105 Db elementi tarkibida magnit kvant soni – 3 bo`lgan nechta elektron mavjud?
A) 28 B) 14 C) 2 D) 4
245. n = 3 va l = 2 bo`lgan pog`onachada 5 ta +1/2 spinli va 2 ta -1/2 spinli elektroni bo`lgan
element atomida magnit kvant soni 0 bo`lgan nechta elektron bor?
A) 11 B) 14 C) 12 D) 13
246. 4 – pog`onaning 27 elektroni uchun barcha kvant sonlari yig`indisini aniqlang.
A) 5,5 B) 4,5 C) 6,5 D) 7,5
247. Orbital kvant soni 4 ga teng bo`lgan pog`onachadagi 11 – elektroni uchun magnit va spin
kvant sonlari yig`indisini aniqlang.
A) +0,5 B) – 1,5 C) – 3,5 D) – 2,5
248. →3 - β+4α+5γ+ . Ushbu yadro reaksiyasida X atomlarining neytronlar soni uran
atominikidan 22/3 % ga kam. Uran atomi tarkibidagi neytronlar sonini hisoblang.
A) 150 B) 242 C) 139 D) 226
249. X +1 , X -3 , X +5 zarrachalaridagi proton va elektronlar yig`indisi 87 ga teng bo`lsa, X
elementining yuqori oksidi molyar massasini (g/mol) hisoblang.
A) 230 B) 142 C) 98 D) 151
250. Poloniy(209) izotopi pozitron hosil qilib parchalandi. Bunda neytronlar soni to`rt birlikka
ortgan bo`lsa, 104,5 mg poloniy parchalanganda ajralgan pozitronlar sonini aniqlang.
A) 0,04N A B) 0,02N A C) 0,002N A D) 0,004N A
251. ²⁴⁰ U→ + xα + 3 yadro reaksiyasiga binoan 12 gr uran parchalanganda elektronlar
soni 0,05N A ga kamaydi. x ning qiymatini aniqlang.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
252. X 1+ ioni Y n ioniga 1 ta elektron bersa, ularning zaryadlari tenglashadi. Hosil bo`lgan Y
elementning ioni tarkibidagi proton va elektronlar soni o`zaro 3,25:3 nisbatda bo`lsa, ushbu iondagi s – elektronlar sonini aniqlang.
A) 6 B) 8 C) 5 D) 4
253. 23 Na 79 Br va 24 Na 80 Br dan iborat aralashmada 79 Br izotopining mol ulushi 20%. Necha gramm shunday aralashmada m( 23 Na 79 Br) 5,1 gr ni tashkil etadi?
A) 51,6 B) 12,9 C) 25,8 D) 38,7
254. Tinch holatda n = 4, l = 1 bo`lgan 4 ta elektroni mavjud element atomidagi m s = -1/2
bo`lgan elektronlar sonini aniqlang.
A) 16 B) 14 C) 15 D) 17

9-dars. Davriy sistema. Atomlarning davriy bo`lgan xossalari
Davriy sistema paydo bo`lgancha bo`lgan davriy sistema loyihalari:
1. Beselius(1812) – Metall va metallmaslarga ajratgan
2. Debereyner(1819) – atom massalariga asoslangan Triadalar qonuni.
3. Nyulends(1865) – Ekvivalentga asoslangan Oktavalar qonuni.
1869-yilda Mendeleyev elementlar atom og`irliklari ortib borish tartibida joylashtirib ularning
xossalarida davriylik borligini aniqladi. Atom massalari ortib borishi xossalari bilan bog`liqligini
aniqladi.