|
Qiymat zanjiri
Ushbu bobdagi oxirgi muhokama qilinuvchi strategik masala bu qiymat zanjiridir. Porter firmaning raqobatbardosh strategiyasidagi aloqalarda qiymat zanjiri konsepsiyasini rivojlantirdi. U barcha boshlang’ich va ta’minlangan funksiya va xarakatlar orqali o’zining mijozlari uchun tashkilot tomanidan qiymat yaratilgan bo’lishi mumkinligini muhokama qilgan. Ahamiyatlisi shundaki, qiymat zanjiri analizi mijozlarning haqiqatdan ham servizdan qoniqayotganligi haqidagi so’rovlarni so’rab turadi. keyin esa yaratilgan qiymatni ta’minlashga qaratilgan harakatlar diqqat bilan ko’rib chiqiladi va agar tashkilot o’zining raqiblari bajarganidan ko’ra ko’proq qiymatni yaratishga qodir bo’lsa, unda bu protses raqobatbardosh afzallikka yetaklab boradi. qiymat zanjiri mijoz orientatsiyasi va qiymatni yaratishdagi aniqlangan va tizimli analitik masalani taqdim etadi.
5.6. shaklda, qiymat zanjiri xizmatlar marketingi aralashmasini talab qilgan, xizmatlar marketingining 7 elementi 7bobda aniq faktlar bilan ochib berilishiga qaramay, bu yerda turizm va mehmonxona xizmatlari marketingiga qiymat zanjirini bog’lash mumkin ekanligini ko’rib chiqish foydadan holi emas.
Porter ishlab chiqarish sanoatini yoritayotgan edi lekin shunga o’xshash xarakatlar to’plami maxsulot va xizmatlarni yetkazib berishni tasvirlash uchun ishlatilishi mumkin. U qiymat zanjirining 5tayanch elementdan tashkil topganligini muhokama qilgan: infrastruktura (tashkiliy strukturani anglatuvchi), inson resurslari menejmenti (HRM), texnologiya, qo’lga kiritish va marketing menejmenti. Ushbu tayanch harakatlar ichki mantiq , operatsiyalar, tashqi mantiq va savdodan keyingi xizmatlardan iborat boshlang’ich harakatlarni yetkazish qobiliyatiga ega.
6-rasm. Qiymat zanjiri va xizmatlar marketingi aralashmasi.
Source: Adapted from Porter, 1985.
Agarda biror bir restoran misolida qaraydigan bo’lsak, ichki mantiq maxsulot sifati va sarmoya nazorati haqidagi qarorlarga bog’liq bo’lishi mumkin. Restoranlardagi sarmoya nazorati moliyaviy resurslarini menejment orqali pulsiz qondirishga yo’l ochib beradi. Mijozlarda extra qiymatni yarata oladigan ichimlik va oziq- ovqat maxsulotlari sifatini oshirishga qaror qabul qilishga undashi mumkin. bu esa qiymat yaratilishiga bog’lana oladigan qarorlarni sotib olishgacha qo’lga kiritishni ta’minlovchi vazifaga bog’langan, faqatgina mahalliy taqdim etilgan organik, sabzavot ingredientlari va go’sht maxsulotlariga asoslangan qarorlar mijozlar tomonidanmaqul topilsa, qo’shimcha qiymat yarata oladi. operatsiyalar vazifasi istiqbolni tarqatishga aloqador va HRM ta’minoti vazifasi bilan bog’langan. Menejment tig’iz vaqtda talab to’qnashuviga yaroqli, ular shug’ullanadigan va xizmat sifatining to’g’ri bosqichida tarqatish imkonini beruvchi ishchi hodimlar soninining yetarli ekanliginita’minlashi zarur. qiymst serviz to’qnashuviga tanqidiy harakatlanish va jalb qilish orqali yaratilishi mumkin. Tashqi mantiq xizmat marketingining 7 elementi dagi jarayonlar konsepsiyasiga bog’langan. Tashqi mantiq mijozlarni restoranlardagi tajribalari orqali umumiy aloqa, kutish vaqti, vaqtinchalik yo’ldagi xizmatlarni tarqatish va boshqalar orqali boshqarishdagi jarayonlar va tizimlarga aloqador bo’lishi mumkin. qiymat qavatsiz xizmat yetkazish jarayonlarini ta’minlashda yaratilishi mumkin. Ushbu jarayonlar texnologiyalarga bog’langan bo’lishi mumkin. Restorandagi elektron buyurish tugmachalridan foydalanish yoki jarayonlarni tezlashtiruvchi simsiz to’lov vositalaridan foydalanish tashqi vazifalardan qiymatni yaratishi mumkin.
Restoran konsepsiyasidagi savdodan keyingi xizmatlar fikr-mulohaza syomkalari yoki izoh kartochkalari, targ’ibot qilish uchun sotib oluvchi ma’lumotlar bazasidan foydalanish, sotib oluvchi sadiqlik sxemasining ijrosini ta’minlash, aloqadorlik menejmenti va sotib oluvchini (mijoz)ni saqlab qolishni oz ichiga oladi. Bu harakatlar marketing menejmenti ta’minot funksiyalariga bog’langan targ’ibot jihatidan marketing aloqalari strategiyasiga aloqador. Istemolchi qiymati mavjud istemolchilarga yanada naxr-samarali bo’lishiga qadar yaratilgan. Savdo targ’ibotlari harakatlari istemolchilarga narxni saqlab qolishni yetkazib beradi.
Infrastruktura jihatidan, bu restoran jismoniy infrastrkturasi va mol-mulkka ham tenglashtirilishi mumkin. Bu ko’plab “qatlamlar’ni o’z ichiga olishi mumkin bo’lsa, kalit vaqtlardagi talab darajalarga bog’liq cheklovlar ichidagi ta’minotning pasayish va o’sish qobiliyatidir. (‘atmosfera’ni boshqarish yoki ovqatlanish tajribalari sifatini oshirishdagi tamaddi joylarining bandligi yoki band emasligi tomonidan). Xizmatlar marketingining 7elementiga bog’liq holda , bu restoranning jismoniy hodisalarga ham aloqador bo’lishi mumkin. Jismoniy hodisa bezak, jihozlanish, yoritish, atrof-munitni o’z ichiga oladi. Restoran konteksidagi jismoniy xizmatlar sohasining ushbu aspektlari istemolchi qiymat yaratuvchanligiga hissa qo’shishni o’zgartirishi mumkin.Raqobat bardosh afzallikni yurg’izishdagi qiymat zanjiri aplikatsiyasi marketing xabarlari fokusida paydo bulgan istemolchi qiymatlarining ushbu elementlarini anglatuvchi xizmatlar marketing strategiylari bilan bog’lanishi mumkin. Bu vaziyatda qiymat zanjiri aplikatsiyasi va farqalanish strategiyasi o’rtasida o’zaro bog’lanish bor.
Do'stlaringiz bilan baham: |
