1 – мавзу: инвестицияларнинг иқтисодий мазмуни, моҳияти ва инвестиция жараёнларининг асосий босқичлари

Ўзини – ўзи текшириш учун саволлар

1. 
   Инвестицион фаолият тушунчасининг моҳияти
   
2. 
   Инвестиция фаолиятининг таркибий тузилиши
   
3. 
   Ўзбекистонда инвестиция фаолиятининг меъёрий-ҳуқуқий базаси
   
4. 
   Давлат инвестиция сиёсатининг ривожланиш босқичлари моҳияти
   
5. 
   Давлат инвестиция сиёсатининг устивор йўналишлари нималардан иборат?
   

3 – МАВЗУ: ИҚТИСОДИЁТНИ РИВОЖЛАНТИРИШДА ХОРИЖИЙ ИНВЕСТИЦИЯЛАРНИНГ РОЛИ
РЕЖА:

1. 
   Хорижий инвестицияларнинг мазмун-моҳияти ва турлари.
   
2. 
   Миллий иқтисодиётга хорижий инвестицияларни жалб қилиш турлари ва шакллари.
   
3. 
   Тўғридан-тўғри чет эл инвестицияларининг иқтисодиётни модернизациялашдаги роли
   
4. 
   Хорижий инвесторларга берилган имтиёзлар ва кафолатлар.
   

1 – савол баёни: Хорижий инвестициялар – бу чет эл инвесторлари томонидан юқори даражада даромад олиш, самарага эришиш мақсадида мутлоқ бошқа давлат иқтисодиётининг, тадбиркорлик ва бошқа фаолиятларини қўллаб-қувватлашга ва ривожлантиришга сафарбар этадиган барча мулкий, молиявий, интеллектуал бойликлардир.
Ўзбекистон хорижий инвестицияларни мамлакатга киритиш учун барча шарт-шароитларга эга. Ўзбекистон хорижий инвестицияларни жалб этиш учун бир қатор афзалликларга ҳам эга. Умуман олганда қулай инвестиция муҳитини яратиш давлатимиз иқтисодий сиёсатининг марказий масалаларидан бири бўлиб ҳисобланмоқда. Айтиш жоизки, хорижий сармояларни жалб қилмасдан туриб бирор-бир давлат тараққиётга ҳамда иқтисодиёт ривожига эриша олган эмас. Шу боис ҳам бу иш мамлакатимизнинг иқтисодий сиёсатида устувор йўналишларидан бири бўлиб келмоқда. Ўзбекистон Республикасида бу сиёсатни:
- ташқи иқтисодий фаолиятни эркинлаштириш;
- республика иқтисодиётига капитал маблағларни жалб этишни таъминловчи ҳуқуқий асос, ижтимоий-иқтисодий ва бошқа шарт-шароитларни шакллантириш;
- жаҳон андозалари талабларига жавоб берадиган технологияларни етказиб берувчи ҳамда иқтисодиётнинг замонавий тузилмаларини барпо этишга кўмаклашувчи хорижий сармоядорларга нисбатан очиқ эшиклар сиёсатини мунтазам равишда юритиш;
- маблағларни рақобатбардошли маҳсулот ишлаб чиқаришни ўзлаштириш билан боғлиқ энг муҳим устувор йўналишларга сарфлаш каби тамойиллар орқали амалга оширилиб келинмоқда.
Бу борада мамлакатимиздаги мавжуд қонунчилик хорижий самоядорларга бир қатор кафолат ва имтиёзлар беришини таъминлайди. Шу ўринда хорижий инвестицияларни иқтисодиётимизда нақадар зарурлигини эътироф этган ҳолда хорижий сармоядорлар Ўзбекистон Республикасида олиб борилаётган инвестицион сиёсатига, қонун устуворлигига энг асосийси тўлов қобилиятига қодир бўлган кучли шерик сифатида ишончларини қозониш лозим.
Албатта, мамлакатга инвестиция киритаётган ҳар бир хорижий инвестор унинг бой имкониятлари билангина эмас, балки:
- авваламбор, республикада ижтимоий сиёсий вазиятнинг барқарорлиги;
- иқтисодий тараққиёт истиқболларининг аниқ равшанлиги;
- республикада ўтказилаётган иқтисодий ислоҳотларнинг изчиллиги;
- хорижий сармоялар тўғрисидаги қонунларнинг имтиёзли шартлари тўғри белгиланганлиги билан ҳам уларда қизиқиш уйғотмоқда.
Хорижий инвестицияларини жалб этар эканмиз, ички жамғарма манбаларини сафарбар этмасдан ва корхоналарнинг ўзлари фаол инвестиция ишлари билан шуғулланмасдан туриб, иқтисодиёт тузилмасини тубдан ўзгартириш вазифасини ҳал қилиш қийин бўлади. Инвестиция сиёсатида асосий эътибор корхоналарни ишлаб чиқаришни кенгайтириш, қайта қуриш ва техник қайта қуроллантириш учун маблағ қидириб топишни рағбатлантиришга қаратилмоғи лозим.
Мамлакат иқтисодиётига хорижий инвестицияларни жалб қилинар экан, бунда бизнинг асосий вазифамиз чет мамлакатлардан келадиган сармояларни ишга солиб, хом ашё етказиб берадиган минтақадан тайёр маҳсулот чиқарадиган мамлакатга айлантириш орқалигина биз ўз олдимизга қўйган мақсадга эришган бўламиз.
Бир давлатдан бошқа давлатга даромад олиш учун йўналтирилган ҳар қандай шаклдаги мулкни тўла қонли хорижий инвестиция дейишимиз мумкин. Аммо шундай мулк шакллари борки, биз уларни хорижий инвестиция дея олмаймиз. Масалан, элчихона чет давлат мулки ҳисобланади, ёки хорижий фуқаро шахсий уй сотиб олса бу хорижий шахс мулки ҳисобланади, лекин хорижий инвестиция бўла олмайди.