درس اول Birinchi dars Fors tili

Unlilarning yozilish jadvali

So’z oxiri	So’z o’rtasi	So’z boshi	Unli tovush
ا ﺎ	ا ﺎ	آ	“ā”
ی	ﯿ	ﯿ ا	“i”
و و	و و	او	“u”
-	__َ	اَ	“a”
ه ﮫ	( ِ )	اِ	“e”
و و	_ُ__	اُ	“o”
و	و	او	“ow”
ی	ﯿ	ﯿ ا	“ey”

2-mashq. Quyidagi so’zlarni o’qing va daftaringizga yozing.

اطاق	ابرو
ابتدا	آبادان
ابجد	باربر
اجاره	خراب
احتیاج	راه
ابر	بخارا
ادب	جانباز
دزد	جوان
ده	تابان
زن

3-mashq. Quyida transkripsiyada berilgan so’zlarni arab-fors alifbosida yozing va yozilishiga diqqat qiling.

eyvān	ut
irāni	ānhā
anār	ābi
ārd	abru
in	dobāre
āzādi	ejāze
orupā	edāre

Xattotlik mashqlari





4-mashq. Mashqlarda berilgan so’z va so’z birikmalarini daftaringizga yozing va o’qib tarjima qiling.

Yod olish uchun so’z va iboralar.

Sib		olma
angur		uzum
Ālu		olxo’ri
ālubālu		olcha
golābi		nok
holu		shaftoli
zardālu		o’rik
Muz		banan
gilās		gilos
anār-e torš		nordon anor
sib-e ābdār		suvli olma
zardālu-ye širin		shirin o’rik
man anār dust dāram		man anor yaxshi ko’raman
morabbā-ye ālubālu		olchali murabbo

Takroalash uchun savollar

1. 
   Unli fonemalar so’z oxirida kelsa nimaga ahamiyat berish kerak?
   
2. 
   “O” qisqa unlisi so’z oxirida qanday yoziladi?
   
3. 
   “E” qisqa unlisichi?
   
4. 
   “A” qisqa unlisi qanday harf bilan ifodalanadi?
   

درس دوازدهم

O’n ikkinchi dars
واژگان

Lug‘at

haft		yetti
pedarbozorg		buva
mādarbozorg		buvi
xāhar-e bozorg		opa
barādar-e kuchek		uka
bāznešaste		nafaqaxo’r
kārxāne		korxona
mohandes		muhandis
dovvom		ikkinchi
čahārom		to’rtinchi
hamdigarrā		bir-birimizni
dāi		tog’
‘amme		amma

ص ض س ش undoshlari
س “sin” harfi va ص “ sād” harfi “s” tovushini ifodalaydi. bu harflar satr usti shakli ﺴ va ﺼ , hamda satr osti ں shaklining birikuvidan tashkil topgan. Bu harflarning yozilishi quyidagicha:

So’z oxiri	So’z o’rtasi	So’z boshi	Alohida shakli	Tovush
س	ﺴ	ﺴ	س	“s”
ص	ﺼ	ﺼ	ص	“s”

ش “šin” harfi –“ š” undoshini va ض “zād” harfi – “z” undoshini ifodalaydi:

So’z oxiri	So’z o’rtasi	So’z boshi	Alohida shakli	Tovush
ﺶ	ﺸ	ﺸ	ش	“š”
ض	ﻀ	ﻀ	ض	“z”

Matn

Xānevāde-ye mā
Xānevāde-ye mā az haft nafar ebārat ast. Man pedarbozorg, mādarbozorg, pedar-o mādar, xāhar-e bozorg va barādar-e kuček dāram. Pedarbozorg va mādarbozorg-e man bāznešaste hastand. Pedar-e man dar kārxāne mohandes ast. Mādar-e man dar dabirestān āmuzgār ast. Xāhar-e bozorg-e man dānešju ast.

Barādar-e kuček-e man šāgerd-e kelās-e dovvom ast. Man šāgerd-e kelās-e čahārom hastam. Mā hamdigarrā xeyli dust dārim. Man dā’i va ‘amme ham dāram.
1-mashq. Berilgan harflarning yozilish shakllarini daftaringizda mashq qiling.

س ﺴ ﺴ س

ش ﺸ ﺸ ش

ص ﺼ ﺼ ص

ض ﻀ ﻀ ض

2-mashq. Berilgan harflardan so’zlar yasang.

ش – ی – ر	د – ا – ن – ش –ی - ا – ر
د – س – ت	ب – س- ی – ا – ر
د – ش - ت	ش – ی – ر – ی – ن
پ – و – س - ت	د – و – س – ت
ص – ا – ب – و – ن	ص – د – ا
ش – خ - ص	ر – ا – ض- ی

3-mashq. Quyidagi so’zlarni o’qing, daftaringizga yozing va so’zlarning qaysi harflar bilan yozilganini eslab qoling.

آرایش	نادان
آذربایجان	جهان
آراستن	دو
آتشپز	تو
آواشناس	خود
اشتباه	روان
سارا	صابون
صدا	اشخاس
ضرر	راضی
اتاق	دوست

4-mashq. Transkripsiyada berilgan so’zlarni arab-fors alifbosida yozing.

ص bilan yozing: sāber, baser, sāheb, sāder, sāderāt, sabā, sahrā

س bilan yozing: sinā, sārā, sāz, sir, saxt,

ش bilan yozing: šāh, šāx, širin, dašt, šux, šotor, šab.

ض bilan yozing: zed, zarar, hāzer, zarabāt, rezā


Xattotlik mashqlari

				“s”
				“š”

5-mashq. Quyidagi gaplarni o’qing va tarjima qiling.

				“s”
				“z”

6-mashq. Yozishni mashq qiling.



Matnni o’qituvchi yordamida o’qing.


Yod olish uchun so’z va iboralar.

γuri		choynak
fenjān		chashka
na’lbaki		tarelka
dig		qozon
γāšoγ		qoshiq
γanddān		qanddon
Čangāl		vilka
γāšoγ-e supxuri		osh qoshiq
γāšoγ-e deser		desert qoshiq
miz-e γazāxuri		ovqatlanish stoli
āšpazxāne		oshxona
asb		ot
sahrā		sahro
sobh		ertalab, tong
zarrāb