Zoologiya(Omirtqali) pa'ninen Laboratoriyalıq jumıslar Jumıstı orınlawǵa kórsetpeler

Qalashskeleti.Jupqalashlarbalıqtıń kókiregindehámqarıntárepindejaylasqan. Kókirekjupqalashınıń iyinbeldemesi (35-súwret) denedetayanıshwazıypasınatqaradı. Iyinbeldemesibarlıqsúyeklibalıqlardakúshliredukciyalanǵanbirlemshiiyinbeldemesinenyaǵnıyekikishkenexondrial-jawırın (35-súwret, 1) hámondajaylasqankarakoid (35-súwret 2) súyeklerdenibarat.


3 5-Súwret. Sazannıń iyinbeldemesihámkókirekqalashlarınıń skeleti:
1-Jawırınsúyegi, 2-karakoid, 3-kleytrum, 4-kleytrum ústisúyegi, 5-eńsearqasúyegi, 6-arqapalwansúyegi, 7-radialiyalar, 8-terisúyeknurları.

Jawırınsúyegikókirekerkinqalashınıń ishkiskeleti-radialiyalarǵakelipqosılatuǵınjerdejaylasqanbolıp, onıń ortasındatesigibar. Ekilemshibeldemebolsajúdá kúshlirawajlanǵanbolıp, miyqutısı menenbirigedi. Olbirneshesúyekshelershınjırınanpaydabolǵan, solsúyeklerdiń eń úlkenikleytrum (35-súwret, 3) súyegitómengiushı arqalı birlemshibeldemeelementleri (jawrınhámkarakoid) menenbekkembirigedihámonıń ústińgiushınakleytrum ústi (35-súwret, 4) súyegiqosıladı.

Bulsúyekbolsa óznáwbetindeeńseniń tamamlanıwornı hámeńse ústisúyeklerimenenqosıladı. Iyinbeldemesibulsúyeklerarqalı miyqutısınıń eńsebóliminebirigedi. Kókirekerkinjúziwqalashınıń ishkiskeletitekbirqatarmaydajawırınnanhámaz ǵanakarakoidtanbaslanatuǵınradialiyalardan (35-súwret 7) ibarat.
Bulradialiyalarǵaqalashlardajaylasqanhámbuwınlardanpaydabolǵanterisúyeknurları (35-súwret, 8) erkinbirigedi. Akulalarkókirekqalashındaǵı bazaliyelementlerisúyeklibalıqlardaredukciyalanǵan.
E rkinjúziwqalashlarınıń bulelementlerisúyeklibalıqlarda óziniń tayanıshfunkciyasınjoǵaltqanhámolfunkciyanı birlemshibeldemeelementleri (jawırın, karakoid) atqaradı.


36-Súwret. Sazannıń janbasbeldemesihámqarınqalashları:
1-janbassúyekleri, 2-terisúyeknurları.

Janbasbeldemesi. Bir-birimenenqosılıpketkenbirjup úshmúyeshsúyekplastinkadanibarat (36-súwret 1). Olarqursaqdiywalı bulshıqetindejaylasıp, omırtqabaǵanası menenbaylanıspaǵan. Janbasbeldemesiniń qaptaltáreplerineqursaqqalashları birigedi. Súyeklibalıqlardıń qursaqqalashındaradialiyahámdebazaliyelementleriredukciyalanǵan. Súyeklibalıqlardıń qursaqqalashı sheklengenligisebepliolardıń dúzilisi ápiwayılasqan. Solayetip, súyeklibalıqlarjupqalashlarınıń ishkiskeletiakulaǵasalıstırǵanda ápiwayı dúzilgen, yaǵnıyaldıńǵı qalashlarındabazaliyalarjoq, arqajúziwqalashlarındabolsabazaliyalarhámderadialiyalarkóbinsheredukciyalanǵan.

Taqqalashları arqa, quyrıqhámanalqalashlarınanibarat. Analhámarqaqalashınıń ishkiskeletibulshıqettejaylasqanradialiyalardan, sırtqı skeletibolsaqalashnurları lepidotrixlardanibarat.
Quyrıqqalashı joqarıdaaytılǵandaysırtqı tárepinensimmetrikhámishkitárepinenassimetrik – gomocerkaltiptedúzilgen.
Onıń ústińgibólimiishineomırtqabaǵanasınıń aqırǵı ushı jaylasqanbolıp, tómengibóliminiń tiykarı bolsakúshli ósip, keń tartqanqılshıqlı ostis ósimte-gipouraliya (37-súwret,2) laruslapturadı.