%zbekstan respublikasi a

Kerekli a`spablar ha`m reaktivler: 0,4n xromat angidrid eritpesi, difenilamin yaki fenilantranil indikatorı, 0,2n Mor duzı eritpesi, distillengen suw, pintset, analitik ta`rezi, farfor kesa, elekshe, shiyshe banka, konus ta`rizli kolba, byuretka, kishkene voronka yaki saat aynası, juwg`ısh, shiyshe tayaqsha.

Jumıstın` barısı: Analiz ushın tayarlang`an topıraq u`lgisinen analitik ta`rezide 0.1-0.5 g shamasıda (az shirindili topıraq bolsa u`lginin` mug`darı ko`birek, ko`p shirindili topıraq bolsa- azıraq) o`lshep alınadı ha`m 100 ml-lik konus ta`rizli kolbag`a salınadı. Usı kolba shtativke ornatılg`an byuretkadan 0.4 normal kaliy bixromat eritpesi menen ku`kirt kislotasının` aralaspasınan (1|1-qatnasında tayarlang`an) 10 ml quyıp aralastırıladı. Kolba awzına kishkene voronka qoyıp, termostata 150 <sup>0</sup>C temperaturada 20 minut dawamında uslanadı. Bul jerde topıraq quramındag`ı gumus ha`m xromat angidridi ortasında to`mendegishe raektsiya bolıp o`tedi, shirindi uglerodı CO₂-ge shekem okislenedi:

4CrO₃+6H₂SO₄+3C(gumus)→2Cr₂(SO₄)₃+6H₂O+3CO₂

2K₂Cr₂O₇+8H₂SO₄+3C(gumus)→2Cr₂(SO₄)₃+2K₂SO₄+8H₂O+3CO₂

Keyin kolba xana temperaturasına shekem suwıtıladı, kolba suwıtılg`annan keyin og`an shama menen 40-50ml shamasıda distillengen suw quyıladı. Kolbadag`ı eritpege 3-4 tamshı difenilamin yaki fenilantranil indikatorı tamızılıp shiyshe tayaqsha menen a`ste aralastırıladı eritpe toq fiolet tu`ske enedi. Kolbadag`ı eritpenin` ren`i ko`gis jasıl tu`ske engenge shekem 0.2n Mor duzı eritpesi menen titrlenedi. Bul jerdegi reaktsiyanı mına ten`leme menen ko`rsetiwge boladı:

K₂Cr₂O₇+6FeSO₄+7H₂SO₄→Cr₂(SO₄)₃+K₂SO₄+3Fe(SO₄)₃+7H₂O

Titrlew tamamlang`annan keyin, gumustı okislewge paydalanbag`an artıqmash bixromat kaliydin` mug`darın anıqlaw ushın jumsalg`an mor duzı eritpesinin` mug`darı esaplanadı. Bixromat kaliy menen mor duzı arasındag`ı qatnasıqtı biliw ushın 10ml bixromat kaliy eritpesi 50ml suw menen suyıltırılıp 3-4 tamshı difenilamin qosıladı ha`m 0.2n Mor duzı eritpesi menen titrlenedi (u`lgisiz anıqlama).

Analizdin` na`tiyjesi boyınsha topıraqtag`ı gumustın` mug`darı mına formulada esaplanadı.

_{ }

Bunda: x-topıraq quramındag`ı gumustın` mug`darı % esabında,

A-10ml sap 0,4n xromat angidritti titrlew ushın ketken 0,2n Mor duzı eritpesinin` mug`darı (onı geypara jag`dayda xolostoy dep te ataydı),

B-topıraq penen alıng`an eritpeni titrlewge sarıplang`an 0,2n Mor duzı eritpesi ml esabında,

T-Mor duzı eritpesinin` faktorı,

0,0010362- 1ml Mor duzı eritpesine tuwrı keletug`ın shirindinin` gramm mug`darı,

H-analizge alıng`an topıraq u`lgisinin` mug`darı grammda,

100-protsentke aylandırıw koeffitsenti,

K-absolyut qurg`aq topıraqqa aylandırıw koeffitsenti.