%zbekstan respublikasi a

ÓZBEKISTAN RESPUBLİKASI JOQARI HÁM ORTA ARNAWLI BİLİMLENDİRİW MİNİSTRLİGİ

BERDAQ ATINDAǴI QARAQALPAQ MÁMLEKETLIK UNIVERSITETI

Biologiya fakulteti

Ekologiya hám topiraqtaniw kafedrasi

“Tastiyiqlayman“ Oqıw isleri boyınsha prorektor ___________ dots. O. Dusenbaev 2020 jil «____» ___________

Topıraqtanıw hám agroximiya páninen laboratoriyalıq jumıslarǵa ko`rsetpe

Nókis – 2020

Texnika qa`wipsizligi ha`m laboratoriyada islew qag`ıydaları

Topıraqtanıw pa`ninen laboratoriyalıq jumıslardı baslawdan aldın studentler to`mendegi texnika qa`wipsizligi ha`m laboratoriyada islew qag`ıydalarına a`mel qılıwı kerek boladı.

-hesh waqıtta laboratoriyada bir o`zimiz islemesligimiz kerek, sebebi qandayda bir kewilsiz jag`day bolg`an waqıtta birinshi ja`rdem ko`rsetiw ushın janımızda adam kerek boladı.

-laboratoriyag`a kelgen waqıtta laboratoriyanın` ishinin` tazalag`ına itibar beriw kerek, sebebi stol u`stinde ayırım preparatlar yaki topıraqtın` shashılıp jatıwı, bul prepatarlardan ziyanlanıwımızg`a yaki shashılıp atırg`an topıraqtın` sebebinen analiz juwmag`ı nadurıs shıg`ıwına alıp keledi.

-laboratoriyada awqatlanıwg`a bolmaydı, laboratoriyalıq ıdıslardan suw yaki basqa ishimliklerdi ishiwde paydalanıwg`a bolmaydı.

-za`ha`rli zatlar yaki ku`shli kislotalar menen bolıp o`tetug`ın analizler tek morılı shkafta a`melge asırılıwı kerek.

-elektr a`spablar (qurg`atıwshı shkaf, mufel pechi, probirka qızdırg`ısh, elektron ta`rezi, elektron bılg`ag`ıshlar h.t.b) dan paydalang`anda ju`da` abaylı bolıw kerek. Olar jerge ulang`an ha`m bekkem ornatılg`an bolıwı kerek, ashıq toq o`tkizgishlerge, ha`m elektr maslamalarına tiyiwge bolmaydı.

-laboratoriyada jerge, stol u`stine suyıqlıqlardı yaki preparatlardı to`giwge ha`m shashıwg`a bolmaydı.

-reaktivlerdi qolg`a, terige, ju`zin`izge tiygiziwge bolmaydı, bunda za`ha`rleniw yaki kuyip qalıw qa`wipi payda boladı.

-ximikatları bar yaki burın bolg`an, juwılmag`an ıdıslardın` qaqpag`ın ashıp iyiskep ko`riwge yaki ishine u`n`iliwge bolmaydı. Bunda za`ha`rli yaki ku`ydirgish puwlardın` ta`sirinen ziyanlanıw mu`mkin.

-kontsentrlengen kislotalardı ha`m siltilerdi isletkende rezina qolg`aptı isletiw ham qorg`awshı ochkiden paydalanılıwı kerek.

-kislotalardı bir ıdıstan ekinshi ıdısqa quyıw waqıtında ku`ta` abaylı bolıwımız kerek, olardı a`sten ha`m abaylap aralastırıwımız ham bir birine qosıwımız kerek, sebebi olar qızıp ketip shashırawı ha`m bizdi ku`ydiriwi mu`mkin.

-kerosin, spirt, benzol yaki basqada jang`ısh zatlar jalınnan uzaqta saqlanıwı ha`m isletiliwi kerek.

-janıp turg`an spirtovka, gaz gorelkası ha`m elektr a`spabları qadag`alawsız qaldırılmawı kerek.

-laboratoriyada islep atırg`an student da`ri qutısı ha`m ot o`shirgishtin` qaysı jerde ekenligin biliwi sha`rt

-jumıs tamam bolg`annan keyin jumıs orını a`lbette ta`rtipke keltirilip, elektr a`spabları elektr tarmag`ınan ajıratılıp barlıq vodoprovod, gaz a`spablari o`shiriliwi kerek.