|
Texnika qáwipsizligi hám laboratoriyada islew qaǵıydaları
Topıraqtanıw páninen laboratoriyalıq jumıslardı baslawdan aldın studentler tómendegi texnika qáwipsizligi hám laboratoriyada islew qaǵıydalarına ámel qılıwı kerek boladı.
-hesh waqıtta laboratoriyada bir ózimiz islemesligimiz kerek, sebebi qandayda bir kewilsiz jaǵday bolǵan waqıtta birinshi járdem kórsetiw ushın janımızda adam kerek boladı.
-laboratoriyaǵa kelgen waqıtta laboratoriyanıń ishiniń tazalaǵına itibar beriw kerek, sebebi stol ústinde ayırım preparatlar yaki topıraqtıń shashılıp jatıwı, bul prepatarlardan ziyanlanıwımızǵa yaki shashılıp atırǵan topıraqtıń sebebinen analiz juwmaǵı nadurıs shıǵıwına alıp keledi.
-laboratoriyada awqatlanıwǵa bolmaydı, laboratoriyalıq ıdıslardan suw yaki basqa ishimliklerdi ishiwde paydalanıwǵa bolmaydı.
-záhárli zatlar yaki kúshli kislotalar menen bolıp ótetuǵın analizler tek morılı shkafta ámelge asırılıwı kerek.
-elektr áspablar (qurǵatıwshı shkaf, mufel pechi, probirka qızdırǵısh, elektron tárezi, elektron bılǵaǵıshlar h.t.b) dan paydalanǵanda júdá abaylı bolıw kerek. Olar jerge ulanǵan hám bekkem ornatılǵan bolıwı kerek, ashıq toq ótkizgishlerge, hám elektr maslamalarına tiyiwge bolmaydı.
-laboratoriyada jerge, stol ústine suyıqlıqlardı yaki preparatlardı tógiwge hám shashıwǵa bolmaydı.
-reaktivlerdi qolǵa, terige, júzińizge tiygiziwge bolmaydı, bunda záhárleniw yaki kuyip qalıw qáwipi payda boladı.
-ximikatları bar yaki burın bolǵan, juwılmaǵan ıdıslardıń qaqpaǵın ashıp iyiskep kóriwge yaki ishine úńiliwge bolmaydı. Bunda záhárli yaki kúydirgish puwlardıń tásirinen ziyanlanıw múmkin.
-kontsentrlengen kislotalardı hám siltilerdi isletkende rezina qolǵaptı isletiw ham qorǵawshı ochkiden paydalanılıwı kerek.
-kislotalardı bir ıdıstan ekinshi ıdısqa quyıw waqıtında kútá abaylı bolıwımız kerek, olardı ásten hám abaylap aralastırıwımız ham bir birine qosıwımız kerek, sebebi olar qızıp ketip shashırawı hám bizdi kúydiriwi múmkin.
-kerosin, spirt, benzol yaki basqada janǵısh zatlar jalınnan uzaqta saqlanıwı hám isletiliwi kerek.
-janıp turǵan spirtovka, gaz gorelkası hám elektr áspabları qadaǵalawsız qaldırılmawı kerek.
-laboratoriyada islep atırǵan student dári qutısı hám ot óshirgishtiń qaysı jerde ekenligin biliwi shárt
-jumıs tamam bolǵannan keyin jumıs orını álbette tártipke keltirilip, elektr áspabları elektr tarmaǵınan ajıratılıp barlıq vodoprovod, gaz áspablari óshiriliwi kerek.
1-laboratoriya: Topıraqtı analizge tayarlaw
Jumıstıń maqseti: Topıraqtıń quramı hám onıń qasiyetlerin anıqlaw dál laboratoriyalıq analizler járdeminde ámelge asırıladı. Topıraqtıń quramın hám onıń qasiyetlerin biliw ushın ol laboratoriyada analizleniwi tiyis. Topıraqtı analizlewden aldın onı analizge tayarlap alıw kerek boladı. Bul jumıs keyin ala analiz nátiyjesiniń tuwrı shıǵıwına hám topıraq haqqında anıq túsiniklerge iye bolıwǵa járdemlesedi. Analizge natuwrı tayarlanǵan topıraqlardan alınǵan juwmaq keyin ala analiz qánshelli sıpatlı alıp barılıwına qaramastan dúzetip bolmaytuǵın qáteshiliklerge alıp keledi hám bul topıraqlar haqqında natıwrı pikirdiń payda bolıwına sebepshi boladı.
Kerekli áspab ham úskeneler: farfor keli hám kelisap, tesiksheleri 1-0,25 mm bolǵan arnawlı eleksheler, topıraqtı jayıw ushın brezent, faner yaki karton qaǵazı, sızǵısh, qálem, dápter, ruchka, óshirgish.
Jumıstıń barısı: Daladan alıp kelingen hám laboratoriya sharayatında hawa námligine shekem keptililgen topıraqtan 1-2 kg átirapında alıp, iri kesekleri qol járdeminde maydalanadı, usı topıraqqa jat nárseleri (shiyshe, gerbish, gúze sınıqları, iri tamırlar, iri nasekomalar qaldıqları h.t.b) alıp taslanadı, olardıń salmaǵı óz aldına ólshenip alınadı. Topıraq ulgisi karton (faner yaki brezent) ústine 0,5-1,0 sm qalıńlıqta kvadrat formasında jayıladı. Sońınan kvartalaw metodı menen karton (faner yaki brezent) ústindegi topıraq úlgisi sızǵısh járdeminde teńdey etip tórt bólekke ajıratıladı.
Bunnan soń karton (faner yaki brezent) ústindegi topıraqtıń teńdey tórt bóleginen eki qarama qarsı bólimi alınıp qalǵanı burınǵı topıraq alıp kelingen ıdısqa qaytadan salınıp qoyıladı. Analiz ushın alınǵan topıraq laboratoriyalıq farfor keli ishine salınıp, rezina kiygizilgen kelisap yaki aǵash kelisap járdeminde abaylap eziledi, bunda topıraqtıń mexanikalık bóleksheleri maydalanıp ketpewi kerek. Bunnan soń maydalanǵan topıraǵımız diametri 1mm (shirindini anıqlaw ushın 0,25mm) elekten ótkeriledi.
Elekten ótkerilgen topıraq úlgisi karton (faner yaki brezent) ústine qol yaki sızǵısh járdeminde tegis etip jayıladı hám teńdey etip mayda kvadrat formasındaǵı bólekshelerge ajıratıladı. Sońınan shpatel yaki qasıqsha járdeminde hár bir kvadrattıń ishinen qasıqsha yaki shpateldiń ushı menen topıraq alınıp onıń salmaǵı 300-600 grammǵa jetkeriledi.
Bunday usıl menen alınǵan topıraq úlgisi shiyshe bankaǵa yaki karton karobkaǵa salınadı, ishine topıraq analiziniń atı, úlginiń alınǵan orını, kespe (razrez) nomeri, alınıw tereńligi, sáne, úlgi alıwshınıń familiyası, atı jazılıp, qolı qoyılıp etiketka salınadı, awızı bekkemlenip jabıladı, sırtına da tap usınday etip qaǵazǵa jazılıp shiyshe yaki karton karobka sırtına jabıstırıladı.
Bul ortasha úlgi bolıp esaplanadı, bunday etip saqlanǵan topıraqtıń qásiyetleri hám quramı ózgermeydi hámde keyingi topıraq analizleri ushın analitik úlgiler mine usı úlgiden alınadı.
Sorawlar
1.Topiraqdi analizge tayarlaw jollari?
2.Ortasha ulgi qanday tayarlanadi?
3.Topiraqdan ulgi aliw ushin qanday uskeneler kerek?
Do'stlaringiz bilan baham: |
