Shiyshe – qurami shiyshe payda уешцырш komponentler ( kremniy, bor, alyuminiy, fosfor, germany oksidleri ha’m basqalar) ha’m metallar Shiyshe

• Berdaq atindag’i Qaraqalpaq Ma’mleketlik Universitetinin’ Ximiya - texnologiya fakulteti Ximiyaliq - texnologiya bag’dari 2B - kurs studenti Maxsetbaev Nurlannin’ Uliwma ximiya texnologiyasi pa’ninen tayarlag’an prezentaciya jumisi

Tema: Shiyshe o’ndiriw texnologiyasi

• JOBA:

1. Shiyshe o’ndirisi ta’riyxi

• 2.Shiyshelerdin’ uliwma qa’siyetleri
• 3.Shiyshelerdin’ tu’rleri ha’m qollaniliwi
• 4.Shiyshelerdin’ aliniw texnologiyasi

Shiyshe – qurami shiyshe payda уешцырш komponentler ( kremniy, bor, alyuminiy, fosfor, germany oksidleri ha’m basqalar) ha’m metallar

• Shiyshe – qurami shiyshe payda уешцырш komponentler ( kremniy, bor, alyuminiy, fosfor, germany oksidleri ha’m basqalar) ha’m metallar
• ( litiy, kaliy, natriy, kalciy, magniy, qorg’asin ha’m basqalar ) din’ oksidlerinen ibarat aralaspani qizdiriw joli menen suyiqlastirip suwitiwdan payda bolg’an amorf mort material.
• Shiyshe bronza da’wirinde jaratilg’an dep esaplanadi. Shiyshe a’dette ha’r turli ren’ler menen ashiq yaki yarim ren’li organik emes qatti materialdur. Bul qattiliq mort, samal, jawin yaki quyashtin’ ta’sirine baylanisli.

Shama menen eramizdan alding’i 3000-jillarda bronza da’wiri jaratilg’an. Misir shiyshesi boncukleri Shama menen eramizdan 2500-jillarg’a shekem tuwri keledi. XV a’sirde Venedikde Cristallo dep atalg’an birinshi shaffaf shiyshe oylap tabildi. 1675-jilda shiyshe tokshalar Jorj Ravenskrift Venedik stakanina oksidli oksid qosip qorg’asinnin’ kristall aynasin jaratti. Bul kristall sjiyshee ayna 1902-jili 25-marttaa Irving Vt Colburn ta’repinenn payda etiledi.

Shama menen eramizdan alding’i 3000-jillarda bronza da’wiri jaratilg’an. Misir shiyshesi boncukleri Shama menen eramizdan 2500-jillarg’a shekem tuwri keledi. XV a’sirde Venedikde Cristallo dep atalg’an birinshi shaffaf shiyshe oylap tabildi. 1675-jilda shiyshe tokshalar Jorj Ravenskrift Venedik stakanina oksidli oksid qosip qorg’asinnin’ kristall aynasin jaratti. Bul kristall sjiyshee ayna 1902-jili 25-marttaa Irving Vt Colburn ta’repinenn payda etiledi.

Shiyshe - organikaliq emes izotrop zat. Strukturaliq jaqtan amorf , agregatliq halati boyinsha qatti zatlarg’a jatadi. Ximiyaliq quraminan ha’m qatiw temoeraturasinan g’a’rezsiz turde , shiyshe suyiq halattan shiyshee tarizli halatqa qaytimli o’yiw qa’biletin saqlag’an halda , qatti zatlardin’ fizika-mexanikaliq qa’siyetlerin

iyeleydi.

Qatti halatta shiyshe qadimgi reagentlerdin’ ha’m

atmosferaliq faltorlardin’ tasirine og’ada shidamli.

Shiyshelerdin’ uliwma qas’iyetleri

Shiyshenin’ tig’izlig’i onin’ ximiyaliq quramina baylanisli. Kvarcli shiyshenin’ tig’izlig’i kem bolip 22-kg\m . Borsilikatli shiysheler tig’izlig’I kem shiyshelerge kiredi. Quraminda qorg’asin, vismut, tantal oksidleri bar shiyshelerdin’ tig’izlig’i 75-kg\m ge jetedi.

• Shiyshenin’ tig’izlig’i onin’ ximiyaliq quramina baylanisli. Kvarcli shiyshenin’ tig’izlig’i kem bolip 22-kg\m . Borsilikatli shiysheler tig’izlig’I kem shiyshelerge kiredi. Quraminda qorg’asin, vismut, tantal oksidleri bar shiyshelerdin’ tig’izlig’i 75-kg\m ge jetedi.
• Shiyshenin’ jilliliq o’tkizgishligi og’ada az ha’m 0,0017-0,032 kal\(sm*s*grad*) yamasa 0,711 den
• 13,39 Vt\m*K ten’.
• Shiyshenin’ qattilig’i, basqa ko’plegen qa’siyetleri siyaqli, aralaspalardan g’a’rezli boladi. Moos shkalasi boyinsha ol 6-7 birl. quraydi., bul apatit penen kvarctin’ arasinda jatadi. Kvarcli ha’m kemsiltili borsilikatli shiyshe en’ qatti shiyshe bolip esaplanadi.

Qurilis shiysheleri
Qurilis shiysheleri
SHIYSHENIN’ TU’RLERI
Texnikaliq shiysheler

Shiyshelerdin’ aliniw texnologiyasi

• Shiyshelerdin’ aliniw texnologiyasi
• Ha’r qiyli komponentler aralaspasinan termikaliq process arqali birtekli eritpe aliw shiyshe pisiriw dep ataladi. Bunin’ ushin untaq yamasa granula tu’rindegi shixta vanna yamasa basqa pechlerge
• Salinip qizdiriladi ha’m na’tiyjede ol suyiw shiyshe halatina o’tedi.Shiyshe halatina o’tiw ulken temperaturaliq intervalda (40-1550 gr C )
• quramali fizika-ximiyaliq processler arqali a’melge asiriladi.