Ўзбекистон ва Қирғизистон: ўзаро муносабатлардаги мураккаб саҳифалар ёпилди ҳисоб

Ўзбекистон ва Қирғизистон: ўзаро муносабатлардаги мураккаб саҳифалар ёпилди ҳисоб

Қирғизистон ва Ўзбекистон экспертлари Марказий Осиёдаги икки томонлама муносабатларга бағишланган туркум интервьюларида ушбу икки мамлакат мураккааб ўзаро муносабатлар тарихидан сўнг кенг миқёсли ҳамкорлик дастурини амалга оширишга интилаётганини муҳокама қилади. Ўзаро иқтисодий манфаатлар савдо-сотиқ тез ўсишига олиб келган бўлса-да, ҳали чегаралар, транзит ва трасчегаравий дарёлар сувидан фойдаланиш билан боғлиқ мураккаб муаммоларни тартибга солиш керак бўлади.

Қирғизистон: Шерадил Бақтигулов – мустақил эксперт
Ўзбекистон: Элдор Ёқубов – Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатияси университетиннг халқаро муносабатлар кафедраси мудири


Ўзбекистон билан Қирғизистон муносабатларида турли даврлар ва мураккаб саҳифалар бўлди. Бугунги кунда ўзбек-қирғиз муносабатларини қандай тавсифлаш мумкин?
Шерадил Бақтигулов:Қирғиз-ўзбек муносабатлари ҳақида гап кетганда, мамлакатлар ўртасидаги муносабатларнинг “совиш” даври икки халқ ўртасидаги эмас, мамлакатлар раҳбарлари ўртасидаги муносабатлар билан билан боғлиқ бўлганига эътибор қаратиш зарур. Икки мамлакат халқлари ўртасида илиқ ва дўстона муносабатлар сақланиб қолди. Раҳбарлар ўртасида ҳамкорлик масалаларида баҳслар бўлиши мумкин, халқлар эса ҳамкорлик қилиши зарур. Бундай ўзига хослик тарих, маданий ва маънавий қадриятлар, ҳамкорлик, ўзаро ҳармат ва яхши қўшничиликнинг кўп асрлик анъаналари билан характерланади. Шунинг учун Қирғизистон билан Ўзбекистон ўртасидаги ўзаро муносабатларнинг мустаҳкам пойдевори бор.
Муносабатларни стратегик шериклик даражасига олиб чиқиш ўзаро ишончни мустаҳкамлаш учун комплекс чоралар кўриш бўйича Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев ташаббус кўрсатди. 1996 йил 24 декабрда имзоланган “Абадий дўстлик тўғрисидаги шартнома” ва 2017 йил 5 октябрда қўл қўйилган “Стратегик шериклик, дўстлик, яхши қўшничилик ва ишончни мустаҳкамлаш тўғрисидаги декларация” Қирғизистон билан Ўзбекистон ўртасидаги муносабатларга мустаҳкам пойдевор қўйган асосий ҳужжатлар бўлган эди. Ушбу ҳужжатларда икки томонлама ҳамкорликнинг асосий принциплари: мустақиллик ва давлат суверенитетини ўзаро ҳурмат қилиш, тенгҳуқуқлилик, бир-бирининг ички ишларига аралашмаслик ва энг муҳими – ҳам давлат даражасида, ҳам хўжалик юритувчи субъектлар даражасида ўзаро манфаатли ҳамкорликка асосланган иқтисодий алоқаларни ўрнатишга икки томонлама интилиш мустаҳкамлаб қўйилган. Бундай ёндашув ҳамкорликнинг кенг қамровли дастурини амалга ошириш имконини берди.