Ўзбекистон респуликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги термиз давлат университети

Оёқ юзининг ички қисми билан тепиш «ўртача» ва «узун» узатишларда, дарвозанинг узунасига «ўқдек» беришлар ва ҳамма масофалардан нишонга тепиш пайтида қўлланилади (5-расм).
Мазкур тепишни бажаришда тўп ва нишонга нисбатан 45° ҳосил қилиб югуриб келинади. Йўл қўйиш мумкин бўлган хусусий четланишлар 30° дан 60° гача бўлиши мумкин. Бунда зарба берувчи оёғининг орқага тортилиши максимал даражага яқин бўлади. Тиззаси сал букилган таянч оёқ кафтининг ташқи қисми (оёқ тагининг ташқи чети) эрга қўйилади. Гавда таянч оёқ томонга сал энгашади. Тепиш ҳаракати сонни букишдан бошланиб, болдирни кескин ёзиб юбориш билан тугайди. Оёқ учи пастга чўзилган, оёқ таранг бўлади. Зарба пайтида тўп билан тизза бўғимини бирлаштириб турувчи шартли ўқ фронтал текисликда оғиброқ туради. Ана шу шарт, шунингдек зарбани тўпнинг ўрта қисмига бериш натижасида тўп паст траектория бўйлаб учади. Оёқ юзининг ўрта қисми билан тепишни бажариш кўп жиҳатдан оёқ ички қисми билан тепишга ўхшайди, лекин уни бажариш деталлари бир оз фарқ қилади.
Югуриб келиш чизиғи, тўп ва нишон тахминан бир чизиқда бўлади. Оёқни орқага. тортиш ҳам, зарба бериш ҳаракати ҳам қатъиян сагиттал текисликда (олдинга-орқага йўналишида) бажарилади. Таянч оёқнинг товони тўпнинг ён томонига қўйилади — бунда оёқ билан тўп бараварлашади. Тепиш ҳаракати давомида тўп таянч оёқ кафти товонидан юмалаб учига кўтарилади. Тўп билан тизза бўғимини бирлаштириб турувчи шартли ўқ зарба пайтида қатъиян вертикал бўлади. Бу ҳолат суриб бориш вақтида сақланиб қолади.
Тўп билан оёқнинг тўқнашиш сатҳи каттагина экани зарба беришни анчагина аниқ бажариш имконини беради. Югуриб келиш, оёқни орқага тортиш ва тепиш бир текисликда бажарилгани* учун ҳаракат системаси биомеханика жиҳатидан кераклигича ишлатилади ҳамда бошқа усуллардагига нисбатан каттароқ куч билан тепилади. Бироқ, оёқ юзининг ўрта қисми билан тепилганда оёқ учи максимал даражада пастга тортилган бўлишинн ёдда тутиш керак. Бунинг натижасида оёқ кафти эрга тегиб кетиб, оёқ оғриши ва лат эйиши мумкин. Бу эса эҳтиёт тормозла-ниш оқибатида кўпинча ҳаракат амплитудаси ўзгаришига, зарба кучи камайишига, унинг самарадорлиги пасайиб кетишига олиб келиши мумкин.