‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

kiritadi.

  Bunda 

o'quvchining

  asosiy  vazifasi  o‘qituvchi  muloha- 

zalarining  mantiqiga  ergashish,  bayon  qilinayotgan  mazmunni 

tushunish, eslab qolish va 

keyinchalik 

o'rganilgan materialni qayta 

gapirib  bera  olishdan  iborat  bo‘ladi.  Uning  fikri  o‘qituvchi 

mulohazalarining tizimiga qanchalik  yaqin bo‘lsa,  o‘quv materia- 

lini o‘rganishning tavsiya etilgan 

yo ‘li 

shunchalik ishonchli bo‘ladi.

I

151

---

0 ‘quvchining asosiy vazifasi -  o‘qituvchining gaplarini tinglash va 

ulami tushunib olishdir.

Ikkinchi guruhga o‘qishning voilari: mashqlar, mustaqil, labo- 

ratoriya,  amaliy  va  nazorat  ishlar  kiradi.  0 4quvchi  faoliyatining 

xarakteri  tavsiya  etilgan  metodning  samaradorligini  belgilaydi. 

0 ‘qituvchinig roli bolalaming o‘qishiga mohirona rahbarlik qilish- 

dan iborat boiadi.

Tasniflashning  shunday turlari ham  mavjudki,  ular da o‘qitish 

metodlari  o‘qishning  tegishli  metodlariga:  axborot,  umumlash- 

tirish,  ijrochilik,  tushuntirish,  reproduktiv,  instruktiv,  amaliy  va 

mahsulli amaliy, tushuntirish da’vat va qisman izlanishli, undovchi 

va izlanish tarziga mos keladi (M.I. Maxmutov).

Amalda  o‘qitish  metodlarini  tasniflashga  bilimlar  manbayi 

mantiqan  asoslar  bo‘yicha  (N.M.  Verzilin),  bilimlar  manbayi  va 

o'quvchilarning  o‘quv  faoliyatidagi  mustaqillik  darajasi  bo‘yicha 

(A.N. Aleksyuk, I.D. Zverov va boshqalar) baravar yondashish eng 

ko‘p uehraydi.

S.G.Shapovalenko  metodlarning  to‘rt  jihatini:  mantiqiy- 

mazmuniy, protsessual va tashkiliy  boshqarilishi jihatlarini  ко‘rib 

chiqadi.

Metodlami  tasniflash  muammosiga  turlicha  qarashlar  ular 

haqidagi bilimlar tabaqalanishi va birlashishining tabiiy jarayonini 

aks ettiradi.