Ўзбeкистон рeспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Клиник манзараси
. 
Янги туғилган чақалоқнинг транзитор тахипноэси қуйидагилар билан 
намоѐн бўлади: 
– ҳаѐтнинг биринчи дақиқаларидан бошланган ҳансираш (дақиқада 60 дан 
ортиқ ҳаракатлар); 
– нафас олиш ва гемодинамик издан чиқишларнинг ошиб бориши; 
– бочкасимон кўкрак қафаси; 
– 12 соатдан кейин клиник кўринишлар ифодаланганлининг камайиши. 
Касалликнинг давомийлиги бир кунгача, аммо нафас бузилишлари 2–4 
кунгача давом этиши мумкин. 
Рентгенограммада бой томир расми, кучайган шаффофлик, диафрагма 
гумбазининг яссилиги аниқланади. 
Даволаш
. 
Даволаш ҳарорат тартибини таъминлашга, трахеобронхиал дарахтнинг 
санациясини 
ва 
оксигенотерапияни 
ўтказишга, 
сийдик 
ҳайдовчи 
препаратларни тайинлашга, инфузион терапия ўтказилиш ҳолатларида эса 
унинг ҳажмини чеклашга қаратилган. 
Нафас олиш бузилишларининг диагностикаси. 
Янги туғилган чақалоқдаги нафас олиш бузилишларини ташхислаш 
қуйидаги босқичлардан иборат. 
Гестация муддати, ҳомиладорлик ва туғруқ кечиши, хавф омиллари 
мажудлиги РДС ривожланиш эҳтимолини башоратлаш. 
Пренатал ташхислаш, қуйидагилардан иборат: 
– ҳомила атрофи суюқлигида лецитин ва сфингомиелин, шунингдек 
фосфотидилглицеролнинг таркибини ва нисбатини аниқлашдан: 
– лецитин даражаси 5 мг/л дан ортиқ бўлса, РДС жуда кам учрайди (3:1); 

---

336 
– лецитин ва сфингомиелиннинг нисбати 3:1 дан ошганда, синдром 
эҳтимоллиги 2% ни ташкил қилади; 
– лецитин ва сфингомиелиннинг нисбати 2 дан кам бўлса, лекин 1 дан кўп 
бўлса, РДС эҳтимоллиги 50% ни ташкил қилади; 
– лецитин ва сфингомиелин нисбатида нафас бузилишлари хавфи камроқ ва 
75% ни ташкил қилади; 
– ўпкаларнинг сурфактант тизими етуклигини тавсифловчи ҳомила атрофи 
суюқлиги билан «кўпик тестини» ѐки Клеменс тестини ўтказиш. «Кўпик 
тести»ни ўтказиш учун диаметри 1 см бўлган найчага 0,5 мл ҳомила атрофи 
суюқлиги ва 0,5 мл 95% этил спирти олинади ва 15 с давомида фаол 
силкитилади. Натижада, ўрганилаѐтган материалнинг юзасида пуфакчалар 
пайдо бўлади. 15 дақиқадан сўнг, сақланиб қолган пуфакчалар сонига ва 
пробирка юзасида ѐпиқ ҳалқанинг борлиги бўйича натижа баҳоланади. Тест 
ижобий (++++) – РДС хавфи 4%, кучсиз мусбат (++) – 20% ва салбий бўлиши 
мумкин, бу 60% ҳолларда нафас олиш бузулишлари ривожланиш 
эҳтимолини кўрсатади; 
– олов рангли ҳужайраларни санаш билан ўтказиладиган цитологик 
диагностика усули. Тадқиқот учун 1 мл ҳомила атрофи суюқлиги ва 1 мл 
0,1% ли нил кўки олинади, у липидлар сақловчи ҳужайраларни олов рангга 
бўяйди. Агар уларнинг сони 20% дан ошса, тест ижобий, 15–20% бўлганда 
тест суст ижобий бўлади, агар олов ранг ҳужайралар сони 15% дан кам бўлса, 
тест салбий; 
– ултратовуш текшируви. 
Постнатал диагностика, шу жумладан: 
– анамнез тўплаш; 
– клиник манзарани баҳолаш; 
– ошқозон ѐки трахеобронхиал таркибда «кўпик тести» ѐки Клеменс 
синамасини ўтказиш; 
– рентгенограмма. 

---

337