Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги в. И. Зуев, О. Қодирхўжаев, М. М. Адилов, У. И. Акрамов сабзавотчилик ва полизчилик

Уруғчилик. Бошпиёз уруғчилигида биринчи-йили оналик пиёз етиштирилиб, иккинчи-йили ундан уруғ олинади. Оналик пиёзни етиштиришдаги деҳқончилик тадбирлари озиқ-овқат учун пиёз етиштиришдаги сингаридир.
Кўпайтириш мақсадида нав учун типик бўлган яхши пишган қуриқ тиғиз пўстлоқли йирик ва ўртача ўлчамли пиёз танлаб олинади. Улар кузда экилади ёки баҳоргача қуриқ омборларда сўриларда, 15-20 см қалинликда 2-3 остида ҳамда 70-80% ҳаво намлигида сақланади.
Уруғлик пиёз экиладиган пайкалга кузги шудгор олдидан чириган гўнг ёки гектарига 3-5 тс суперфосфат ва 2-3 тс калий тузи берилади. Баҳорги бороналаш пайтида гектарига 1-1,5 тс аммиакли селитра солинади.
Баҳорда экиладиган бошпиёзнинг бўғизи этлик қавати учигача кесиб ташланади. Кузда экиладиганини кесилмасдан экилади ва кузги совуқ бошлангаунча томир отиб улгуради, эрта баҳорда ўса бошлайди. Кузда экилган пиёз уруғи баҳорда экиладиганига нисбатан 15-20 кун олдин етилади. Бошпиёз кузда экилса, маҳсулотдорлик юқори бўлади, бироқ уни сақланишига қараб саралаб бўлмайди. Шунинг учун уруғлик пиёз асосан баҳордафевралнинг охирлари мартнинг бошларида экилади.
Уруғлик пиёзни экишда ҳимояланган кенглик очиқ жойда 2 км, ҳимоя қилинган ерда эса 600 м бўлиши керак. Пиёз қатор оралари 70×15-20 см схемада экилади. Бошпиёз 4-5 см қалинликда тупроқ билан кўмилади. Бошпиёзни экиш миқдори гектарига 4-8 тс. Бошпиёзни кўчат экувчи машиналар ёрдамида экиш мумкин.
Уруғдан етиштириладиган пиёз 5-7 марта суғорилади, 3-4 марта култиватсия қилинади. Механизмлар ёрдамида 2 марта чопиқ ўтказилади. 2 марта озиқлантириб, гул ўзаги маҳсулот бўлиши охирида гектарига 1 тс аммиакли селитра, 1,2-1,5 тс суперфосфат берилади.
Уруғ июннинг охири-июлнинг бошларида нотекис ҳолда пишиб етилади. Шу боисдан у 2-3 марта йиғиб олинади. Пишган уруғ бошлари гул ўзагининг юқори қисмидан 20-30 см узунликда ёки бутун ўзаги билан кесиб олинади, сўнгра уларни хирмон қилиб қуритилади ва етилтирилади.
Уруғ Одатдаги янчгичларда ёки комбайнларда икки марта ўтказилиб янчилади Уруғ “ОВА-1”, “Петкусгигант”, К-531/1, “Петкусселектра” К-218/1, пневматикстолларда ва колонкаларда тозаланади ҳамда сараланади. Ўртача уруғ маҳсулотдорлиги гектарига 3-4 тс.
№ 15 АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ