Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги о'рта махсус, касб-ҳунар таълими маркази

Патологоанатомик ўзгаришлар. Қорин бўшлиғида асситли суюқлик тўпланган. Ичаклар яллиғланган, гелминтлар тўплан- ган жойидаги ичак деворлари юпқалашган, оқарган, силлиқ ва тезда йиртилади. Жигар оқарган, бўшашган. Буйраклар қон билан тўл- ган, ўт пуфаги катталашган. Гистологик текширилганида ўт пу- фаги эпителийсининг дескваматсия ҳолати, ичак шиллиқ пардаси ворсинкалари емирилган бўлади ҳамда турли атрофик ва деструктив ўзгаришлар кузатилади.
Ташхис комплекс усулда: эпизоотологик маълумотлар ино- батга олиниши керак, касалликнинг клиник белгиларига қараб ҳамда балиқларни гелминтологик текширув натижаларига асосланиб қўйилади. Текшириш учун ҳар бир ҳовуздан камида 20—25 та чавоқ, шу йилгилар ва бир ёшгача бўлган балиқлар, икки ёшдаги балиқлардан 10—15 экземпляр намуна олинади ва паразитологик ёриб кўриб, ботриосефалозларни топиб ташхис қўйилади.
Яширин паразит ташувчиларни аниқлаш мақсадида биотек- шириш қўйилади. Бунинг учун катта ёшдаги балиқлар боқи- лаётган сув ҳовузларига икки ҳафталик чавоқлар ўтказилади, 2— 3 ҳафта ўтгач уларни ушлаб текширилади ва ташхис қўйилади.
Олдини олиш ва қарши курашиш. Носоғлом хўжаликларда комплекс ветеринария-санитария ва даволаш тадбирлари ўтказилади.
Бунинг учун қуйидагиларни амалга ошириш зарур: сув ҳавза- ларини қўзғатувчининг кириб қолишидан муҳофаза қилиш, касал- ликни йўқотиш, бунинг учун, балиқларни режа асосида гелминт- сизлантириб бориш. Гелминтсизлантириш учун даволовчи озиқа — сипринотсестин (таркибида 1% фенасал мавжуд) препарати гуруҳ усулида берилади. Балиқларни бир озиқлантириш учун даволовчи озиқа миқдорини (дозасини) сувнинг ҳарорати ва балиқ ёшига қараб қуйидаги формула бўйича аниқланади:
Х=АБC/100;
Х — сипринотсестиннинг зарурий миқдори, кг; А — бир бош балиқнинг ўртача оғирлиги, кг; Б — сув ҳавзасидаги балиқлар сони, экз; C — балиқ массасига нисбатан сипринотсестиннинг талаб қилинадиган миқдори маълум сув ҳароратида, фоиз (%) ҳисобида.
6-жадвал
Бир гуруҳ балиқларга сипринотсестиннинг тахминий миқдори