Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номли ўзбекистон

б) Ишлаб чиқариш кооперативлари 
Ишлаб чиқариш кооперативи хўжалик ширкати каби шахсларнинг ҳамда уларнинг мулк 
билан қўшиладиган пай бадалларини ихтиёрий бирлашмаси бўлиб, унда унинг аъзоларини 
кооператив фаолиятида шахсан иштирок этиши талаб этилади. Ишлаб чиқариш кооперативида 
аъзоларнинг шахсий меҳнати билан иштирок этиши кооперативнинг асосий белгиси бўлиб 
ҳисобланади. Агарда кооперативнинг уставида бошқача тартиб белгиланган бўлмаса, даромад ҳам 
айнан аъзоларнинг қилган меҳнатига мувофиқ тақсимланади. Чунки, хўжалик жамиятидан фарқли 
равишда ишлаб чиқариш кооперативида биринчи ўринда капитал эмас, балки меҳнат туради. 
в) Хўжалик ширкати 
Хўжалик ширкатининг хўжалик жамиятларидан фарқи шундаки, ширкат шахсларнинг 
бирлашувини ҳамда уларни ширкат фаолиятида фаол иштирокини талаб қилса, хўжалик 
жамиятларида маблағ (капитал) бирлаштирилади ва унда иштирокчиларнинг жамият фаолиятида 
шахсан иштироки талаб қилинмайди. Уларнинг ҳуқуқий мавқеларини белгилаб беришда қонун 
чиқарувчи айнан мана шу тамойилга асосланган. 
Тўлиқ ширкат
Фуқаролик кодекси ҳамда “Хўжалик ширкатлари тўғрисида”ги Қонунга 
мувофиқ юридик шахс ҳисобланади. 
Хўжалик ширкати тўлиқ ширкат бўлишлиги учун, унинг иштирокчилари ўз ўрталарида 
тузилган шартномага мувофиқ ширкат номидан тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланишлари 
ҳамда унинг мажбуриятлари бўйича ўзларига қарашли бутун мол-мулки билан жавоб беришлари 
лозим. Тўлиқ ширкатнинг ҳолати иштирокчиларнинг сони унча кўп бўлмаган тижорат 
ташкилотларига кўпроқ мос келади. 
Ширкат номидан тадбиркорлик фаолиятини амалга оширадиган ҳамда ширкатнинг 
мажбуриятлари бўйича ўзларининг бутун мол-мулклари билан жавоб берадиган иштирокчилар 
(тўлиқ шериклар) билан бир қаторда ширкат фаолияти билан боғлиқ зарар учун ўзлари қўшган 
ҳиссалар доирасида жавобгар бўладиган ҳамда ширкат томонидан тадбиркорлик фаолиятини 
амалга оширишда қатнашмай-диган бир ёки бир неча иштирокчилар (ҳисса қўшувчи, 
коммандитчи) мавжуд бўлса, бундай ширкат коммандит ширкат ҳисобланади.