Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги м. Шарипов, Д. Файзихўжаева

жа-
вобни кидириш соҳаси, 
деб аталади.
Мантикда жавобнинг бир қанча турлари: бевосита 
(тугри) ва билвосита жавоблар, тўлиқ ва тўликсиз 
жавоблар, чин ва хато жавоблар, қисқа ва батафсил 
жавоблар, аниқ ва ноаниқ жавоблар ажратилади.
Бевосита (тўғри) жавоб 
- саволда кўрсатилган номаъ­
лум соҳага тааллукли мулохазалар тўпламидан иборат. 
М асалан, «Узбекистон Республикаси Конституцияси 
(Асосий қонуни) қачон қабул қилинган?» деган саволга 
«Ў збекистон Республикаси Конституцияси (Асосий 
қонуни) 1992 йил 8 декабрда кабул килинган», деб берилган 
жавоб бевосита жавоб ҳисобланади.
Билвосита жавоб 
- жавобни кддириш соҳасидан четга 
чикиб, кушимча маълумотларга мурожаат килиш асосида 
ҳосил килинадиган мулоҳазалар тўпламидан иборат бўлиб, 
бевосита (тўгри) жавоб улардан хулоса чиқариш йўли би­
лан хосил килинади. Масалан, «Мантик фалсафий фан- 
ми?» деган саволга «Мантик тафаккурнинг шакллари ва 
конунларини ўрганувчи фан» деб бериладиган жавоб 
билвосита жавоб бўлади.
Тўлиқ ва тўлиқсиз жавоблар жавобда бериладиган маълу­
мотлар микдори бўйича фарк килинади. 
Тўлиқ жавоб 
- ўзида 
саволнинг барча элементлари (қисмлари) ҳақида маълумот­
ларни мужассамлаштирган мулохазалар тўпламидир, «Узбе­
кистон Республикаси Мадхиясини ким ёзган?» деган саволга 
«Узбекистон Республикаси Мадҳияси матнини А.Орипов ёз­
ган, унинг мусиқасини эса, М. Бурхонов ёзган», деб берилган 
жавоб тўлиқ жавоб бўлади. 
Тўлиқсиз жавоб 
- саволни таш­
кил этувчи элементларнинг бир кисми ҳақвдагина маълумот­
ни ифода этган мулохазалардан иборат. Масалан, «Жамиятни 
демократиялашнинг моҳияти нимада?» деб кўйилган саволга 
«Жамиятни демократиялаш халкнинг давлатни бошқаришда 
иштирок этишини тақозо этади», деб берилган жавоб тўликсиз 
бўлади, чунки увда жамиятни демократиялаштиришнинг бошкд 
мезонлари хакида маълумотлар йўқ.
Мантикий қиймати бўйича, яъни борликка муносабатига 
кўра чин ва хато жавоблар фарк килиниши мумкин. Агар 
жавобда ифодаланган фикр-мулоҳазалар борликка мувофиқ 
келса, уни адекват ҳодда акс эттирса, у 
чин жавоб 
ва аксин-

---

ча, борлиққа мувофик келмаса, адекват тарзда акс эттирма- 
са, у 
хато жавоб 
булади. Масалан, «Тиб конунлари» асарининг 
муаллифи ким?» деб берилган саволга «Тиб қонунлари» 
асарининг муаллифи Ибн Синодир», деб берилган жавоб -
чин, «Тиб конунлари» асарининг муаллифи Ар-Розийдир», 
деб берилган жавоб эса хато хисобланади.
Грамматик шаклига кўра, жавоблар қисқа ёки батафсил 
булади.