Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик иқтисодиёт

2 

k h (Р
пл
 – Р
с
) 
Q = -------------------------

 l n r
к 
/ r
с 
бу ерда h – қатлам қалинлиги: Р
пл
– контурдаги қатлам босим: Р
с
– 
маҳсулдор қатлам қудуқ деворларидаги босим (қудуқ туби босими): 
r
к
- 
қудуқни таъминлаш чегарасининг радиуси: 
 r
с 
– қудуқ радиуси. 
Rh 
-----

 
катталигини қатламни гидроўтказувчанлиги деб аташ қабул қилинган. 
(1.10) формуладан бир фазали суюқлик учун ўтказувчанлик қуйидагича 
топилади:
Q 

 l
n
r
к 
/ r
c
k = -----------------------
2 

 h (P
пл
 – Р
с
) 
Шунингдек ўтказувчанлик радиал сизишда газ учун: 

2
 Q l
n
r
к 
/ r
c
k = -----------------------
2 

 h (P
2
пл
 – Р
с 
2
 
Нефтъ ва газ конларининг маҳсулдор қатламларида доимо 2 та
(нефтъ+сув: газ+сув) Нефтъ+газ ёки учта (нефтъ+газ+сув) фазалари мавжуд. 
Тоғ жинсларининг ўтказувчанлиги сизиш жараёнида икки ёки уч фазали 
суюқликни ҳар қандайи учун унинг мутлоқ ўтказувчанлигидан кичикдир. 
Шунинг учун ҳам мутлоқ ўтказувчанликдан ташқари фазали ва нисбий 
ўтказувчанлик тушунчаларидан фойдаланилади. Фазали ўтказувчанлик деб 
ғовакларда кўп фазали система бўлган вақтда шу суюқлик учун жинси 
ўтказувчанлиги тушунилади. 
Коллекторнинг нисбий ўтказувчанлиги деб фазали ўтказувчанликни 
мутлоқ ўтказувчанликка нисбати тушунилади. Фазали ва нисбий ўтказувчанлик 

---

турли фазалар учун сув-нефтъ ва газга тўйинган коллекторни, суюқликни 
физик ва физик-кимёвий хоссаларига ва коллекторларига боғлиқ. Масалан, агар 
жинсни бир қисми сувга тўйинган бўлса, нефтъ ёки газ учун ўтказувчанлиги 
камаяди, қанча сувга тўйиниш кўп бўлса шунча ўтказувчанлик камаяди. 2-
расмда қумни нисбий ўтказувчанлиги нефтъ ва сув учун ғовак муҳитни сувга 
тўйинганлигига боғлиқлик графиги кўрсатилган.