Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик иқтисодиёт

2.2-расм. Ғовак муҳитни сувга тўйинганлигига боғлиқ бўлган сув (2) 
ва нефтъ (1) учун қумни нисбий ўтказувчанлиги. 
Назорат саволлари: 
1.
Маҳсулдор қатлам нечта усул билан очилади? 
2.
Маҳсулдор қатлам очиш усулини танлашда нимага эътибор бериш керак? 
3.
Маҳсулдор қатламни очищда бурғилаш эритмасининг таъсири қандай 
бўлади? 

---

3-Маъруза. Маҳсулдор қатламни очиш ҳақида тушунча.
Режа: 
3.1. Маҳсулдор қатламларни очиш усуллари. 
3.2. Маҳсулдор қатламларни очиш учун бурғилаш эритмасини танлаш. 
3.3. Маҳсулдор қатламни бирламчи очиш технологияси. Маҳсулдор уюмга 
«кириш» усуллари. 
3.4. Кириш усулларининг қулайлиги ва ноқулайлиги. 
3.1. Маҳсулдор қатламларни очиш усуллари. 
Қудуқларни бурғилаш жараёнини энг асосий сўнги ва маъсулятли 
босқичлардан бири бу маҳсулдор қатламни очишдир. 
Маҳсулдор қатламни очишни иккита энг асосий усулини кўриб чиқамиз: 
1.
Қудуқдаги босим қатлам босимидан юқори 
Р
с
 

Р
пл
бўлганда қатламни 
очиш; 
2.
Қудуқдаги босим ва қатлам босими тенг бўлганда ва 
Р
з
 

Р
пл 
бўлганида, 
бунда қатламга депрессия ҳосил қилинади: 
 

Р
2
 = Р
к
-Р
з
, 
Бу ерда: Р
к 
- контурдаги флюидлар босими. Биринчи усулда бурғилаш 
жараёнида қатламда нефтъ, газ, сув пайдо бўлишларининг олди олинади. 
Иккинчи усул билан қатламни очишда нефтъ, газ, сув пайдо бўлишлари 
кузатилиши мумкин. 
Бундай ҳолларда қатлам босими
Р
з 

Р
пл