Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим маркази низомий номидаги

3 ойлиги
3 ойлик чақалоқ товуш келаётган томонни тўла ишонч билан изланишни бошлайди. Эндиликда у нафақат унга мурожаат қилинган ота-онаси нигоҳини топа олади, балки ўзаро гаплашаётган катталарнинг томонига боши билан қайрилиб кулади. Мана шу пайтдан бошлаб чақалоқнинг атроф-олам билан алоқаси сезиларли даражада кенгаяр экан. Уйғок холатдаги чакалок кизикиш билан ташки оламнинг турли овоз ва шовкинларини тинглаб,унга турли хил реагироватъ килади. Баланд ёкимсиз товушлар одатда чакалокни куркитиб,уни чучитади,баъзан эса ийғлашни бошлайди. Хушчакчак мусикали инструментларнинг овозига,одам овозига,чакалок жуда катта кизикиш,диккатлик билан тинглайди ва кувонади.


Курув идроки
Чақалоқ катталар қулида, вертикал холатда бошини 180⁰ бурган холда уйинчоқни 30-40 секунд давомида кузата олиши мумкин. У харакатсиз,харакатли уйинчоқ ва предметларни фаол кузатишни бошдайди. Лекин куз координацияларининг харакати хали сустдир. Айниқса хавода осон, енгил харакатланаётган предметлар уни қизиқтира олади. Мухими шундаки, ўйинчоқ ўзида бир неча аниқ, тушунарли деталларнинг бўлишидадир. Ўйинчоқ орасидаги идеал масофа бу 30-50 см дир. Кўпинча уларга юмалоқ предметлар, ранглардан эса қизил ранг ёқади чунки хали ички ривожланиш давриданоқ бу ранг уларга танишдир. Бу ёшда кўзнинг ғилайлашуви чақалоқларга хос бўлган ҳолатдир. 3 ойлигидан бошлаб чақалоқ катталар билан мулоқот ўрнатиш учун ўзи нигохи билан излашни бошлайди. У инсонга узоқ, давомли диққат билан қарайди ва жилмаяди. Бу ёшда чақалоқлар хеч қанақа қийинчиликларсизоила аьзоларини таний олади.


Сезги
Бу даврда қўлларнинг ҳаракати асосий ҳисобланади. Бу даврда чақалоқ турли хил катталикдаги предметларни ўрганишни бошлайди. Илгари улар предметларни нигоҳи билан кузатишган бўлса эндиликда эса, улар бу предметларни амалий равишда сезгилар орқали уларнинг оғирлиги, кўриниши, формасини сенсор тасаввурлари орқали йиғар экан. Айниқса мана шу тасаввур таассуротлар уларнинг атроф-оламни тўлақонли англашга замин яратар экан.