Ўзбекистон республикаси олий таълим ва ўрта махсус таълим вазирлиги

7 
 
уларни қайта ишлаш маҳсулотларининг физик-механик кўрсаткичларини 
аниқлаш: ҳажмий оғирлик, уруғларнинг ўлчамлари, абсолют оғирлиги. Ички 
ишқаланиш коэффициенти (уюм табиий бурчаги), ташқи ишқаланиш 
коэффициенти, уруғларнинг аэроцинамик кўрсаткичлари, уруғларнинг 
нисбий зичлиги. Мойли уруғларлан намуна олиш ва қисқартириш. 
Уруғларнинг нафас олиш тезлигини аниқлаш. Айни тадқиқот усулларини 
амалга ошириш ускуна ва қурилмалари.
Мойли уруғлар ва маҳсулотлар сифатини аниқлашда иноовацион, 
замонавий 
технологиялар 
ва 
ускуналардан 
фойдаланиш 
орқали 
самарадорликни оширишнинг чора-тадбирлари.
1.10. Озиқ-овқат саноатининг мойли чиқитлари. Бу гуруҳ мойли 
хомашё олиш туғрисида умумий тушунча. Хомашё заҳиралари. Бошоқлилар 
(буғдой, арпа, шоли, сули маккажўхори). Кориандралилар чиқитлари. Мева 
данаклари (ўрик, шафтоли, олхўри, олча, бодом). Узум, помидор, тарвуз, 
тамаки, чой уруғи. Уларни олиш усуллари. Кимёвий таркиби ва физик-
кимёвий хусусиятлари. Липидлар ва ёғсизлантирилган чиқитнинг тавсифи.
Ёғли хомашёларни қайта ишлаш маҳсулотларининг халқ хўжалигида 
ишлатилиши. Ёғ-мой корхоналарини иқтисодий барқарорлигини таъминлаш, 
импорт маҳсулотлари ўрнини босиш, маҳсулот ассортименнтини 
оширишнинг иқтисодий инқирозга қарши белгиланган режалардан келиб 
чиққан ҳолдаги йўналишлари. Маҳаллий хомашёлардан фойдаланиш ва 
корхоналар технологияларини модернизациялаш масалалари. 
 
2-қисм. Ўсимлик мойлари ишлаб чиқариш технологияси
 
2.1. Мойли хомашёни салаш уруғларни сақлашда кечадиган жараёнлар. 
Мойли уруғларни бузилиш жараёнига ферментларни таъсири. Уруғлардаги 
ферментлар фаолиятини шароитлари. Тирик организмлар иштирокида мойли 
уруғларни бузилиши. Уруғларни нафас олиш сақлашдаги холатни 
ифодалайдиган асосий факторлардан бири. Уруғларни нафас олиши 
даражаси: намлик, намликни тенг тақсимланиши, етилганлик даражаси, 
температураси, ҳар хил мойли ва мойсиз аралашмалар микрофлора ва омбор 
зараркунандалари каби факторларга боғликлиги. Уруғларни сақлашдаги 
оптимал ва критик намлик тушунчалари. Уруғларни анабиоз ҳолати. 
Уруғлардаги етилиш жараёнини давом эттириш учун сақлашда яхши 
шароитлар яратиб бериш. Уз-ўзидан қизиш. Уз-ўзидан қизиш ходисасини 
бартараф этиш учун ўтказиладиган тадбирлар.
2.2. Ёғли уруғларни чиқиндилардан тозалаш асосий принциплари. 
Чиқиндиларни ажратиб олиш. Тозалагич машиналарида қўлланиладиган 
элакларни тури, тавсифи на уларнинг харакати. Чиқиндиларни катта 
кичиклигаига қараб тозалаш (машиналари Буратлар, уларни ишлашини 
технологик схемаси, кўрсаткичлари). Уруғ ва чиқиндиларни аэродинамик 
хусусиятлари билан ажратиш ҳар хил қаршиликлари. Пневматик 
тозалагичлар УСП, аэролифтлар, уларни ишлашининг технологик схемаси, 
кўрсаткичлари. Гидроциклондаги хўл тозалаш, унинг афзаллиги ва 
камчилиги.

---